6 มิ.ย. เวลา 06:03 • ประวัติศาสตร์
เอาเป็นว่า
ผมตอบไปโพสต์ไปเหมือนเช่นเคยครับ
ผมขอมองในหลักการดังนี้
• ธูป
ผมคาดว่า
วัฒนธรรมการจุดธูป
น่าจะถือกำเนิดมาตั้งแต่
สมัยจีนโบราณ
1
เพราะกระถางธูปในศาลเจ้าแทบทุกแห่งในจีน มีกระถางธูปหลากหลายขนาดตามชนิดและขนาดของธูป
และเมื่อวัฒนธรรมจีนได้เผยแพร่ออกไปตามเทคโนโลยีการเดินทาง ไม่ว่าจะเป็นการขี่ม้าหรือเรือ
ประกอบกับการขยายตัวในการเผยแพร่พระพุทธศานา จึงทำให้ธูปเป็นหนึ่งในเครื่องบูชาสิ่งศักดิสิทธิที่สำคัญมาก
อาจเนื่องด้วย
ควันธูปนอกจากจะมีกลิ่นหอมแล้ว
ควันธูปจะลอยขึ้นสู่เบื้องบน อันเป็นสัญลักษณ์
แห่งภพภูมิที่สูงกว่า
อันเป็นที่สถิตแห่ง
สิ่งศักดิ์สิทธิ และทวยเทพทั้งหลาย
1
และแน่นอนว่า
บ้านเราที่รับเอาวัฒนธรรมของจีนมามากมาย แล้วยังตั้งอยู่ในภูมิภาคที่ไม่ได้ห่างไกลกัน
ดังนั้น เราน่าจะเริ่มใช้ธูป ในยุคที่เราติดต่อกับจีนในยุคแรกๆ
• การบูชา
คำว่า บูชา มาจากคำภาษาบาลีว่า ปูชา แปลว่า แสดงความเคารพ ยกย่องเทิดทูนด้วยความนับถือเลื่อมใส. สิ่งที่เราบูชา ได้แก่ บุคคล วัตถุสิ่งของ และสถานที่อันเกี่ยวเนื่องกับบุคคลที่เรานับถือ เช่น พระพุทธเจ้า พ่อแม่ ครูอาจารย์ อนุสาวรีย์ เจดีย์. การบูชาในทางพระพุทธศาสนาทำได้ ๒ แบบ เรียกว่า อามิสบูชา (อ่านว่า อา-มิด-สะ -บู-ชา) และ ปฏิบัติบูชา (อ่านว่า ปะ -ติ-บัด-บู-ชา)
• อามิสบูชา
หมายถึงการแสดงความเคารพด้วยการให้สิ่งของ เช่น จัดเครื่องสักการะ มีดอกไม้ ธูป เทียน บูชาพระพุทธรูป รูปปั้นหรืออนุสาวรีย์ของบุคคลที่มีคุณต่อสังคมและประเทศชาติ.
•ปฏิบัติบูชา
หมายถึงการแสดงความเคารพด้วยการแสดงออกเป็นอาการต่าง ๆ เช่น กราบ ไหว้. และด้วยการปฏิบัติตาม เช่น ปฏิบัติตามพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งทางกาย วาจา ใจ. ปฏิบัติตามคำสอนของพ่อแม่ ครูอาจารย์.
ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.
• อามิสบูชา
หรือการบูชาด้วยสิ่งของ เช่น การเวียนเทียน การถวายดอกไม้เป็นเครื่องสักการะบูชา อย่างที่มีการกล่าวเอาไว้ว่า
- ธูป 3 ดอก
เป็นตัวแทนของพระพุทธเจ้า คือ พระปัญญาคุณ
พระบริสุทธิคุณ
และพระมหากรุณาธิคุณ
- เทียน 2 เล่ม
เป็นตัวแทนของพระธรรมและพระวินัย ส่วนดอกไม้ เป็นตัวแทนของพระสงฆ์ ซึ่งถือว่ามาจากตระกูลต่างๆ กันมีอัธยาศัยต่างกัน แต่เมื่อมาอยู่ในพระธรรมวินัยเดียวกัน เปรียบเสมือนดอกไม้ที่มารวมอยู่ในแจกันเดียว หรือพวงดอกไม้เดียวกัน ก็จะมีความสวยงดงาม
- ดอกไม้
สำหรับประวัติของการถวายดอกไม้ คือ เรื่องราวของนายสุมนมาลาการ นายช่างเก็บดอกไม้แก่พระเจ้าพิมพิสาร โดยจะเก็บดอกมะลิไปถวายพระเจ้าพิมพิสารเป็นประจำทุกวัน วันละ 8 ทะนาน เพื่อรับเงิน 8 กหาปณะทุกวัน
แต่วันหนึ่งสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เสด็จออกบิณฑบาตรพร้อมพระสงฆ์ 500 รูป ในสุมนมาลาการ เห็นแล้วเกิดศรัทธา เลื่อมใส แต่ไม่มีอาหารถวาย มีเพียงดอกไม้ จึงนำดอกไม้มาบูชา โดยนำดอกไม้ 2 กำมือโปรยไปเบื้องบนพระเศียรพระพุทธเจ้า อีก 2 กำมือซัดไปทางขวา ทางซ้าย และเบื้องหลังพระพุทธเจ้า
1
กลายเป็นเพดานและกำแพงลอยล้อมพระองค์ดูสวยสดงดงาม ทำให้นายสุมนมาลาการเลื่อมใสอย่างมาก แต่เมื่อกลับไปที่บ้านเล่าให้ภรรยาฟัง ภรรยาก็เกรงว่าจะได้รับอาญา จึงไปเล่าเรื่องให้พระเจ้าพิมพิสารฟัง และบอกว่าตนเองจะขอหย่าขาดจากนายสุมนมาลาการ
พระเจ้าพิมพิสาร ซึ่งนับถือพระพุทธเจ้าอยู่แล้ว จึงแกล้งทำเป็นโกรธ จากนั้นเชิญพระพุทธเจ้าเสด็จและถวายภัตตาหาร พระพุทธองค์เพื่อประกาศเกียรติคุณของนายสุมนมาลาการให้ประชาชนทราบ จึงประทับที่พระลานหลวงไม่เสด็จเข้าไปในพระราชวัง
พระราชาได้ถวายภัตตาหารแก่พระพุทธองค์และภิกษุสงฆ์ ตามส่งพระพุทธเจ้าเสด็จกลับแล้ว จึงมีรับสั่งให้นายสุมนมาลาการเข้าเฝ้า พระเจ้าพิมพิสารฟังเรื่องราวแล้วตรัสยกย่องสรรเสริญนายสุมนมาลาการ แล้วพระราชทานสิ่งของ 8 ชนิด คือช้าง ม้า ทาส ทาสี เครื่องประดับ นารี อย่างละแปด
ทรัพย์อีก 8 พันกหาปณะและบ้านส่วยอีก 8 ตำบล นี้คืออานิสงส์จากการบูชาด้วยวัตถุสิ่งของ ยังมีอานิสงส์ขนาดนี้ การบูชาด้วยการปฏิบัติตามคำสอนพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงระบุว่า การปฏิบัติบูชามีอานิสงส์มากกว่าสิ่งของ เพราะเป็นการสืบทอดคำสอนพระพุทธองค์ สืบทอดพระพุทธศาสนา ตราบใดที่คนยังประพฤติปฏิบัติมรรค 8 อยู่ก็จะไม่ขาดพระอรหันต์
ที่มา :
• อุตสาหกรรมผลิตธูป
ผมขอมองจากหลายๆมุมมองแบบนี้
- ธูปเป็นสินค้าที่ใช้แล้วหมดไป
ดังนั้น คุณลักษณะนี้ การันตี
Repeated orders
- soft powers
> สายมู
ธุรกิจที่ผมชอบเรียกว่า
มู-related
เติบโตอย่างต่อเนื่อง และมีอิทธิพลถึงขั้นเกื้อหนุน ธุรกิจสายการบินและการท่องเที่ยว
และแน่นอนว่า
ธูป
ยังจะเป็นหนึ่งในหัวใจของพิธีกรรมที่ขาดไม่ได้ไปอีกนาน!
> การส่งออกเชิงวัฒนธรรม
ร้านนวด
และ
Aroma therapy industries
เราจะเห็นได้ว่า
ร้านนวด และ spa ทั้งในไทยและต่างประเทศทั่วโลก บางที่ยังมีการใช้
ธูปหอม
ในการให้บริการลูกค้าอย่างต่อเนื่อง
นี่ยังไม่นับรวม อุตสาหกรรมโรงแรม และ spa น้อยใหญ่ ที่ยังต้องใช้ธูปหอมซึ่งสามารถใช้บูชาพระได้ด้วยในการประกอบกิจการ!
• โดยส่วนตัว
ผมมักไม่ใช้ธูปในการไหว้พระด้วยสองเหตุผลหลัก คือ
- เกรงปัญหาอัคคีภัย
- ปัญหาสิ่งแวดล้อม
คือ ผมมิอาจรู้ได้ว่า ส่วนประกอบที่ทำจากไม้ของธูปนั้น ได้มาจากการตัดไม้ทำลายป่ามากน้อยเพียงใด
ผมจึงหลีกเลี่ยงการใช้ธูปโดยจงใจ
• last but not least
สำหรับการบูชา
ถึงแม้ผมจะไม่ใช่คนธัมมะธัมโม
ผมก็ทราบซึ้งการปฏิบัติบูชามากกว่า
เพราะพระองค์ท่านพระองค์นั้นตรัสสอนไว้อย่างจับใจว่า
ผู้ใดเห็นธรรม
ผู้นั้นเห็นเรา
โฆษณา