การสร้างสังคมสุขภาวะ กับ 4 เสาหลักสุขภาวะ
ในโลกปัจจุบันที่ซับซ้อน โลกที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เทคโนโลยี การแข่งขัน ความขัดแย้ง มีการแย่งชิงทรัพยากร ปัญหา ความท้าทาย สภาพสังคม สิ่งแวดล้อมและเศรษฐกิจ ที่เรากำลังเผชิญอยู่ในปัจจุบัน
ที่ผ่านมามีความพยายามจะอธิบายให้เห็นภาพสภาพความท้าทายในสังคมโลก ไม่ว่าจะเป็น VUCA World ซึ่งมาจากคำว่า ความผันผวน (Volatility) ความไม่แน่นอน (Uncertainty) ความสลับซับซ้อน (Complexity) ความกำกวม (Ambiguity) หรือล่าสุดในช่วงวิกฤติการระบาดของ COVID-19 คุณ Jamais Cascio นักเขียนและนักอนาคตวิทยา ได้นำเสนอนิยามโลกปัจจุบันว่าเป็น BANI World ที่มาจาก เปราะบาง Brittle วิตกกังวล Anxiety ความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ไม่เป็นเส้นตรง Nonlinear และ อธิบายให้เข้าใจได้ยาก Incomprehensible
เมื่อดูโดยรวมแล้ว โลกที่ซับซ้อนนี้อาจจะไม่ได้เปลี่ยนจาก VUCA มาเป็น BANI หากแต่น่าจะหมายถึงว่าผลจากที่โลก VUCA โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากวิกฤติการแพร่ระบาดของ COVID-19 สร้างให้เกิดสภาพสังคม BANI ซึ่งเป็นสภาวะความยุ่งยากที่ยากต่อการคาดเดาว่าจะเกิดอะไรขึ้น
รวมถึงความสลับซับซ้อนของปัญหาต่าง ๆ เป็นปัญหาเชิงระบบ ยากต่อการแก้ไข ไม่มีองค์กรใดองค์กรหนึ่ง ผู้นำคนใดคนหนึ่งจะสามารถแก้ไข หรือสร้างการเปลี่ยนแปลงได้โดยลำพัง ทำให้คนเราเกิดความวิตกกังวล เกิดความเครียด เปราะบาง ก่อให้เกิดความขัดแย้งทั้งทางความคิดและพฤติกรรมการแสดงออก ส่งผลให้มนุษย์ไม่มีสุขภาวะ ซึ่งหากแปลกันตรงๆ ก็คงหมายถึงการที่ไม่มีภาวะที่เป็นสุข ในทุกๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นจากการเรียน การทำงาน การใช้ชีวิตอยู่ร่วมกัน
เนื่องจากมนุษย์เป็นสัตว์สังคม (Social-being) และมนุษย์เราเป็นสัตว์ที่มีอารมณ์ความรู้สึก (Emotional-being) เพื่อให้เรามีสุขภาวะ หรือภาวะที่มีความสุข เราต้องอยู่ร่วมกันกับผู้อื่น
ความสุขคือสิ่งที่มนุษย์ทุกคนปรารถนา
การสร้างเสริมสุขภาวะที่ดีจึงเป็นสิ่งสำคัญในปัจจุบันและอนาคต โดยองค์ประกอบของสุขภาวะที่ดีมี 4 อย่าง ได้แก่ การมีสุขภาพกายที่ดี มีกินมีใช้ไม่อดอยาก ห่างไกลจากปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพต่างๆ มีสุขภาพจิตมีจิตใจที่มีความสุข มีสภาพสังคมที่ดี สงบสุข ปราศจากความขัดแย้ง และสภาพแวดล้อมสิ่งแวดล้อมที่ดี ที่สนับสนุนการใช้ชีวิตได้อย่างมีเต็มศักยภาพ มีคุณค่ามีความหมาย
สุขภาวะ Wellbeing ภาวะที่เป็นสุข โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสภาพสังคมสังคมไทยมุ่งสู่สังคมสูงวัยระดับสุดยอด Super Aged Society เด็กเกิดน้อยลง คนอายุยืนมากขึ้น เป้าหมายหลักจึงควรเป็น เด็กเยาวชน และผู้สูงอายุ ทำอย่างไรให้ทุกคนมีสุขภาวะ ทำอย่างไรให้คุณภาพชีวิตของคนเหล่านี้ดีขึ้นอย่างยั่งยืน ทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม
ปัจจุบันที่การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว มนุษย์มีความเครียดจากการแข่งขัน ท่ามกลางความเร่งรีบ เราต้องแย่งชิงทรัพยากร สื่อสังคมออนไลน์ทำให้เราได้รับข้อมูลข่าวสารมากมายอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน
จำเป็นอย่างมากที่มนุษย์เราจะต้องมีพื้นที่ปลอดภัย พื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคม Generative Social Field เพื่อที่จะมีชีวิตที่สงบสุข อยู่อย่างมีความสุข
จากการขับเคลื่อน Imagine Thailand Movement ที่ผ่านมา พบว่าพื้นที่สุขภาวะ ชุมชนสุขภาวะมิใช่เป็นเพียงเป้าหมายปลายทาง หากแต่สุขภาวะซึ่งก็คือภาวะที่เป็นสุข ในปัจจุบัน โดยตัวเองเป็นภาวะที่เป็นสุข ณ ปัจจุบัน
พื้นที่สุขภาวะ ชุมชนสุขภาวะ ควรจะหมายถึงการพัฒนาพื้นที่สุขภาวะ ซึ่งเป็นกระบวนการ เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นระหว่างทาง มิใช่ปลายทาง เพราะการพัฒนาพื้นที่สุขภาวะ ชุมชนสุขภาวะ ไม่มีวันเสร็จ ต้องทำอย่างต่อเนื่อง เพื่อตัวเราเอง เพื่อลูกหลาน สามีภรรยา พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย ลุงป้าน้าอา และรวมถึงเพื่อคนอื่นๆ รอบข้างในชุมชน
การพัฒนาพื้นที่สุขภาวะ คล้ายกับการเปรียบเทียบการดำเนินชีวิต กับ การเดิน หรือการวิ่ง ซึ่งหากเราเพียงสนใจแต่เส้นชัย ปลายทางเป้าหมาย ต้องการไปให้ถึงเส้นชัยอย่างเร็วที่สุด เราก็จะไม่ได้มองระหว่างทาง อาจทำให้เราพลาดสิ่งสวยๆ งามๆ ระหว่างทางไป ซึ่งแท้จริงแล้วเป็นเรื่องที่สำคัญมีคุณค่าต่อเรามากกว่า
สุขภาวะเป็นภาวะที่เป็นสุขของแต่ละบุคคล เราควรเริ่มจากตนเอง ตระหนักว่าตัวเรา การกระทำการแสดงออกของเรามีผลต่อคนรอบข้าง รวมถึงสังคมที่ใหญ่ขึ้นไป เราควรต้องดูแลตนเองเพื่อให้ตนเองมีสุขภาวะ เพื่อที่จะสามารถไปดูแลผู้อื่นได้ต่อไป โดยการที่ตนเองมีสุขภาวะจะส่งผลไปยังคนรอบข้าง ซึ่งจะส่งผลต่อไปยังชุมชน สังคมที่ใหญ่ขึ้น
การมีสุขภาวะเริ่มจากตนเอง กับ 4 เสาหลักสุขภาวะประกอบด้วย
1. ความตระหนักรู้ Awareness เท่าทันอารมณ์ความรู้สึกของตนเอง รับรู้และเข้าใจคนรอบข้าง เริ่มตั้งแต่คนใกล้ชิดที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่เรารัก คนที่รักเรา ทำให้เรามีทางเลือกในการตอบสนองต่อสถานการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น ไม่เพียงตอบสนองตามอารมณ์ความรู้สึก ณ เวลานั้นๆ มีความฉลาดรู้ทางอารมณ์ Emotional Intelligence
2. สร้างและก่อให้เกิดความสัมพันธ์ Connection ที่ดีกับบคนรอบข้าง คนในครอบครัว เพื่อนและเพื่อนร่วมงาน มีพื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคม Generative Social Field พื้นที่ที่ปลอดภัยสำหรับตนเองและผู้อื่น ทำให้เราอยู่ร่วมกันอย่างเข้าอกเข้าใจกัน สนับสนุนส่งเสริมกัน การสร้างความสัมพันธ์เชิงบวก Positive Relationship ทำให้เรามีโอกาสมีความสุข มีเมตตา มีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น
3. รู้จักตนเอง Insight รู้ว่าเราทำอะไรได้ดี รู้ว่าเราถนัดหรือเก่งอะไร รู้จุดอ่อน จุดแข็งของตนเอง Strengths & Weaknesses ทำให้เรามีโอกาสที่จะไม่ติดยึดกับอารมณ์ความรู้สึกต่างๆ ทั้งสิ่งที่ทำได้สำเร็จ รวมถึงสิ่งที่ล้มเหลว เราจะเข้าใจถึงสาเหตุและจะไม่ยึดติดกับความสำเร็จหรือความล้มเหลวอะไรนานจนเกินไป
4. เป้าหมายที่มีคุณค่า Purpose การที่รู้ว่าสิ่งที่เราทำมีประโยชน์ มีคุณค่าต่อตนเอง ต่อผู้อื่น รวมถึงต่อโลก ต่อสังคมโดยรวม มีเป้าหมายเชิงบวก Positive Goals คือเมื่อเรารู้ว่าเราตื่นขึ้นมาตอนเช้าทำไม เพื่ออะไร ทำให้เรามีโอกาสที่จะดำเนินชีวิตในทุกๆ วัน ให้สอดคล้องกับเป้าหมายชีวิตที่มีคุณค่านั้นๆ
ขอเชิญชวนทุกคนร่วมกันสร้างสังคมสุขภาวะ เพื่อตัวเอง เพื่อคนที่เรารัก และคนที่รักเรา เริ่มจากตัวเราเอง
#imaginethailandmovement
#พื้นที่สุขภาวะ
#ชุมชนสุขภาวะ
#VUCAWorld
#BANIWorld
#พื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคม
#GenerativeSocialField
#ห้องปฏิบัติการทางสังคม
#SocialLab
#CompassionateSystemsFramework
#มีความฉลาดรู้ทางอารมณ์
#มีสติรู้เท่าทันตนเอง
#มีความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบตัว
#รู้จักตนเอง
#มีเป้าหมายที่มีคุณค่า
#ผู้นำเชิงระบบที่มีหัวใจความเป็นมนุษย์
#CompassionateSystemsLeadership
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
