28 มิ.ย. เวลา 13:00 • ประวัติศาสตร์

• “ไม่มีขนมปัง ก็ไปกินเค้กแทนสิ!” ประโยคดังที่มารี อ็องตัวเน็ต ไม่เคยพูด

“ท่ามกลางสภาวะอดยาก เพาะปลูกไม่ขึ้น ขนมปังที่เป็นอาหารหลักของชาวฝรั่งเศสก็มีราคาแพงลิบลิ่ว ยากที่คนยากคนจนจะเอื้อมถึง”
“พระนางมารี อ็องตัวเน็ตต์ ราชินีฝรั่งเศสกลับดูถูกดูแคลนคนไม่มีอันจะกินเหล่านี้ พระนางตรัสว่า ไม่มีขนมปังก็ไปกินเค้กซะสิ!”
“การไม่แยแสต่อประชาชนที่ทุกข์ร้อน จากความไม่พอใจกลายมาเป็นความโกรธแค้น เมื่อการปฏิวัติและการลุกฮือของประชาชนเกิดขึ้น มารี อ็องตัวเน็ตต์ จึงต้องจบชีวิตลง ณ แท่นกิโยติน”
เชื่อว่าหลายคนน่าจะเคยได้ยินเรื่องลือเรื่องอ้างที่ว่า พระนางมารี อ็องตัวเน็ตต์ เคยพูดดูถูกประชาชนฝรั่งเศสที่ไม่มีเงินซื้อขนมปังกินว่า “ไม่มีขนมปังก็ไปกินเค้กแทน” จนจุดชนวนความโกรธแค้น ที่ก่อให้เกิดการปฏิวัติฝรั่งเศสในเวลาต่อมา
อย่างไรก็ตามประเด็นน่าสนใจคือ ไม่มีหลักฐานไหนเลยที่บอกว่า พระนางมารี อ็องตัวเน็ตต์ เป็นคนพูดประโยคที่ว่านี้จริง ๆ
ที่มาของประโยคนี้หรือในภาษาอังกฤษคือ “Let Them Eat Cake” (ไปกินเค้กแทนสิ) มาจากประโยคภาษาฝรั่งเศส “Qu’ils mangent de la brioche” ที่แปลว่า ไปกินบริออชแทนสิ
โดยบริออช (Brioche) เป็นขนมชนิดหนึ่งของฝรั่งเศส มีลักษณะคล้ายกับขนมปัง แต่มีส่วนผสมของเนยและนม และมีรสสัมผัสที่นุ่มฟูกว่าขนมปังทั่วไป
ประโยค “Qu’ils mangent de la brioche” ปรากฏอยู่ในหนังสือคำสารภาพหรือ ‘Confessions’ ของนักเขียนและนักปรัชญาทางการเมืองชื่อดังชาวฝรั่งเศสอย่าง ฌ็อง-ฌากส์ รุสโซ (Jean-Jacques Rousseau) ที่เขียนขึ้นในช่วงปี 1767
ในตอนหนึ่งของหนังสือ ได้มีเจ้าหญิงผู้ยิ่งใหญ่คนหนึ่ง (Great Princess) พูดกับคนจนที่ไม่มีเงินซื้อขนมปังกินด้วยประโยค “Qu’ils mangent de la brioche” โดยที่รุสโซก็ไม่ได้บอกว่า เจ้าหญิงผู้ยิ่งใหญ่คนนี้มีตัวตนจริงไหม และถ้ามีตัวตนจริงจะหมายถึงใคร
และในตอนที่รุสโซเขียนหนังสือ Confessions นั้น พระนางมารี อ็องตัวเน็ตต์ ยังไม่ได้เป็นราชินีของฝรั่งเศส และยังทรงพระเยาว์อยู่ที่ออสเตรีย ดังนั้นจึงเป็นไปไม่ได้ที่พระนางจะพูดประโยคนี้
นอกจากนี้ยังพบอีกว่า หลักฐานที่อ้างว่าพระนางมารี อ็องตัวเน็ตต์ พูดประโยคนี้ ไม่ได้ปรากฏในช่วงก่อนหรือตอนที่เกิดการปฏิวัติฝรั่งเศส แต่ปรากฏครั้งแรกในปี 1843 หรือราว 54 ปีหลังเกิดการปฏิวัติ โดยปรากฏอยู่ในวารสาร ‘Les Guêpes’ ของฌ็อง-บัปติสต์ อัลฟองส์ คาร์ (Jean-Baptiste Alphonse Karr) ซึ่งคาร์ได้อ้างว่า เขาเคยเห็นคำพูดนี้จาก ‘หนังสือสักเล่มหนึ่ง’ ในปี 1760
จากทั้งหมดนี้ เราจึงพอสรุปได้ว่า พระนางมารี อ็องตัวเน็ตต์ ไม่เคยพูดประโยคอันเลื่องลือนี้จริง และเรื่องที่มีคนโยงคำพูดนี้กับพระนาง ก็เกิดขึ้นหลังการปฏิวัติผ่านไปแล้วกว่าหลายทศวรรษ
1
อ้างอิง
1
• หนังสือ HISTORY PALETTE ประวัติศาสตร์มีสี สำนักพิมพ์ SALMON
• Britannica. Did Marie-Antoinette Really Say “Let Them Eat Cake”?. https://www.britannica.com/story/did-marie-antoinette-really-say-let-them-eat-cake
#HistofunDeluxe
โฆษณา