19 มี.ค. 2024 เวลา 01:33 • ประวัติศาสตร์

พวก Tlaxcala กุญแจสำคัญที่ทำให้สเปนพิชิตแอซแท็ก ซึ่งไม่ค่อยมีใครกล่าวถึง

คนส่วนใหญ่มักไปนึกถึงตำนานที่ชาวแอซแท็กเจอคนสเปนผิวขาวแล้วนึกว่าเป็นพระเจ้าของตน (บางเอกสารอ้างว่า แอซเท็กไม่แน่ใจว่าใช่พระเจ้าหรือแค่ผู้นำสารจากพระเจ้า) จนกระทั่งสเปนเข้าสู่ศูนย์กลางของแอซเท็กอย่างเทโนชทิชลาน และใช้กำลังเพียง 400 คนในการพิชิตแอซเท็กที่มีเป็นหมื่นได้อย่างง่ายดาย
ทว่าในความจริง สเปนใช้หลายปัจจัยในการพิชิตแอซเท็ก ในการยกพลขึ้นบกที่นอกชายฝั่งเม็กซิโกครั้งแรก สเปนก็เจอการต่อต้านจากชนพื้นเมืองอยู่เรื่อยๆ เพราะชนพื้นเมืองพวกนี้ไม่ใช่ชาวแอซเท็กโดยตรง เป็นพื้นเมืองอื่นๆ ที่อยู่ใต้การปกครองของแอซเท็กแบบหลวมๆ ในจุดนี้ เราต้องลืมพรมแดนแบบรัฐชาติสมัยใหม่ไปก่อน ยุคนั้นมันเหมือนกับอาณาจักรอยุธญาบ้านเราที่ไม่มีเส้นเขตแดน แต่มีพื้นที่อิทธิพลที่รู้กันว่าเมืองใดส่งบรรณาการให้อยุธยา นั่นคือประเทศราชที่อยุธยามีอำนาจไปถึง
ในกรณีของแอซเท็กก็คล้ายๆ กัน แต่ชนพื้นเมืองนอกเทโนชทิชลานเหล่นานี้ ต้องส่งผู้คนไปให้แอซเท็กใช้ในการบูชายัญต่อเทพเจ้าที่มหาวิหารใจกลางเมือง ซึ่งนั่นทำให้บรรดาเมืองเหล่านี้แอบโกรธแค้นแอวเท็กอยู่ในใจ แต่ทำอะไรไม่ได้มากเพราะกำลังมีน้อยกว่ามาก
พวก Tlaxcala ก็เป็นหนึ่งในนั้น นี่คือกลุ่มก้อนของหมู่บ้านหลายๆ หมู่บ้านรวมกัน ที่ทำการรบกับแอซเท็กเพื่อหลุดจากการปกครองอยู่เป็นระยะ พวกเขารับรู้การมาถึงของสเปน และให้การสนับสนุนสเปนด้วยกำลังไพร่พลและเสบียง ซึ่งสำคัญทั้งสองอย่าง ไพร่พลมีไว้แบกหามและนำพาเดินทัพ เพราะนึกภาพพวกสเปนจากบ้านมาไกล มายังป่าที่พวกเขาเพิ่งเห็นเป็นครั้งแรก ถ้าไม่มีใครพาไปก็คงหลางทางตายก่อนจะพิชิตพวกแอซเท็ก
ในส่วนเสบียงก็เช่นกัน กว่าที่สเปนจะไปถึงเทโนชทิชลาน พวกเขาใช้เวลาถึง 2 ปี ดังนั้นเสบียงที่ติดเรือมาหมดไปตั้งแต่ปีแรกแล้ว ก็ต้องอาศัยความร่วมมือกับชาวเผ่าท้องถิ่น
Tlaxcala ยังเป็นพวกที่ประสานความร่วมมือกับกลุ่มชนเผ่าอื่นที่ถูแอซเท็กดอยผู้คนไปใช้บูชายัญเช่นกัน ทำให้สเปนมีระบบหลังบ้านที่หายห่วง เมื่อถึงเวลาสู้รบที่เทโนชทิชลาน สเปนก็ใช้กองทัพเกราะเหล็กและม้าสู้กับพวกนุ่งผ้าเตี่ยวและอาวุธขว้างอย่างหายห่วง อีกทั้งสเปนใช้เทคนิคปิดเส้นทางคมนาคมทางน้ำ ซึ่งเป็นระบบหลักที่ล่อเลี้ยงเมืองเทโนชทิชลาน ทำให้เมืองไม่สามารถรับเสบียงจากภายนอกได้ ขวัญกำลังใจก็ตกต่ำลง และพ่ายแพ้ไปในที่สุด
สเปนกับ Tlaxcala ยังคงมีความร่วมมือที่ดีต่อกัน แม้สเปนจะไม่ค่อยเขียนถึงพวกเขาเท่าไหร่ แต่ในการลงใต้ไปพิชิตกัวเตมาลา Tlaxcalaก็ยังสนับสนุนพวกสเปนอย่างดี เพราะอย่างน้อยสเปนก็ไม่จับพวกเขาไปบูชายัญต่อพระเจ้าฝั่งยุโรป
พื้นที่ของ Tlaxcala ก็ถูกสเปนปกครอง แบ่งเขตเป็นสัดส่วน และได้รับการปฏิบัติที่ดีกว่าแอซเท็กอยู่พอสมควร ในฐานะ "ส่วนหนึ่งของการพิชิตจักรวรรดิแอซเท็ก การปฏิบัติที่มงกุฎสเปนให้ความโปรดปราน ความสามารถเฉพาะตัวของเธอในการโฆษณาชวนเชื่อและการดำเนินคดี กิจการที่น่าอัศจรรย์ของพวกเขา" อันนี้ พวกสเปนเคยกล่าวถึงสั้นๆ อ่ะนะ
ดามันสกี้
โฆษณา