กลุ่มทางจิตวิทยาหลักการ และการประยุกต์ใช้ กลุ่มที่ 3 จิตวิเคราะห์ (Psychoanalysis)
เริ่มขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1895 ผู้ริเริ่มคือ ซิกมันด์ ฟรอยด์ (Sigmund Freud) จิตวิเคราะห์ (Psychoanalysis) เป็นแนวคิดทางจิตวิทยาที่เน้นการศึกษากระบวนการทางจิตที่ไม่รู้ตัวและความขัดแย้งภายในจิตใจ แนวคิดนี้มีพื้นฐานจากงานของฟรอยด์ ซึ่งเชื่อว่าพฤติกรรม ความคิด และอารมณ์ของมนุษย์ได้รับอิทธิพลจากกระบวนการที่ไม่รู้ตัวและประสบการณ์ที่ผ่านมาในอดีตโดยเฉพาะในวัยเด็ก
กระบวนการที่ไม่รู้ตัว (Unconscious Processes) กระบวนการทางจิตที่ไม่รู้ตัวเป็นส่วนสำคัญที่มีผลต่อพฤติกรรมและอารมณ์ของมนุษย์ หลักการคือ การทำความเข้าใจพฤติกรรมของมนุษย์จำเป็นต้องศึกษาและสำรวจความคิด ความรู้สึก และความปรารถนาที่ถูกกดทับอยู่ในจิตใต้สำนึก ยกตัวอย่างเช่น การที่คนมีความกลัวหรือความวิตกกังวลที่ไม่สามารถอธิบายได้ ซึ่งอาจมีรากฐานมาจากประสบการณ์ที่ไม่รู้ตัวในวัยเด็ก
ความขัดแย้งภายในจิตใจ (Internal Conflicts) มนุษย์มีความขัดแย้งภายในจิตใจระหว่างความปรารถนาที่ต่างกันและการควบคุมตนเอง หลักการคือความขัดแย้งภายในจิตใจเป็นสาเหตุของความเครียดและปัญหาทางจิตใจ ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการสำรวจและแก้ไข ยกตัวอย่างเช่น ความขัดแย้งระหว่างความปรารถนาที่อยากจะทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง (เช่น การแสวงหาความสุข) กับความรู้สึกผิดหรือความต้องการที่จะปฏิบัติตามมาตรฐานสังคม
หลักการสำคัญของจิตวิเคราะห์
1) จิตไร้สำนึก (Unconscious Mind) ประกอบด้วยความคิด ความรู้สึก และความปรารถนาที่ถูกกดทับและไม่ได้รับรู้ แต่มีผลต่อพฤติกรรมและอารมณ์ของมนุษย์
2) ฟรอยด์แบ่งโครงสร้างของจิตใจ (Structure of the Mind) ออกเป็นสามส่วนประกอบด้วย Id, Ego และ Superego อย่างแรก Id คีอ ส่วนที่ต้องการสนองความต้องการพื้นฐานและความปรารถนาในทันที ถัดมา Ego คือ ส่วนที่มีหน้าที่จัดการกับความจริงและควบคุม Id และ Superego คือส่วนที่เป็นตัวแทนของมาตรฐานทางสังคมและศีลธรรม
3) กลไกป้องกันตนเอง (Defense Mechanisms) เป็นกระบวนการที่ Ego ใช้เพื่อปกป้องตนเองจากความขัดแย้งและความเครียด เช่น การปฏิเสธ (Denial) การโทษคนอื่น (Projection) และการถดถอย (regression)
4) ความฝันเป็นหน้าต่างที่เปิดเผยถึงจิตไร้สำนึก ความปรารถนาและความขัดแย้งที่ซ่อนอยู่สามารถถูกวิเคราะห์ผ่านความฝัน เรียกกระบวนการนี้ว่า การวิเคราะห์ความฝัน (Dream Analysis)
การประยุกต์ใช้แนวคิดจิตวิเคราะห์
1) เน้นการสำรวจจิตไร้สำนึกผ่านการพูดคุย การวิเคราะห์ความฝัน และการสำรวจความคิดและความรู้สึกที่ซ่อนอยู่ การบำบัดนี้มีเป้าหมายเพื่อช่วยให้ผู้ป่วยเข้าใจและแก้ไขความขัดแย้งภายในจิตใจและปัญหาทางอารมณ์ เรียกการบำบัดตามแนวคิดนี้ว่า การบำบัดด้วยจิตวิเคราะห์ (Psychoanalytic Therapy)
2) การใช้แนวคิดจิตวิเคราะห์ในการวิจัยเกี่ยวกับพฤติกรรมมนุษย์และความสัมพันธ์ระหว่างประสบการณ์ในวัยเด็กกับพฤติกรรมในวัยผู้ใหญ่
3) การใช้แนวคิดจิตวิเคราะห์ในการวิเคราะห์ผลงานศิลปะ วรรณกรรม และภาพยนตร์ เพื่อทำความเข้าใจความคิดและความรู้สึกของผู้สร้าง
ข้อจำกัดของแนวคิดจิตวิเคราะห์ แบ่งออกเป็นข้อประกอบด้วย 1) การศึกษากระบวนการที่ไม่รู้ตัวและความขัดแย้งภายในจิตใจเป็นเรื่องยากในการวัดและประเมินผลอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ 2) การบำบัดด้วยจิตวิเคราะห์มักใช้เวลานานและต้องการความมุ่งมั่นจากผู้ป่วย และ 3) บางแนวคิดของฟรอยด์ถูกวิจารณ์ว่าไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่เพียงพอ และมีการโต้แย้งเกี่ยวกับความถูกต้องและความเหมาะสมของการบำบัด
จิตวิเคราะห์เป็นแนวคิดที่มีความสำคัญในการทำความเข้าใจพฤติกรรมและอารมณ์ของมนุษย์ โดยเน้นการศึกษากระบวนการที่ไม่รู้ตัวและความขัดแย้งภายในจิตใจ การประยุกต์ใช้แนวคิดนี้มีประโยชน์ในการบำบัด การศึกษา และการวิเคราะห์วัฒนธรรม แม้จะมีข้อจำกัดบางประการ
อ้างอิง
คาลอส บุญสุภา. (2567). กลุ่มทางจิตวิทยาหลักการ และการประยุกต์ใช้ ตอน 1 (โครงสร้างทางจิต หน้าที่ทางจิต และจิตวิเคราะห์) https://sircr.blogspot.com/2024/06/1.html
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
