สุนทรภู่ : สถานที่เกิด ชนชั้น บรรพชน
.
เมื่อกล่าวถึงสุนทรภู่คงมีคนไทยไม่มากที่จะไม่รู้จัก กวีเอกแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ท่านนี้
แต่จะมีใครสงสัยเหมือนผมหรือไม่ว่า ท่านเป็นคนที่ไหน ครอบครัวเป็นใคร หรือชาติตระกูลแบบไหน
- ★สุนทรภู่ ชาววังหลัง
๏ วังหลังครั้งหนุ่มเหน้า เจ้าเอย
เคยอยู่ชูชื่นเชย ค่ำเช้า
ยามนี้ที่เคยเลย ลืมภัก พี่แฮ
ต่างชื่นอื่นแอบเคล้า คลาศแคล้วแล้วหนอ ฯ
.
.
๏ สวรหลวงแลสล่างล้วน พฤกษา
เคยเสดจวังหลังมา เมื่อน้อย
ข้าหลวงเล่นปิดตา ต้องอยู่ โยงเอย
เหนแต่พลับกับสร้อย ซ่อนซุ้มคลุมโปง ฯ
(โคลงนิราศสุพรรณ)
ดูวังหลังยังไม่ลืมที่ปลื้มจิตร เคยมีมิตรมากมายทั้งชายหญิง
เมื่อยามดึกนึกถึงที่พึ่งพิง อนาถนิ่งนึกน่าน้ำตานอง
(นิราศพระประธม)
ถ้าเราอ่านกลอนทั้ง 3 บทที่ผมยกมา จะบอกว่าเมื่อยังหนุ่ม สุนทรภู่เคยอยู่ที่วังหลัง ยิ่งบทที่กล่าวถึงสวรหลวง (สวนหลวง) ยิ่งชัดว่า เคยโดยเสด็จกรมพระราชวังหลังมาเมื่อยังเล็ก
หากเรายึดตามความเชื่อเก่าที่ว่า สุนทรภู่เกิดที่เมืองแกลง (ปัจจุบันอยู่ในจังหวัดระยอง) แล้วลองตรวจสอบนิราศเมืองแกลงดู จะไม่พบการบรรยายช่วงชีวิตในวัยเด็กจนถึงวัยหนุ่มของสุนทรภู่ที่เกี่ยวกับเมืองแกลงเลย
- ★ครอบครัวสุนทรภู่ ชนชั้นขุนนาง
บางศรีทองคลองบ้านน้ำตาลสด
อร่อยรสซาบซ่านหวานคอหอย
เหมือนปากพี่ศรีทองของน้องน้อย
เปนคู่บอกดอกสร้อยสักระวา
ทุกวันนี้พี่เถ้าเราก็หง่อม
เธอเปนจอมเราเปนจนต้องบ่นหา
โอ้จอมพี่ศรีทองของน้องยา
เมื่อไรจะพาพิมน้อยมากลอยใจ
(นิราศพระประธม)
จากกลอนบทข้างต้น จะเห็นว่าสุนทรภู่มีความสนิทกับผู้หญิงที่อายุมากกว่าตน ที่เป็นเจ้าจอมของเจ้านายพระองค์ใดพระองค์หนึ่ง ชื่อ ศรี
เมื่อตรวจสอบดู พบว่ามีเจ้าจอมศรีอยู่ 2 ท่านที่น่าจะเป็นบุคคลที่สุนทรภู่กล่าวถึง
ท่านแรก เจ้าจอมมารดาสี ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
ท่านที่สอง เจ้าจอมมารดาศรี ในกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์
บทดอกสร้อยสักรวาที่ว่าอันเป็นการใช้ปฏิภาณคิดกลอนสดตอบโต้กันคล้ายสักวา แต่ที่ต่างคือต้องกำหนดเพลงที่จะใช้ประกอบบทด้วย ทำให้ยากขึ้นเป็นเท่าตัว
จากที่สุนทรภู่กล่าวไว้ในกลอนข้างต้น เจ้าจอมมารดาท่านนี้มีความสามารถในด้านโคลงกลอนหรือมีความเกี่ยวข้องด้านนี้
ผมคิดว่าน่าจะเป็น เจ้าจอมศรี ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เพราะท่านเคยเป็นสมาชิกคณะละครรุ่นเล็กสมัยกรุงธนบุรี มีชื่อเสียงในการแสดงเป็นนางสีดา ทำให้เป็นที่รู้จักในนาม ศรีสีดา
เจ้าจอมศรีท่านนี้ เป็นธิดาของเจ้าพระยาศรีธรรมาธิราช (บุญรอด) เสนาบดีกรมวัง
หากครอบครัวสุนทรภู่เป็นแค่ไพร่จากบ้านนอก คงยากที่จะได้ใกล้ชิดบุคคลจากครอบครัวขุนนางระดับสูง
- ★บรรพชนสุนทรภู่ พราหมณ์จากกรุงศรีอยุธยา ?
ทั้งสองฝั่งแฝกแขมแอร่มรก
ชะตาตกสูญสิ้นพระชัณษา
แต่ปู่ย่ายายเราท่านเล่ามา
เมื่อแรกศรีอยุธยายังเจริญ
กระษัตริย์สืบสุริยวงศ์ดำรงโลกย์
ระงับโศกศุขสุดจะสรเสริญ
เราเห็นยับยังแต่รอยก็พลอยเพลิน
เสียดายเกิดมาเมื่อเกินน่าน้อยใจ
(นิราศพระบาท)
เป็นถิ่นฐานบ้านพราหมณ์รามราช
ล้วนโคตรญาติย่ายายฝ่ายวงศา
เทวฐานศาลสถิตอิศวรา
เสาชิงช้าก็ยังเห็นเป็นสำคัญ
(นิราศเมืองเพชร ฉบับสอบชำระใหม่ โดย ล้อม เพ็งแก้ว)
จากบทกลอนทั้งสองบทจะเห็นว่า ปู่ย่าตายายของสุนทรภู่เคยเห็นกรุงศรีอยุธยาสมัยที่ยังไม่ถูกทำลาย และสุนทรภู่ได้ระบุไว้เองว่า บรรพชนทั้งย่ายายเป็นสกุลพราหมณ์เมืองรามราช ที่เคยอาศํยอยู่ที่เมืองเพชรบุรีมาก่อน
นอกจากนี้ อย่างที่ได้กล่าวไปแล้วว่าสุนทรภู่สนิทกับคนในครอบครัวของเจ้าพระยาศรีธรรมาธิราช (บุญรอด) ก็ปรากฏว่า เจ้าพระยาศรีธรรมาธิราช (บุญรอด) สืบเชื้อสายมาจากพรามณ์พฤฒิบาท สมัยกรุงศรีอยุธยา
มีความเป็นไปได้ที่ครอบครัวสุนทรภู่อาจจะรู้จักคุ้นเคยกับครอบครัวของเจ้าพระยาศรีธรรมาธิราช (บุญรอด) ที่มีเชื้อสายพราหมณ์เหมือนกัน มาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยายังไม่แตกก็เป็นได้
ที่มาภาพ pxhere.com
อ้างอิง
1.นิราศสุพรรณ
2.นิราศพระประธม
3.พระราชพงษาวดาร กรุงรัตนโกสินทร รัชกาลที่ ๒
4.บทดอกสร้อยสวรรค์ ครั้งกรุงเก่า
5.เจ้าจอมมารดาสี ในรัชกาลที่ 2
6.ประชุมกลอนนิราศต่าง ๆ ภาคที่ ๑ นิราศสุนทรภู่ ๔ เรื่อง
7.สุนทรภู่ : อาลักษณ์เจ้าจักรวาล โดย ล้อม เพ็งแก้ว
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
