Blockdit Logo
Blockdit Logo (Mobile)
สำรวจ
ลงทุน
คำถาม
เข้าสู่ระบบ
มีบัญชีอยู่แล้ว?
เข้าสู่ระบบ
หรือ
ลงทะเบียน
DREAMDEMO
•
ติดตาม
28 เม.ย. เวลา 21:47 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
อาการหลงผิดเฉพาะเรื่อง
ฉันรู้สิ่งเดียวคือฉันไม่รู้อะไร
โสเครติส
อาการหลงผิดเฉพาะเรื่อง( monothematic delusion) เป็นอาการหลงผิดในเรื่อง ๆ หนึ่ง เปรียบเทียบกับอาการหลงผิดหลายเรื่อง (multi-thematic, polythematic) ซึ่งเป็นอาการทั่วไปในโรคจิตเภท อาการเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นพร้อมกับโรคจิตเภท
1
หรือภาวะสมองเสื่อม (dementia) หรือสามารถเกิดขึ้นโดยไม่ปรากฏอาการทางจิตอื่น ๆ ถ้าพบอาการนี้ในกรณีที่ไม่เกี่ยวกับโรคจิต ก็มักจะเป็นผลของความผิดปกติทางกายรวมทั้งการบาดเจ็บในกะโหลกศีรษะ โรคหลอดเลือดสมอง หรือความผิดปกติทางประสาท
ผู้ที่มีอาการเหล่านี้จากสาเหตุความผิดปกติทางกาย มักจะไม่ปรากฏความบกพร่องทางปัญญาและมักจะไม่มีอาการอื่น ๆ นอกจากนั้นแล้ว ยังมีบางคนที่รู้อีกด้วยว่า ความเชื่อของตัวเองเป็นเรื่องแปลกประหลาด แต่คนอื่นก็ยังไม่สามารถโน้มน้าวให้แก้ความเชื่อผิด ๆ นั้นได้
ประเภท
อาการต่าง ๆ ที่รวมอยู่ในประเภทอาการหลงผิดเฉพาะเรื่องรวมทั้ง
-capgras syndrome เป็นความหลงผิดว่า ญาติสนิทหรือคู่ครองถูกแทนด้วยตัวปลอมที่มีหน้าตารูปร่างเหมือนกัน
-Fregoli delusion เป็นความหลงผิดว่า บุคคลต่าง ๆ ที่คนไข้เจอความจริงแล้วเป็นบุคคลเดียวกันปลอมตัวมา
-Intermetamorphosis เป็นความหลงผิดว่า บุคคลต่าง ๆ เปลี่ยนเป็นคนอื่นทั้ง ๆ ที่รูปร่างภายนอกไม่ได้เปลี่ยน
-Syndrome of subjective doubles เป็นความหลงผิดว่า มีคู่แฝดของตนที่มีการกระทำเป็นอิสระจากตน
-Cotard delusion เป็นความหลงผิดว่า ตนเองตายแล้วหรือไม่มีอยู่จริง ๆ บางครั้งมาพร้อมกับความเชื่อว่า ตนเองกำลังเน่าเปื่อยอยู่หรือว่ามีอวัยวะอะไรบางอย่างภายในที่หายไป
-Mirrored-self misidentification เป็นความหลงผิดว่า เงาตนเองในกระจกเป็นคนอื่น
-Reduplicative paramnesia เป็นความหลงผิดว่า คนที่คุ้นเคย หรือว่าสถานที่ หรือว่าวัตถุ หรือว่าอวัยวะในร่างกายหนึ่ง ๆ ได้เกิดการก๊อบปี้ขึ้น ยกตัวอย่างเช่น คนไข้อาจจะคิดว่าตัวเองไม่ได้อยู่ในโรงพยาบาลที่รับตนเข้า แต่อยู่ในโรงพยาบาลที่เหมือนกันที่อยู่อีกภูมิภาคหนึ่งของประเทศ
-Somatoparaphrenia เป็นความหลงผิดที่ปฏิเสธความเป็นเจ้าของของแขนขาหนึ่ง ๆ หรือของร่างกายทั้งซีก (บ่อยครั้งเกิดกับโรคหลอดเลือดสมอง)
ให้สังเกตว่า อาการหลงผิดเหล่านี้บางครั้งรวมกลุ่มอยู่ใต้ประเภท delusional misidentification syndrome
งานวิจัยทางประสาทจิตวิทยาเชิงปริชาน (cognitive neuropsychology) ชี้ว่า มีองค์ประกอบสองอย่างที่เป็นเหตุของอาการหลงผิดเฉพาะเรื่อง องค์ประกอบแรกก็คือประสบการณ์ที่วิบัติ (anomalous experience) ซึ่งบ่อยครั้งมีเหตุจากความผิดปกติทางประสาท ที่นำไปสู่ความหลงผิด และองค์ประกอบที่สองเป็นความบกพร่องของกระบวนการเกิดความเชื่อ (belief formation cognitive process)
ตัวอย่างขององค์ประกอบแรกก็คือ มีงานวิจัยหลายงานที่ชี้ว่า อาการหลงผิดคะกราส์เป็นผลจากความผิดปกติทางอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ใบหน้า ดังนั้น แม้ว่าคนไข้จะสามารถรู้จำคู่ครอง (หรือญาติสนิทของตน) ได้ แต่เพราะไม่มีปฏิกิริยาทางอารมณ์ที่คนปกติจะมี และดังนั้นการเห็นคู่ครองของตนจึงไม่ได้ให้ความรู้สึกเหมือนกับบุคคลที่ตนรู้จัก
แต่ว่า งานวิจัยเหล่านี้ชี้ว่า ความผิดปกติทางประสาทอย่างเดียวไม่เพียงพอที่จะเป็นเหตุของความคิดเห็นผิด ๆ แต่จะต้องมีองค์ประกอบที่สอง ซึ่งเป็นความเองเอียง (bias) หรือความผิดปกติของกระบวนการก่อตั้งความเชื่อ ซึ่งจะรักษาและทำให้มั่นคงซึ่งความหลงผิดนั้นไว้ แต่เพราะว่า ในปัจจุบันยังไม่มีแบบจำลองที่ดีว่า กระบวนการสร้างความเชื่อนั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร ดังนั้น องค์ประกอบที่สองจึงยังไม่ชัดเจน
มีงานวิจัยบางงานแสดงว่า คนไข้ที่หลงผิดมักจะด่วนสรุปเหตุการณ์ และดังนั้น มักจะถือเอาประสบการณ์ที่ผิดปกติว่าเป็นความจริง และจะทำการตัดสินใจโดยรีบร้อนอาศัยประสบการณ์เหล่านี้ นอกจากนั้นแล้ว งานวิจัยต่าง ๆยังพบอีกด้วว่า คนไข้มักตัดสินใจผิดพลาด
เพราะความเอนเอียงในการทำให้เหมือน (matching bias) ซึ่งบอกว่า คนไข้มักจะพยายามที่จะยืนยันกฎกติกาของสังคมหรือของตน (โดยไม่สามารถคำนึงถึงความจริง) ความเองเอียงในการตัดสินใจสองอย่างนี้ช่วยอธิบายว่า ผู้หลงผิดสามารถที่จะยึดถือความหลงผิดได้อย่างไร และทำไมจึงไม่สามารถกลับใจได้
นักวิจัยบางพวกเชื่อว่า ความเอนเอียงสองอย่างนี้เพียงพอแล้วที่จะอธิบายอาการหลงผิด แต่บางพวกเชื่อว่า ความเอนเอียงสองอย่างนี้ไม่เพียงพอที่จะอธิบายว่า ทำไมหลักฐานเกี่ยวกับความจริงจึงไม่สามารถโน้มน้าวผู้หลงผิดให้เข้าใจถูกได้ในระยะยาว คือ เชื่อว่า ต้องมีความบกพร่องทางประสาทที่ยังไม่ปรากฏอย่างอื่น ๆ ในระบบความเชื่อของคนไข้ (ซึ่งอาจจะอยู่ในสมองซีกขวา)
ขอบคุณคุณข้อมูลจาก
- wikipedia
missiontothemoon
หนังสือ
ความรู้รอบตัว
1 บันทึก
1
1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
วิปลาส (Anomalous)
1
1
1
โฆษณา
ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
© 2024 Blockdit
เกี่ยวกับ
ช่วยเหลือ
คำถามที่พบบ่อย
นโยบายการโฆษณาและบูสต์โพสต์
นโยบายความเป็นส่วนตัว
แนวทางการใช้แบรนด์ Blockdit
Blockdit เพื่อธุรกิจ
ไทย