สามก๊กชวนรู้ (5) เล่าปี่เป็นเชื้อพระวงศ์จริงหรือไม่
.
เล่าปี่ (劉備, ค.ศ.161 - 223) เป็นชื่อหนึ่งที่ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่ชื่นชอบสามก๊กหรือไม่ ต่างรู้สึกคุ้นเคยดี
เล่าปี่เป็นหนึ่งในสามผู้ปกครองประเทศจีนเมื่อแผ่นดินจีนถูกแบ่งออกเป็นสามส่วนหรือเรียกยุคสมัยนั้นว่ายุคสามก๊ก
สำหรับท่านที่เคยศึกษาสามก๊กฉบับวรรณกรรมอิงประวัติศาสตร์มาแล้ว ก็คงพอทราบว่าในวรรณกรรมระบุความเป็นเชื้อพระวงศ์ฮั่นของเล่าปี่เอาไว้ ถึงขนาดพระเจ้าเหี้ยนเต้แห่งราชวงศ์ฮั่นตรัสเรียกเล่าปี่ว่า พระเจ้าอา
แต่ในบันทึกประวัติศาสตร์ เล่าปี่ไม่เคยถูกเรียกว่าพระเจ้าอาเลย กลับกันพระเจ้าเหี้ยนเต้ต่างหากที่ควรอยู่ในฐานะอาของเล่าปี่
- ●ข้อที่น่าสงสัย
หลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับต้นตระกูลของเล่าปี่เท่าที่ค้นพบแล้ว มี 2 ชิ้น ที่ให้ข้อมูลไม่ตรงกันคือ
ชิ้นแรก จดหมายเหตุสามก๊กของเฉินโซ่ว (三國志) ที่รวบรวมเอกสารชั้นต้นของทั้ง 3 ก๊ก พร้อมทั้งเพิ่มเติมสิ่งที่รู้และความคิดเห็นของผู้ชำระ ชำระสมัยราชวงศ์จิ้น (晉朝, ค.ศ.266 - 420)
ชิ้นที่สอง อรรถาธิบายสามก๊กของเผยซงจือ (三國志注) ที่รวบรวมเอกสารที่เฉินโซ่วตัดทิ้ง รวมถึงวิเคราะห์ความเป็นไปได้ในหลายเหตุการณ์ชำระในสมัยราชวงศ์หลิวซ่ง (劉宋, ค.ศ.420 - 479)
ชิ้นส่วนสำเนาของจดหมายเหตุสามก๊ก โดยเฉินโซ่ว ที่มาภาพ Wikimedia Commons/猫猫的日记本 (Cat's diary)
- ●ลู่เฉิงถิงโหว เล่าจิง (陆城亭侯, 劉貞)
ข้อนี้ตามบันทึกในจดหมายเหตุสามก๊กของเฉินโซ่ว ให้ข้อมูลว่า เล่าปี่สืบเชื้อสายจาก เล่าจิง เป็นโอรสองค์รองของ ตงสานเชงอ๋อง เล่าเซ่ง (中山靖王, 劉勝-จงซานจิ้งหวัง หลิวเชิ่ง) โดยที่ เล่าเซ่ง เป็นโอรสองค์ที่ 9 ของพระเจ้าฮั่นจิ่งตี้แห่งราชวงศ์ฮั่นตะวันตก (漢景帝, 157 - 141 ปีก่อน ค.ศ.)
ตั้งแต่ยุคจักรพรรดิฮั่นอู่ตี้แห่งฮั่นตะวันตก (漢武帝, 141 - 87 ปีก่อน ค.ศ.) เป็นต้นมา อ๋อง (หวัง , 王) สามารถแบ่งแว่นแคว้นของตัวเองให้โอรสทุกองค์ได้ ทายาทที่รับตำแหน่งอ๋องต่อจากพระบิดา จะเรียกว่า หวังไท่จื่อ (王太子)
ส่วนบุตรชายคนอื่น ๆ จะถูกเรียกเหมือนกันว่า เลี่ยโหว (列侯) ทายาทที่จะรับบรรดาศักดิ์ของเลี่ยโหวต่อจะเรียกว่า โหวซื่อจื่อ (侯世子)
เล่าจิง เป็นหนึ่งในบรรดาเลี่ยโหว บรรดาศักดิ์ ลู่เฉิงถิงโหว อย่างไรก็ตาม จดหมายเหตุราชวงศ์ฮั่น (漢書) กล่าวว่า เล่าจิงถูกปลดเป็นสามัญชนเพราะส่งส่วยถวายพระเทพบิดรไม่ครบ ในรัชศกหยวนซั่ว (元朔) ปีที่ 2 รัชกาลพระเจ้าฮั่นอู่ตี้ (127 ปีก่อน ค.ศ.)
ฮั่นจิ่งตี้ พ่อของจงซานจิ้งอ๋อง และปู่ของลู่เฉิงถิงโหว ที่มาภาพ Wikimedia Commons
- ●หลินอี้โหว เล่าหลูลา (臨邑侯, 劉騊駼)
ข้อนี้ตามอรรถาธิบายเผยซงจือ รวบรวมข้อมูลเอกสารเตียนเล่อ (典略) ได้ความว่า เล่าปี่สืบเชื้อสายจาก เล่าหลูลา ผู้เป็นโหวซื่อจื่อสืบทอดบรรดาศักดิ์หลินอี้โหวจาก เล่าฮก (劉復) ผู้เป็นบิดา โดยที่เล่าฮกเป็นหลานชายเล่าเอี๋ยน (劉縯) พระเชษฐาผู้ล่วงลับของพระเจ้าฮั่นกวงอู่ (漢光武帝, ค.ศ.5 - ค.ศ.57) ผู้สถาปนาราชวงศ์ฮั่นตะวันออก (ค.ศ.25-ค.ศ.220)
ทั้งพระเจ้าฮั่นกวงอู่และเล่าฮกเป็นเชื้อสายหนึ่งของเตียงสาเตี่ยงอ๋อง เล่าฮวด (長沙定王, 劉發-ฉางชาติ้งหวัง หลิวฟา) โอรสองค์ที่ 6 ของพระเจ้าฮั่นจิ่งตี้
พระเจ้าฮั่นกวงอู่ ทวดคนหนึ่งของหลินอี้โหว ที่มาภาพ Wikimedia Commons
- ●พฤติกรรมอันน่าฉงนของเล่าปี่
จือจื้อทงเจี้ยน (資治通鑑) ตำราประวัติศาสตร์การปกครองที่ชำระสมัยราชวงศ์ซ่ง (宋朝, ค.ศ.960 - 1279) ได้กล่าวถึงเล่าปี่ไว้ว่า เล่าปี่เป็นทายาทของลู่เฉิงถิงโหว แต่จากชั้นปู่ขึ้นไปไม่สามารถสืบค้นได้
สาเหตุจือจื้อทงเจี้ยนระบุแบบนั้น เพราะบันทึกจดหมายเหตุของเฉินโซ่วระบุถึงการที่ราชสำนักฮั่นตะวันออกสมัยพระเจ้าเหี้ยนเต้รับรองว่าเล่าปี่เป็นพระญาติ แต่ทางราชสำนักเองก็ไม่สามารถระบุได้ว่าเล่าปี่สืบเชื้อสายมาจากเชื้อพระวงศ์องค์ใดแน่
เผยซงจือ ได้เพิ่มเติมข้อมูลอีกว่า เมื่อเล่าปี่สถาปนาตนเองเป็นฮ่องเต้ที่เสฉวน แม้เล่าปี่จะบอกว่า ตนเองสืบเชื้อสายมาจากพระเจ้าฮั่นจิ่งตี้ แต่ด้วยระยะเวลาที่นานมาก สายสกุลไม่ชัดเจน ไม่รู้จะเอาเชื้อพระวงศ์องค์ไหนเป็นพระเทพบิดร ในที่สุดจึงแก้ปัญหาด้วยการตั้งเชื้อพระวงศ์ทุกพระองค์ตั้งแต่พระเจ้าฮั่นเกาจู่ลงมา
นอกจากนี้เล่าหงและเล่าเหง ปู่และพ่อของเล่าปี่ ทั้งคู่เคยรับราชการเป็นเสมียนอยู่ในส่วนราชการท้องถิ่น ไม่ปรากฏหลักฐานว่าทั้งคู่เคยอ้างความเป็นเชื้อพระวงศ์
มีเพียงแต่เล่าปี่เท่านั้นที่อ้างเสมอว่า ตนสืบเชื้อสายจากตงสานเชงอ๋อง
ถ้าจะวิเคราะห์พฤติกรรมของเล่าปี่ กรณีนี้แสดงให้เห็นว่า เล่าปี่มีความไม่มั่นใจในข้อมูลของตน แม้เล่าปี่จะเป็นผู้กล้าแห่งยุคคนหนึ่ง แต่ลึก ๆ ก็คงเกรงกลัวความอัปมงคลที่อาจจะเกิดต่อตนเอง ทายาท หรืออาณาจักร จากการไหว้บรรพชนที่ไม่ใช่ของตนเอง
ศาลพระเทพบิดร (宗廟-จงเมี่ยว/太廟-ไท่เมี่ยว) ของราชวงศ์ชิง ที่มาภาพ Wikimedia Commons/Tojan76
- ●สรุป
การที่เล่าปี่ไม่กล้าอ้างตงสานเชงอ๋องเป็นพระเทพบิดร แสดงถึงการที่เล่าปี่เองก็ไม่มั่นใจในข้ออ้างของตน
อย่างไรก็ดีการที่เล่าปี่กล้าอ้างบรรพชนทั้งหมดของราชวงศ์ฮั่น แปลว่า เล่าปี่คงเชื่ออย่างสุจริตว่าตนเองมีเชื้อสายราชวงศ์ฮั่นสักทางจริง
จนกว่าจะมีการพบหลักฐานทาง DNA ของเล่าปี่มาเทียบกับหลักฐานทาง DNA ของเชื้อพระวงศ์ฮั่นชั้นต่าง ๆ ว่าใช่หรือไม่ คงต้องถือว่าเล่าปี่มีเชื้อสายราชวงศ์ฮั่นไปก่อน
- ■ภาคเสริม แซ่เล่า (劉, หลิว) ก่อนสมัยเล่าปี่
แซ่เล่าที่มีก่อนยุคเล่าปี่นั้นมีที่มาจากหลายแหล่งดังนี้
1.เล่าลุ่ย (劉累) สืบเชื้อสายมาจากจักรพรรดิเหยา (堯) แห่งยุคสามกษัตริย์ห้าจักรพรรดิ (三皇五帝) สือจี้ (史記) เอกสารประวัติศาสตร์ที่รวบรวมของราชวงศ์ก่อน ๆ ชำระสมัยต้นราชวงศ์ฮั่น ให้ข้อมูลไว้ว่า มีมังกรตกจากฟ้าในสมัยกษัตริย์ขงเจี่ย (孔甲, 1789-1758 ปีก่อน ค.ศ.) ของราชวงศ์เซี่ย (2070 - 1600 ปีก่อน ค.ศ.) กษัตริย์ขงเจี่ยได้เลี้ยงมังกรไว้ โดยแต่งตั้งเล่าลุ่ยเป็นเลี้ยงมังกร ต่อมามังกรป่วยตายจึงพาครอบครัวหนีไปยังหลู่หยาง (魯陽, เมืองหลู่ชาง มณฑลเหอหนาน ในปัจจุบัน) ลูกหลานของเล่าลุ่ยจึงใช่แซ่เล่าต่อมา
พระเจ้าฮั่นเกาจู่ (漢高祖, 256 - 195 ปีก่อน ค.ศ.) ฮ่องเต้องค์แรกของราชวงศืฮั่นเป็นทายาททางสายนี้
2.จีลี่ (姬歷) ปู่ของโจวอู่หวัง (周武王, 1046-1043 ปีก่อนค.ศ.) ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์โจว (1046 - 256 ปีก่อน ค.ศ.) ลูกหลานของหวังจี้ ได้รับการแต่งตั้งจาก โจวเฉิงหวัง (周成王, 1055 - 1021 ปีก่อน ค.ศ.) ให้ครองเมืองเล่าอิบ (劉邑-หลิวอี้ , เมืองเหยี่ยนซื่อ มณฑลเหอหนาน ในปัจจุบัน) และไม่ทราบข่าวคราวของคนเหล่านี้อีก สันนิษฐานว่า เอาชื่อเมืองมาตั้งเป็นแซ่
3.เล่าคังกง (劉康公-หลิวคังกง) ชื่อเดิม จีสื่อ (季子) โอรสองค์ที่สามของ โจวชิงหวัง (周頃王) ในรัชสมัยของโจวติ่งหวัง (周定王, ? - 586) พระเชษฐาของพระองค์ ได้รับแต่ตั้งให้ไปครองแคว้นเล่า (劉國-แคว้นหลิว , บริเวณที่ทายาทของหวังจี้เคยครอบครอง)
4.เซี่ยงป๋อ (項伯) อาของเซี่ยงอวี่ (項羽) ผู้เคยช่วยให้พระเจ้าฮั่นเกาจู่รอดตายจากงานเลี้ยงหงเหมิน (鴻門宴) ที่เซี่ยงอวี่วางแผนลอบสังหารพระเจ้าฮั่นเกาจู่กลางงานเลี้ยงดังกล่าว เมื่อพระเจ้าฮั่นเกาจู่ชิงแผ่นดินได้สำเร็จ จึงพระราชทานอนุญาตเซี่ยงป๋อให้ใช้แซ่เล่า
5.โหลวจิ้ง (婁敬) ขุนนางผู้ที่เคยแนะนำให้พระเจ้าฮั่นเกาจู่ สร้างเมืองหลวงที่ฉางอัน (長安) โดยพาผู้คนจากทั้ง 6 แคว้นนับแสนมาอาศัย รวมถึงแนะนำไม่ให้เปิดศึกกับเผ่าซงหนูจนถูกขัง ซึ่งในเวลาต่อมากองทัพฮั่นเสียหายอย่างหนัก พระเจ้าฮั่นเกาจู่สำนึกได้ จึงปล่อยตัวโหลวจิ้งออกจากคุก แล้วตอบแทนด้วยการอนุญาตให้ใช้แซ่เล่า
6.ชนชั้นสูงของเผ่าซงหนู (匈奴) หลังจากพระเจ้าฮั่นเกาจู่พ่ายแพ้ ราชสำนักฮั่นจึงเปลี่ยนไปใช้นโยบายผูกสัมพันธไมตรีด้วยการแต่งงาน (和親) แทน เหล่าชนชั้นสูงชายของซงหนูจึงนิยมที่จะใช่แซ่เล่าตามเหล่าภรรยา
ภาพปก เล่าปี่ รูปวาดยุคศตวรรษที่ 7 ที่มาภาพ Wikimedia Commons
- ★อ้างอิง
- 1.
- 2.
- 3.
- 4.
- 5.
- 6.
- 7.
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
