ฉีดโลดหรือไม่ต้องฉีด
วัคซีนสำหรับผู้สูงวัย
เดี๋ยวนี้ไม่ใช่แต่เด็กเล็กเท่านั้นที่ต้องฉีดวัคซีน ผู้สูงวัย(อย่างป้าและท่านผู้อ่าน)ก็มีความจำเป็นต้องได้รับวัคซีนค่ะ
มาค่ะมาดูกันว่าตัวไหนบ้าง สำคัญยังไง
หมายเหตุ ปกเป็นลิซ่า เพื่อยืนยันว่า ถึงสว.แล้วก็ยังเป็นเอฟซี "ตะลิซ" ได้
อ่านคำถามคำตอบของบทความส่งต่อในไลน์
ของอาจารย์พญ. กุลกัญญา โชคไพบูลย์กิจ เมื่อ30 พค 2567 ที่ท่านเขียนไว้ครบ
รวมวัคซีนสำหรับคนวัยยังมีไฟ..(อายุเป็นเพียงตัวเลข)ป้าเห็นว่ามีประโยชน์จึงขอย่อยและสรุปให้ง่ายขึ้น เพื่อให้คนอ่านกันได้ทั่วไป
มาค่ะ มาดูกัน
คำถามที่มักถามคุณหมอ
- อายุเกิน 60 ปี ต้องฉีดอะไรบ้าง
- เคยฉีดวัคซีนงูสวัดแบบเก่ามาก่อนแล้ว ต้องฉีดแบบใหม่อีกหรือเปล่า
- พวกเราต้องฉีดวัคซีนป้องกันไข้เลือดออกไหม
- วัคซีนป้องกันโควิด-19 ล่ะ
- วัคซีนเอชพีวีป้องกันมะเร็งปากมดลูก ล่ะ ยังต้องมั้ย
- เราควรฉีดวัคซีนบาดทะยักแบบไหน แค่คอตีบและบาดทะยักพอไหม
- ควรฉีดวัคซีน IP ดีไหม
- ไข้สมองอักเสบเจอี ล่ะ (JE vaccine)
- พวกเราควรฉีดวัคซีนตับอักเสบเอ หรือ ตับอักเสบบีไหม
- ต้องเจาะเลือดตรวจหาภูมิ หรือหาเชื้อ หาภาวะตับอักเสบบีมั้ยคะ
- พวกเราต้องฉีดวัคซีน MMR ไหม
คำตอบอยู่ข้างล่างค่ะ
Q1. สูงวัยอย่างพวกเราควรฉีดวัคซีนอะไรบ้าง
คำตอบ: มีวัคซีน 3 ตัวที่ป้องกันโรคสำคัญระยะยาวที่ควรพิจารณาฉีด ดังนี้
A1) วัคซีนป้องกันโรคงูสวัด ซึ่งรับการฉีดได้ตั้งแต่อายุ 50 ปี
- ฉีดกี่เข็ม
ฉีดสองเข็มค่ะ ห่างกัน 2-6 เดือน
👉วัคซีนป้องกันงูสวัด นี้น่าฉีดอย่างยิ่งค่ะ แม้ราคาจะแพง เพราะแม้จะมียากิน (acyclovir) รักษาได้ แต่กว่าจะรู้และวินิจฉัยแน่ชัดได้ คนไข้จะมีผื่นที่เจ็บปวดมาก และในบางคนอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนไปแล้ว
❕❗️โรคนี้จึงไม่ควรไปติดมา หรือปล่อยให้เสี่ยงติดมาเลยค่ะ
ถึงจะให้ยารักษาได้เร็วและรักษาได้ผลดีแค่ไหน...
ถ้าไม่เป็นได้จะดีกว่า
คำถาม
Q2. วัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก-คอตีบ-ไอกรน ที่เรียกว่า Tdap (tetanus-diphtheria-acellular pertussis) ต้องฉีดหรือไม่
ต่างกับวัคซีนป้องกันบาดทะยักที่ชื่อย่อว่า dT อย่างไร
A2 ตอบค่ะ ทุกคนควรจะต้องมีภูมิคุ้มกันป้องกัน 3 โรคนี้ตลอดชีวิต และควรฉีดซ้ำทุก ๆ 10 ปี
ดังนั้นควรฉีดเมื่ออายุของเราลงท้ายด้วยเลขศูนย์ เช่น ฉีดตอนอายุครบ 60, 70, 80,...จะได้ไม่ลืม จะฉีดยี่ห้อไหนก็ได้ไม่ต่างกันเท่าไหร่ค่ะ
Q3. วัคซีนป้องกันโรคปอดบวมจากเชื้อแบคทีเรีย ที่ชื่อว่า นิวโมค็อกคอล (Invasive Pneumococcal Diseases, IPD) ล่ะ
A3 วัคซีนป้องกันปอดบวมจากนิวโม มีหลายแบบ
ได้แก่
- Conjugate (PCV) ซึ่งกระตุ้นผมภูมิคุ้มกันได้ดีกว่า และ
- แบบ polysaccharide (PPSV)
โดยทั่วไปแนะนำให้ฉีด PCV ในผู้ที่อายุ 65 ปีขึ้นไป หรือผู้ที่มีภาวะเสี่ยงเช่นโรคปอดโรคหัวใจ ฉีดแบบมากสายพันธุ์ไว้จะได้ครอบคลุมกว้างกว่า ตอนนี้มี PCV15 จะครอบคลุมสายพันธุ์ก่อโรคกว้างกว่า PCV13 (เบอร์มากกว่ากันมากกว่า)
*หลังจากฉีดแล้วหนึ่งปีควรจะฉีดเพิ่มด้วย PPSV23 ( 23-valent polysaccharides)
เพื่อครอบคลุมสายพันธุ์ให้กว้างขึ้น ปีหน้าคาดว่าจะมี PCV20 เข้ามาขาย ซึ่งจะป้องกันจะดีกว้างจนไม่ต้องฉีด PPSV23 ตาม
Q4 วัคซีนป้องกันโควิด ป้องกันไข้หวัดใหญ่ล่ะ
ต้องฉีดไหม
A4 : ขอตอบพร้อมกันสองวัคซีนเลย ว่า
👉ต้องฉีดค่ะ
โควิด-19 และไข้หวัดใหญ่
ทั้งสองโรคนี้เป็นซ้ำได้เรื่อยๆ
❗️❕ไม่จำเป็นก็อย่าเป็นดีกว่า เพราะวุ่นวายมากต่อการรักษา ต้องแยกตัว อาการไม่สบายอาจรุนแรง (อย่าลืม ๆ เราคือ 608)
👉ถ้าโชคไม่ดีอาจมีอาการมาก และเกิดภาวะแทรกซ้อน หรือมี Long COVID ได้
👉วัคซีนโควิด-19 จะอัพเดทสายพันธุ์ช่วงปลายปี
❕❗️ส่วนไข้หวัดใหญ่จะ อัพเดทปีละสองครั้ง
- คือต้นปี (ซีกโลกใต้ )
- และปลายปี(ซีกโลกเหนือ)
⭐️ควรฉีดทันทีที่มีโอกาส เพราะถ้าช้าอาจจะติดเชื้อไปเสียก่อน
👉คำถามย่อยอีกว่า ถ้าฉีดเข็มล่าสุดไปเมื่อต้นปีแต่ไม่ใช่สายพันธุ์ XBB (สายพันธุ์ปัจจุบัน)
ยังจำเป็นต้องฉีดซ้ำไหม
ตอบ: ควรฉีดสายพันธุ์อัพเดททุกปี ทุกครั้งที่เราฉีดวัคซีนป้องกันโควิดสายพันธุ์อัพเดทจะทำให้เราป้องกันโรคได้เพิ่มขึ้นประมาณ 50 ถึง 60% และป้องกันความรุนแรงมากได้ดีขึ้นจากสายพันธุ์ปัจจุบันได้เกิน 80% เป็นเวลาอย่างน้อย 6 เดือน
สรุป ❕ใครยังไม่เคยได้ XBB ควรรีบไปฉีดก่อนที่จะเป็นไปเสียก่อน
👉ปลายปีนี้จะมีสายพันธุ์อัพเดทผลิตออกมา เป็น JN.1 แต่กว่าจะมาเมืองไทยอาจจะเป็นต้นปีหน้า น่าจะได้ฉีดต้นปีหน้าอีกที ช่วงเวลาพร้อมๆกับไข้หวัดใหญ่ค่ะ
Q5. พวกเรายังต้องฉีดวัคซีนเอชพีวีไหม
A5)ไม่จำเป็นแล้ว วัคซีนตัวนี้ขึ้นทะเบียนถึงเพียงอายุ 45 ปี
😁อายุระดับพวกเราไม่น่าจะเสี่ยงที่จะได้เชื้อใหม่แล้ว
Q 6. เราควรฉีดวัคซีนบาดทะยักแบบไหน แค่คอตีบและบาดทะยักพอไหม
A6) ไม่พอ เราควรต้องมีภูมิคุ้มกันป้องกันโรคคอตีบและบาดทะยักตลอดชีวิต เพราะเป็นโรคร้ายรุนแรงทั้งคู่
และถ้าจะให้ดี ก็ป้องกัน โรคไอกรนในเข็มเดียวกันไปเลย
👉จึงควรฉีดเป็น Tdap มากกว่า Td
Q7 ควรฉีดวัคซีน IPD ดีไหม
ตอบ ควรเมื่ออายุ 65 ปีขึ้นไป ดูคำอธิบายข้างต้นด้วย อีกไม่นานพวกเราน่าจะได้ฉีด PCV20 ไปเลย
Q8. มีหมอผู้ใหญ่บางคนเจอคนไข้เจอี เลยสงสัยว่า พวกเราควรฉีดวัคซีนเจอีไหมและควรฉีดกี่เข็มดี
A8.ไม่จำเป็น เพราะคนไทยส่วนใหญ่ ประมาณ 70% มีภูมิคุ้มกันแล้ว กลุ่มสูงวัยจะมีภูมิแล้วเกือบ 90% จากการติดเชื้อตามธรรมชาติ
Qที่ 9. พวกเราควรฉีดวัคซีน ตับเอ หรือ บีไหม ต้องเจาะเลือดไหม
A9: ทุกคนควรต้องมีภูมิคุ้มกันต่อไวรัสตับอักเสบเอและบี ผู้ใหญ่ทุกคนที่ยังไม่เคยฉีดวัคซีน
ควรตรวจเลือดอย่างน้อยหนึ่งครั้งว่าเคยติดเชื้อมาก่อนหรือมีภูมิคุ้มกันแล้วหรือยัง
👉 หากยังไม่มีก็ควรฉีดวัคซีนทุกคน ใครยังไม่เคยตรวจรีบไปจัดการ
A10. พวกเราควรฉีดวัคซีน MMR ไหม
A10: แม้ทุกคนจำเป็นต้องมีภูมิคุ้มกันต่อโรคหัด แต่คนไทยที่มีอายุเกิน 40 ปี มักจะมีภูมิคุ้มกันจากการติดเชื้อตามธรรมชาติไปเรียบร้อยแล้ว
สรุปว่า อายุรุ่นเราจึงไม่ต้องกังวล ไม่ต้องฉีดแล้วค่ะ
คะ
ใครนำไปแชร์ต่อ ช่วยลงเครดิตอ. พญ. กุลกัญญาด้วยค่ะ
ป้าพาเรียบเรียงให้สั้นลงเท่านี้นเอง
- 3
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
