30 มิ.ย. เวลา 02:30 • ข่าวรอบโลก
อิหร่าน

อิหร่านจัดเลือกตั้งประธานาธิบดีรอบใหม่ใครจะชนะ?

แล้วเหตุใด แมฮ์มูด อาห์มาดิเนจาด (Ahmadinejad) จึงไม่ลงสมัครรับตำแหน่งประธานาธิบดี?
เมื่อวันที่ 28 มิถุนายน ตามเวลาท้องถิ่น มุกเก่าๆในการลงคะแนนเสียงสำหรับการเลือกตั้งประธานาธิบดีครั้งใหม่ของอิหร่านได้เริ่มขึ้นอย่างเป็นทางการ
กระทรวงมหาดไทยของอิหร่านระบุว่าจะมีคะแนนเสียงมากกว่า 58,000 คะแนนสำหรับการลงคะแนนเสียงครั้งนี้
มีพลเมืองอิหร่านมากกว่า 61 ล้านคนที่มีคุณสมบัติตรงตามเงื่อนไขในการลงคะแนนเสียงนี้ กล่าวคือ ทั้งหมดเป็นพลเมืองอิหร่านที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไป
และแม้แต่ อยาตอลเลาะห์ อาลี คาเมเนอี ผู้นำสูงสุดของอิหร่าน ก็ต้องอยู่ในสถานที่ลงคะแนน
1
สื่อบางแห่งอ้างคำพูดของ Associated Press โดยรายงานว่าก่อนการลงคะแนนเสียง ผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดี 2 ใน 6 คนได้ประกาศถอนตัวออกจากการแข่งขัน
2
ได้แก่ ฮาเชมิ รองประธานาธิบดีอิหร่าน( Hashemi )และ ซากานี นายกเทศมนตรีกรุงเตหะราน (Zakani) แต่ผมกลับไม่ได้ยินว่า อาห์มาดิเนจาด (Ahmadinejad) จะลงชิงประธานาธิบดี(ซึ่งส่วนตัวแล้ว ผมเสียใจม๊ากกกกกกกกกก)
1
สำนักข่าว Mahr ของอิหร่านรายงานว่า Hashemi กล่าวบนแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียเมื่อวันที่ 26 ว่า
การถอนตัวของเขาคือเพื่อ "รวมกลุ่มอนุรักษ์นิยมและเพิ่มโอกาส (ชนะ) ในการเลือกตั้งที่กำลังจะมาถึง"
ฮาเชมิยังเรียกร้องให้ผู้สมัครคนอื่นๆ ทำเช่นเดียวกัน “เพื่อที่แนวหน้าของการปฏิวัติจะเข้มแข็งขึ้น”
1
หนึ่งวันต่อมา ซากานี ก็เอากะเขาด้วย ประกาศถอนตัวจากการเลือกตั้งบนแพลตฟอร์มโซเชียล พร้อมกล่าวว่า “เส้นทางของประธานาธิบดีลีฮี(ผู้ล่วงลับไปแล้ว)สำคัญกว่าผู้สมัครรับเลือกตั้งของฉัน”
ตานี้ ก็เหลือผู้สมัครที่เหลืออีก 4 คน ได้แก่ คาลิบัฟ ประธานรัฐสภาอิหร่าน(Qalibaf), ฮาลิลี อดีตหัวหน้าเจรจานิวเคลียร์ของอิหร่าน(Jalili), มาซูด ปีเซชเคียน อดีตรัฐมนตรีกระทรวงสาธารณสุขของอิหร่าน(Pezeshkian) และปูร์-โมฮัมมาดี อดีตรัฐมนตรีมหาดไทยของอิหร่าน(Pur Mohammadi)
เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคมปีนี้ อดีตประธานาธิบดี Raisi ของอิหร่าน เสียชีวิตจากอุบัติเหตุเฮลิคอปเตอร์
ตามรัฐธรรมนูญของอิหร่าน หากประธานาธิบดีเสียชีวิตระหว่างดำรงตำแหน่ง จะต้องจัดให้มีการเลือกตั้งประธานาธิบดีใหม่ภายใน 50 วัน
นั่นคือ "สามเสาหลัก" ที่เหลือสำหรับการเลือกตั้งประธานาธิบดี
1
จากกระทรวงมหาดไทยของอิหร่านที่ประกาศเมื่อวันที่ 9 ของเดือนนี้เกี่ยวกับรายชื่อผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดี 6 คนที่ผ่านการพิจารณาคุณสมบัติของสภาผู้พิทักษ์รัฐธรรมนูญของอิหร่าน
ในบรรดาทั้ง 6 คน รู้สึกว่าพรรคอนุรักษ์นิยมจะมีอำนาจเหนือกว่า
ในหมู่พวกเขา รองประธานาธิบดีอิหร่าน Ghazizad Hashemi และนายกเทศมนตรีกรุงเตหะราน Zakani อยู่ในค่ายอนุรักษ์นิยมสายแข็ง
Hashemi
และทั้งสองได้ชิงประกาศถอนตัวจากการแข่งขันไปแล้ว
1
มี2เหตุผล ในการถอนตัวผู้สมัครสายอนุรักษ์นิยมสายแข็งทั้งสองคนคือ ฮาชิมิและซาคานี ในด้านหนึ่ง เมื่อพิจารณาจากผลการสำรวจครั้งก่อน ทั้งสองอาจตระหนักว่าพวกเขามีโอกาสน้อยที่จะชนะและถอนตัวในเวลานี้ก็ยังทัน ไม่อายญาติพี่น้องมากนัก
1
ในทางกลับกัน การถอนตัวของผู้สมัครทั้งสองคนยังจะช่วยให้รวบรวมคะแนนเสียงที่เหลือสำหรับผู้สมัครพรรคอนุรักษ์นิยมคนอื่นๆ และปรับปรุงชัยชนะของพรรคอนุรักษ์นิยมด้วย
เพราะ ความน่าจะเป็นในสิ่งนี้ มันได้เกิดขึ้นบ่อยครั้งในประวัติศาสตร์การเลือกตั้งประธานาธิบดีอิหร่าน
ทำให้ในบรรดาผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีที่เหลือ 4 คน
Qalibaf
ตามรายงานของสื่อ คาลิบัฟ ประธานรัฐสภาอิหร่าน(Qalibaf) เขาคือ "ตัวเต็งอันดับหนึ่ง" ในการเลือกตั้งครั้งนี้ และมีจุดยืนเชิงปฏิบัติที่เข้มงวด
ส่วนนักอนุรักษ์นิยม ฮาลิลี อดีตหัวหน้านักเจรจาต่อรองด้านนิวเคลียร์ของอิหร่าน(Jalili) ก็เป็นหนึ่งในตัวแทนของพรรคอนุรักษ์นิยมสายแข็ง
และคนต่อมา เปเซชเคียน อดีตไอ้หมอ 5 เม็ด เฮ้ย!ไม่ใช่ๆๆๆ อดีตรัฐมนตรีกระทรวงสาธารณสุขของอิหร่าน (Pezeshkian) เป็นผู้สมัครนักปฏิรูปเพียงคนเดียวในการเลือกตั้งครั้งนี้
3
Pezeshkian คนนี้ได้รับการสนับสนุนอย่างกว้างขวางในพื้นที่ชนบท และได้รับการสนับสนุนอย่างเต็มที่จากค่ายปฏิรูป
ท้ายสุด คือ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมของอิหร่านและอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย
Pur Mohammadi
ปูร์ โมฮัมมาดี (Pur Mohammadi )เป็นเสมียน เป็นผู้สมัคร(อดีตรัฐมนตรีมหาดไทยของอิหร่าน)เพียงคนเดียวในการเลือกตั้งครั้งนี้ และมีจุดยืนแบบอนุรักษ์นิยม
ผลการสำรวจความคิดเห็นล่าสุดแสดงให้เห็นว่า3เสาหลัก คือ คาลิบัฟ, จาลิลี และเปเซชเคียน มีอัตราการสนับสนุนที่ใกล้เคียงกัน
1
และตามรายงานของสื่อ การเลือกตั้งประธานาธิบดีอิหร่านจริงๆ แล้วเป็นเพียง "สามเสาหลัก" นี้
การสำรวจความคิดเห็นที่จัดทำโดยมหาวิทยาลัยอิหม่ามซาดิก (Imam Sadiq University)แสดงให้เห็นว่า
อัตราการสนับสนุนของ Pezeshkian อยู่ที่ 24.4% ในขณะที่ Qalibaf และ Jalili อยู่ที่ 23.4% และ 21.5% ตามลำดับ
1
ในอิหร่าน ในฐานะหัวหน้าฝ่ายบริหาร ประธานาธิบดีเป็นผู้มีอำนาจทางการเมืองเป็นอันดับสองรองจากผู้นำสูงสุด
ตามรายงานที่ผมได้รับมา กฎหมายการเลือกตั้งประธานาธิบดีของอิหร่าน ผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีที่มีอัตราการโหวตสูงสุดจะต้องชนะคะแนนมากกว่าครึ่งหนึ่งของผู้มีสิทธิเลือกตั้งทั้งหมด
หากผู้สมัครทุกคนไม่บรรลุเป้าหมายนี้ ผู้สมัครที่มีอัตราการโหวตสูงสุดในรอบแรก การลงคะแนนเสียงจะถือเป็นผู้ชนะ
ในวันที่ 29 มิถุนายน 2567 กระทรวงมหาดไทยของอิหร่านประกาศว่าจะประกาศผลการเลือกตั้ง
หากมีการเข้าสู่การลงคะแนนรอบที่ 2 การลงคะแนนรอบที่ 2 จะมีขึ้นในวันที่ 5 กรกฎาคม 2567
2
Jalili
รัฐธรรมนูญของอิหร่านกำหนดว่า หลังจากประกาศผลการเลือกตั้งแล้ว ผู้นำสูงสุดจะลงนามคำสั่งแต่งตั้งประธานาธิบดี
และประธานาธิบดีที่ได้รับเลือกจะสาบานตนเข้ารับตำแหน่งในการประชุมรัฐสภาของอิหร่าน
แล้ว...ผลการเลือกตั้งอิหร่านครั้งนี้จะตัดสินรอบเดียวได้หรือไม่?
และ..ในบรรดาผู้สมัครอนุรักษ์นิยม ใคร....จะโดดเด่น?
ถ้าถามผม ผมยอมรับว่ายังไม่สามารถสรุปได้ แฮร์....แต่มันชี้ให้เห็นว่าการเลือกตั้งในปัจจุบันอยู่ในสถานะ "สามเสาหลัก" ตามข่าวจริงๆ
5
และยังมีเสียงที่แตกต่างกันภายในค่ายอนุรักษ์นิยมอีกด้วย นอกจากนี้ผู้ออกมาใช้สิทธิยังอาจส่งผลต่อผลการเลือกตั้งอีกด้วย
ในเวทีการเมืองของอิหร่าน ยิ่งผู้ออกมาใช้สิทธิน้อยลง โอกาสชัยชนะของพรรคอนุรักษ์นิยมก็จะยิ่งมากขึ้น
1
และในทางกลับกัน มันเป็นประโยชน์ต่อนักปฏิรูป
ตามรายงาน ฐานพื้นฐานของพรรคอนุรักษ์นิยมของอิหร่านค่อนข้างมั่นคง และประชาชนระดับรากหญ้า กลุ่มศาสนา และบุคลากรทางทหารจะสนับสนุนพรรคอนุรักษ์นิยม
ส่วน ปัญญาชน นักธุรกิจ ฯลฯ มักจะสนับสนุนนักปฏิรูป
แต่คนเหล่านี้เอาแน่เอานอนไม่ได้ ปกติแล้วสามารถคว่ำบาตรการเลือกตั้งได้ง่ายๆและไม่ลงคะแนนเสียงเพราะพวกเขาและเธอไม่พอใจกับมาตรการของรัฐบาล
1
ดังนั้นยิ่งมีผู้ออกมาใช้สิทธิมากเท่าไรก็ยิ่งดีสำหรับนักปฏิรูปเท่านั้น
1
เป็นที่น่าสังเกตว่าจำนวนผู้ออกมาใช้สิทธิ์ในการเลือกตั้งระดับชาติของอิหร่านต่ำมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา
จำนวนผู้ออกมาใช้สิทธิในการเลือกตั้งประธานาธิบดีปี 2564 มีเพียง 48.8% ซึ่งสร้างสถิติการเลือกตั้งประธานาธิบดีที่ต่ำที่สุดเท่าที่เคยมีมาของอิหร่าน
ตามรายงานของสื่อ เชื่อกันโดยทั่วไปว่าการเลือกตั้งประธานาธิบดีอาจเข้าสู่การลงคะแนนเสียงรอบที่สอง ชัวส์....
2
และอีกข่าวนึง แว่วๆมาว่า Qalibaf จะกลายเป็นม้ามืด?
แต่ เมื่อพิจารณาจากเรซูเม่ของเขา เห็นได้ชัดว่า Qalibaf เป็นผู้สมัครที่ดีที่สุดในบรรดาผู้สมัคร
ตามรายงาน Qalibaf ซึ่งเกิดในปี 2504 ดำรงตำแหน่งประธานรัฐสภาอิหร่านมาตั้งแต่ปี 2563
ก่อนหน้านี้ เขาเคยดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกองทัพอากาศหน่วยพิทักษ์การปฏิวัติ ผู้ตรวจราชการตำรวจอิหร่าน และ นายกเทศมนตรีกรุงเตหะราน
1
เนื่องจากประสบการณ์ของเขาในการรับใช้ใน กองพิทักษ์ปฏิวัติอิสลาม (Islamic Revolutionary Guard Corps)
คาลิบัฟ จึงถูกคาดการณ์ว่ามีแนวโน้มที่จะได้รับการสนับสนุนจาก Revolutionary Guards ซะมากกว่า
ส่วนในแง่ของความคิดเห็นทางการเมือง คอลีบัฟ รับทราบถึงความเสียหายร้ายแรงที่เกิดจากการคว่ำบาตรของสหรัฐฯ ต่อเศรษฐกิจของอิหร่าน
และสัญญาว่ารัฐบาลจะให้ความสำคัญกับการยกเลิกการคว่ำบาตรจากประเทศตะวันตกเป็นอันดับแรก
ด้วยเหตุนี้ เขาเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการค่อยๆ ยกเลิกการคว่ำบาตรในลักษณะทีละขั้นตอนผ่านความพยายามทางการทูต
และอีกคน Jalili ผู้สมัครอีกคนที่มีแนวโน้มว่าจะชนะการเลือกตั้ง เขายังคงใช้กลยุทธ์ที่รอบคอบ
1
จาลิลีเกิดในปี 2508 ที่สำคัญ เขาเป็นตัวแทนของหมวกดำ อยาตอลเลาะห์ อาลี คาเมเนอี ผู้นำสูงสุดของอิหร่านในสำนักเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติสูงสุดของอิหร่าน
1
เขาเคยทำงานในกระทรวงการต่างประเทศของอิหร่านมาเป็นเวลานานและดำรงตำแหน่งสมาชิกของสภาความมั่นคงแห่งชาติ
จาลิลีดำรงตำแหน่งหัวหน้าผู้เจรจานิวเคลียร์ของอิหร่านมาตั้งแต่ปี 2556 จนถึงปัจจุบัน
1
และเขาเป็นสมาชิกของคณะกรรมการเพื่อกำหนดผลประโยชน์ของชาติของอิหร่าน
เมื่อเผชิญกับการคว่ำบาตรจากประเทศตะวันตก Jalili เชื่อว่านี่เป็นสิ่งที่ยอมไม่ได้ เขาต่อต้านการบรรลุข้อตกลงกับประเทศตะวันตกเพื่อยกเลิกการคว่ำบาตรเป็นลำดับความสำคัญสูงสุดของรัฐบาล
แต่เขากลับถือว่าความร่วมมือกับประเทศที่ไม่ใช่ตะวันตกเป็นทางเลือกที่ต้องการ ผ่านการคว่ำบาตรของชาติตะวันตก
ส่วน เปเซชเคียน ในแง่ของเรซูเม่ทางการเมือง Pezeshkian ดูค่อนข้างอ่อนแอ
1
สมาชิกรัฐสภาอิหร่านคนนี้เกิดในปี 2497 เขาดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขในรัฐบาลของอดีตประธานาธิบดีคาทามี
ในอดีต ดำรงตำแหน่งรองประธานคนแรกของรัฐสภาอิหร่านตั้งแต่ปี 2559 ถึง 2563 และดำรงตำแหน่งสมาชิกของ รัฐสภาอิหร่านหลายวาระติดต่อกัน
เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มอนุรักษ์นิยม Pezeshkian ยึดมั่นในมุมมองทางการเมืองสายกลางของค่ายปฏิรูปและเชื่อว่าความสัมพันธ์ระหว่างอิหร่านกับประเทศตะวันตก
1
เช่น สหรัฐอเมริกา ควรได้รับการปรับปรุง และการยกเลิกมาตรการคว่ำบาตรจากประเทศตะวันตกที่ควรให้ความสำคัญสูงสุด
1
Pezeshkian
เมื่อเปรียบเทียบกับผู้สมัครสายอนุรักษ์นิยมหลายคนที่อาจแบ่งคะแนนเสียงออกมา
ในฐานะผู้สมัครนักปฏิรูปเพียงคนเดียว Pezeshkian ได้รับการสนับสนุนจากนักปฏิรูปที่มีชื่อเสียงหลายคน
1
เช่น อดีตประธานาธิบดี Khatami อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศ Zarif และอดีตรองประธานาธิบดี Jahangiri ด้วยการสนับสนุนจากพรรคอนุรักษ์นิยม เขาถือว่ามีความสามารถในการท้าทายผู้สมัครพรรคอนุรักษ์นิยมอย่างมาก
แล้ว Pezeshkian จะเป็นม้ามืดในการเลือกตั้งครั้งนี้แทน Qalibaf ได้หรือไม่?
หากจะพูดในฐานะผู้สมัครเพียงคนเดียวของนักปฏิรูปอิหร่าน
1
หาก Pezeshkian สามารถดึงดูดผู้สนับสนุนให้ลงคะแนนเสียงได้มากพอที่จะลงคะแนน
เสียงของพรรคอนุรักษ์นิยมก็จะกระจัดกระจาย เนื่องจากมีผู้สมัครจำนวนมาก เขาอาจมีโอกาสเช่นกัน
3
แม้ เพเซชเคียน อาจเป็นม้ามืด เหนือ คาลิบัฟ หรืออย่างมากอาจเป็นเพียงแสงวูบวาบในแสงจากเตาหมูกระทะ
5
แต่หลายคนวิเคราะห์ว่านอกเหนือจากการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งแล้ว ยังมีปัจจัยแทรกแซงอื่น ๆ เช่นปัญหาอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในกระบวนการนับ การรับรองและการสอย....
1
แต่ไม่ว่าในกรณีใด Pezeshkian ได้แสดงความแตกต่างกับผู้สมัครคนอื่น ๆ ในการอภิปรายทางโทรทัศน์เกี่ยวกับการเลือกตั้งทั่วไป
และสโลแกนการหาเสียง โดยแสดงความเห็นและมุมมองที่แตกต่าง(กัน) มันทำให้ผมต้องคอยจับตารอดูกันต่อไป....
โฆษณา