31 มี.ค. เวลา 11:00 • หนังสือ

The Courage To Be Disliked

คืนที่ 2: ปัญหาทุกอย่างเป็นปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างคน
ในคืนที่สองนี้ บทสนทนาเริ่มต้นด้วยการที่เด็กหนุ่มบอกกับชายสูงอายุว่า เขาไม่ชอบตัวเอง แต่ชายสูงอายุกลับบอกว่า คนเรามักจะสังเกต และรับรู้สิ่งที่ตัวเองขาดไป หรือบกพร่องไปได้ แต่แทนที่จะเปลี่ยน กลับทำตัวเช่นเดิม และยึดเอาสิ่งนั้นมาเป็นเรื่องราวที่ทำให้เกลียดตัวเอง แต่จุดปัญหาจริงๆ มันเกิดขึ้นจากการที่เรากังวลสายตา และความรู้สึกของผู้อื่นที่จะมีกับเรามากกว่า
ถ้าอยากจะขจัดปัญหาทั้งหมดได้ เราควรจะต้องอยู่คนเดียวในจักรวาลนี้ หลายๆ คนคิดว่า ความเหงาเกิดขึ้นจากการอยู่ตัวคนเดียว เปล่าเลย เขาเชื่อว่า ความเหงาเกิดจากความรู้สึกที่ถูกกีดกัน หรือไม่เข้าพวกกับสังคมมากกว่า
แต่ด้วยความที่เราไม่สามารถอยู่ตัวคนเดียวได้ในจักรวาลนี้ ชีวิตของเราจึงต้องจัดการกับปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างคนให้ได้
ในหนังสือนี้กล่าวถึงคำว่า ปมด้อย inferiority complex และปมเด่น superiority complex ตามทฤษฎีของ Alfred Adler
การมีปมด้อย (inferiority complex) เกิดจากความซับซ้อนของปัญหาในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นปมด้อยทางด้านร่างกาย (เช่นหน้าตา สัดส่วน ส่วนสูง หรือความพิการ) หรือเป็นปมด้อยที่เกิดทางสังคมก็ตาม (เช่นชนชั้นวรรณะ หรือความยากจน)
ซึ่งพอมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่นแล้วมีการเปรียบเทียบคุณสมบัติซึ่งกันและกัน และเกิดความรู้สึกว่าเราไม่ดีเท่าคนอื่นเขา ซึ่งผลลัพธ์อาจจะเกิดได้ทั้งแบบที่พยายามปิดบังปมด้อยนั้น พยายามอวดหรือสร้างปมเด่นอื่นๆ แทน
คนที่มีปมด้อยที่ใช้ปมด้อยไปในทางที่ดีคือ คนที่ผลักดันตัวเองให้ประสบความสำเร็จ เช่น คนที่เรียนไม่เก่ง อาจจะหันไปเอาดีทางกีฬา เป็นต้น พฤติกรรมแบบนี้เป็นสิ่งที่ Adler มองว่าหลายๆ ครั้งปมด้อย กับปมเด่น เป็นเรื่องที่เกี่ยวพันกันอย่างลึกซึ้ง มนุษย์ส่วนใหญ่ไม่มีใครสมบูรณ์แบบ หลายคนที่มีปมด้อยบางอย่าง ก็มักมีแรงผลักดันอย่างแรงกล้าที่จะประสบความสำเร็จที่ไม่ธรรมดาด้วยเช่นกัน
แต่ก็มีบ้างที่พยายามหาปมเด่นโดยไม่สนใจวิธีการ เช่น คนที่เคยยากจนมาก่อน บางคนหันมาค้ายา หรือหลอกลวงผู้อื่นจนร่ำรวยก็มี
ส่วนคนที่ใช้ปมด้อยแบบที่ไม่ดี ก็คือการใช้ปมด้อยเพื่อเรียกร้องความสนใจ ซึ่งมักเกิดในคนที่มีปมด้อย แล้วสังคมให้ความสนใจ สงสาร หรือช่วยเหลือมากกว่า จึงเลือกหยิบยกเอาเรื่องนั้นมาใช้ เพื่อรู้สึกว่า มีตัวตน มีคนสนใจในสังคม
ผมอ่านตรงนี้จบ ทำให้ผมสะท้อนไปเห็นภาพในหนังเรื่อง Red Life บน Netflix ที่เล่าถึงชีวิตของ “ส้ม” ลูกสาวของแม่ที่มีอาชีพโสเภณี และ “เต๋อ” นักฉกชิงวิ่งราวที่พร้อมปล้นทุกอย่าง เพื่อความรัก
อ่านคืนที่ 1 ได้ที่
โฆษณา