กลุ่มทางจิตวิทยาหลักการ และการประยุกต์ใช้ กลุ่มที่ 6 กลุ่มปัญญานิยม (Cognitivism)
เริ่มขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1950 ผู้ริเริ่มคือ ฌอง เพียเจต์ (Jean Piaget) และ อูลริค นิสเซอร์ (Ulric Neisser) เป็นแนวคิดทางจิตวิทยาที่เน้นการศึกษาและทำความเข้าใจกระบวนการทางจิตที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ (Perception) การคิด (Thinking) ความจำ (Memory) การตัดสินใจ (Decision Making) และการแก้ปัญหา (Problem solving)
แนวคิดนี้เชื่อว่ามนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความสามารถในการประมวลผลข้อมูลเช่นเดียวกับคอมพิวเตอร์ แนวคิดดังกล่าวพัฒนาขึ้นมาในช่วงกลางศตวรรษที่ 20 และได้เปลี่ยนแปลงมุมมองทางจิตวิทยาจากพฤติกรรมนิยมที่เน้นการศึกษาพฤติกรรมที่สังเกตได้ มาเป็นการศึกษาเกี่ยวกับกระบวนการทางจิตภายใน
การประมวลผลข้อมูล (Information Processing) มนุษย์รับข้อมูลจากสิ่งแวดล้อม ประมวลผลข้อมูลนั้น และแสดงผลลัพธ์ออกมาในรูปแบบของพฤติกรรมหรือความคิด หลักการคือกระบวนการทางจิตประกอบด้วยขั้นตอนต่างๆ เช่น การรับเข้า (Input), การประมวลผล (Processing) และการตอบสนองออก (Output)
กระบวนการทางจิต (Mental Processes) คือการศึกษาเกี่ยวกับกระบวนการทางจิต เช่น ความจำ การคิด การเรียนรู้ และการรับรู้ หลักการคือการทำความเข้าใจกระบวนการเหล่านี้ช่วยให้เข้าใจว่ามนุษย์คิดและเรียนรู้อย่างไร
หลักการสำคัญของปัญญานิยม
1) โครงสร้างของความจำ (Structure of Memory) การจำแนกความจำออกเป็นส่วนต่างๆ เช่น ความจำระยะสั้น (short-term memory) และความจำระยะยาว (long-term memory)
2) การรับรู้และความสนใจ (Perception and Attention) การศึกษาว่ามนุษย์รับรู้และให้ความสนใจต่อสิ่งต่างๆ ในสิ่งแวดล้อมอย่างไร
3) การแก้ปัญหาและการตัดสินใจ (Problem Solving and Decision Making) การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกระบวนการที่มนุษย์ใช้ในการแก้ปัญหาและตัดสินใจ
การประยุกต์ใช้แนวคิดปัญญานิยม
1) การพัฒนาวิธีการสอนที่เน้นการส่งเสริมกระบวนการคิดและการเรียนรู้ เช่น การใช้เทคนิคการเรียนรู้แบบเปิด (Discovery learning) และการสอนแบบสร้างองค์ความรู้ (Constructivist Teaching)
2) การใช้เทคนิคการบำบัดทางปัญญา-พฤติกรรม (Cognitive-Behavioral Therapy) เพื่อช่วยผู้ป่วยในการเปลี่ยนแปลงความคิดที่ไม่เหมาะสมและพฤติกรรมที่เป็นปัญหา
3) การออกแบบและพัฒนาระบบคอมพิวเตอร์และปัญญาประดิษฐ์ที่สามารถเลียนแบบกระบวนการทางจิตของมนุษย์
ข้อจำกัดของแนวคิดปัญญานิยม มักเน้นที่กระบวนการทางจิตและการประมวลผลข้อมูล โดยอาจมองข้ามปัจจัยทางอารมณ์และปัจจัยสังคมที่มีผลต่อพฤติกรรมของมนุษย์ นอกจากนั้นการศึกษาและวัดกระบวนการทางจิตเป็นเรื่องยาก เนื่องจากกระบวนการเหล่านี้ซับซ้อนและบางครั้งไม่สามารถสังเกตได้โดยตรง
กลุ่มปัญญานิยมเป็นแนวคิดทางจิตวิทยาที่สำคัญที่ช่วยให้เราเข้าใจการทำงานของกระบวนการทางจิตที่ซับซ้อน และมีการประยุกต์ใช้ในหลายด้าน ตั้งแต่การศึกษา การบำบัดทางจิต จนถึงการพัฒนาเทคโนโลยีสมัยใหม่
อ้างอิง
คาลอส บุญสุภา. (2567). กลุ่มทางจิตวิทยา หลักการ และการประยุกต์ใช้ ตอน 2 (เกสตัสท์ พฤติกรรมนิยม ปัญญานิยม และมนุษย์นิยม). https://sircr.blogspot.com/2024/06/2.html
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
