พระพุทธรูปแห่งราชวงค์สุพรรณภูมิ สู่กรุงรัตนโกสินทร์
เมื่อครั้งที่ผมได้เขียนถึงวัดพระศรีสรรเพชญ์ วัดที่อดีตเคยอยู่ในพระบรมมหาราชวังเมื่อครั้งที่พระนครศรีอยุธยาเป็นราชธานีของสยามประเทศไทย และได้เป็นต้นแบบให้กับวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ซึ่งที่วัดพระศรีสรรเพชญ์ได้มีพระวิหารหลวงอันเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปยืนสูง 8 วา เป็นพระพุทธรูปหล่อและหุ้มด้วยทองคำ มีพระนามว่า “พระศรีสรรเพชญดาญาณ” และวันนี้ผมจะขอกล่าวถึงพระพุทธรูปองค์นี้ว่ามีความสำคัญและความเป็นมาอย่างไร
พระนาม พระศรีสรรเพชญดาญาณ มีความหมายว่า ผู้มีญาณแห่งพระสรรเพชญ์ มีญาณหยั่งรู้ในทุกสิ่ง สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ประมาณปี พ.ศ. 2043
พระศรีสรรเพชญดาญาณ เป็นพระพุทธรูปยืนสูง 8 วา หรือประมาณ 16 เมตร พระพักตร์ยาว 4 ศอก หรือประมาณ 2 เมตร กว้าง 3 ศอก หรือประมาณ 1.5 เมตร พระอุระกว้าง 11 ศอก หรือประมาณ 5.5 เมตร หล่อด้วยทองสำริดเป็นแกนด้านในหนัก 5,800 ชั่ง หรือประมาณ 3,400 กิโลกรัม หุ้มด้วยทองคำหนัก 286 ชั่ง หรือประมาณ 171 กิโลกรัม ที่ด้านหน้าเป็นทองเนื้อเจ็ดน้ำสองขา ด้านหลังองค์พระเป็นทองเนื้อหกน้ำสองขา
ประดิษฐานในพระวิหารหลวง เป็นพระประธานของวัดพระศรีสรรเพชญ์ และนับได้ว่าพระศรีสรรเพชญดาญาณเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของกรุงศรีอยุธยาไม่ต่างไปจากพระแก้วมรกตของกรุงรัตนโกสินทร์
แต่เมื่อครั้งคราวเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 พม่าได้ลอกเอาทองคำที่หุ้มองค์พระศรีสรรเพชญดาญาณไปหมด จนเหลือแต่แกนในที่เป็นทองสำริด ต่อมาในรัชสมัยรัชกาลที่ 1 พระองค์ได้มีพระราชปุจฉาไปยังสมเด็จพระสังฆราชในสมัยนั้นว่าควรนำมาบูรณะซ่อมแซมให้เหมือนเดิมไหม?
สมเด็จพระสังฆราชตอบกลับว่าตามธรรมเนียมโบราณไม่มีการบูรณะพระพุทธรูปสำคัญ รัชการที่ 1 จึงโปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญซากที่เหลือแต่แกนในของพระศรีสรรเพชญดาญาณ ไปประดิษฐานไว้ที่พระเชตุพนวิมลมังคลาราม หรือวัดโพธิ์ แล้วทรงสร้างเจดีย์ครอบเอาไว้
เจดีย์องค์ดังกล่าวจึงได้ชื่อว่า “พระมหาเจดีย์ศรีสรรเพชญดาญาณ” โดยถือกันว่าเป็นเจดีย์ประจำพระองค์ในรัชกาลที่ 1 ที่วัดโพธิ์ และการที่วัดโพธิ์อยู่ข้างพระบรมมหาราชวังในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ จึงได้เกิดเป็นธรรมเนียมการสร้างเจดีย์ประจำพระองค์ของกษัตริย์ยุคกรุงรัตนโกสินทร์ติดต่อกันมาจนถึงสมัยรัชกาลที่ 4
ด้วยเหตุนี้ พระศรีสรรเพชญดาญาณ จึงนับเป็นพระพุทธรูปสำคัญที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน จากราชวงศ์สุพรรณภูมิแห่งอยุธยา สู่กรุงรัตนโกสินทร์ในปัจจุบัน ควรค่าให้เราทุกคนได้ไปเรียนรู้สักการะบูชากันครับ
หมายเหตุ : รูปพระพุทธรูปทองคำที่ลงในโพสต์นี้ เป็นองค์ พระศรีสรรเพชญดาญาณ องค์จำลอง ที่ทางเมืองโบราณสมุทรปราการ ได้สร้างขึ้นมาครับ
- 11
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
