3 ก.ค. เวลา 11:00 • ประวัติศาสตร์

• มนุษย์ถือกำเนิดที่แอฟริกา แล้วทำไมต้องเป็นแอฟริกา?

ถ้าถามว่าบรรพบุรุษของมนุษย์ถือกำเนิดขึ้นที่ไหน แน่นอนว่า เราก็ต้องตอบว่าทวีปแอฟริกา แต่สงสัยไหมว่า ทำไมต้องเป็นแอฟริกา ทำไมไม่เป็นทวีปอื่นล่ะ?
1
ถ้าอ้างอิงจากหนังสือ The Descent of Man ของนักบรรพชีวินวิทยาชื่อดังอย่าง ชาร์ลส์ ดาร์วิน (Charles Darwin) ที่ตีพิมพ์ตั้งแต่ปี 1871 ดาร์วินให้ความเห็นว่า เป็นไปได้ที่แอฟริกาเป็นแหล่งกำเนิดของมนุษยชาติ เพราะญาติที่ใกล้ชิดที่สุดของมนุษย์อย่างชิมแปนซีและกอริลล่าต่างก็อาศัยอยู่ที่นั่น
2
อย่างไรก็ตามดาร์วินตั้งข้อสังเกตว่า ในทวีปยุโรปเองก็เคยเป็นที่อยู่ของลิงขนาดใหญ่ที่สูญพันธุ์ไปแล้วเช่นกัน มันจึง ‘อาจ’ เป็นไปได้ไหมว่า บรรพบุรุษของมนุษย์อพยพจากยุโรปไปแอฟริกา
1
สุดท้ายดาร์วินจึงสรุปเพียงแค่ว่า “ไม่มีประโยชน์อะไรที่จะคาดเดาเรื่องนี้”
1
พอถึงช่วงต้นศตวรรษที่ 20 การค้นพบฟอสซิลโครงกระดูกของมนุษย์หลากหลายสายพันธุ์ ไม่ว่าจะเป็น ‘มนุษย์นีแอนเดอร์ทัล’ (Neanderthal) หรือโฮโม นีแอนเดอร์ทัลเอนซิส (Homo neanderthalensis) ในยุโรป
1
‘มนุษย์ชวา’ (Java Man) หรือโฮโม อีเร็กตัส (Homo erectus) ในอินโดนีเซีย รวมถึง ‘มนุษย์พิลท์ดาวน์’ (Piltdown Man) ในอังกฤษ (ที่ภายหลังถูกแฉว่าเป็นเรื่องหลอกลวง) เลยทำให้เกิดทฤษฎีว่า มนุษย์ถือกำเนิดขึ้นในยุโรปหรือไม่ก็เอเชีย กลายเป็นแนวคิดกระแสหลักที่นักวิชาการเชื่อถือในตอนนั้น
2
แต่กระแสหลักที่ว่านี้ ก็ต้องสั่นคลอนในปี 1924 จากการค้นพบกะโหลกชิ้นหนึ่งในเหมืองหินแห่งหนึ่ง ใกล้กับเมืองตอง (Taung) ในประเทศแอฟริกาใต้
1
นักบรรพชีวินวิทยาชาวออสเตรเลียชื่อ เรย์มอนด์ ดาร์ท (Raymond Dart) ทำการตรวจสอบกะโหลกดังกล่าว โดยเขาพบว่า กะโหลกชิ้นนี้ลักษณะคล้ายกับกะโหลกของลิง แต่มีฟันแบบมนุษย์ กะโหลกมีขนาดเล็กกว่ากะโหลกมนุษย์ไซส์ปกติ จึงเชื่อว่าเจ้าของกะโหลกมีอายุราว 3-4 ปี
1
เมื่อวัดขนาดสมองพบว่า มีขนาดเล็กกว่าสมองของมนุษย์ถึง 1 ใน 3 แต่รูที่ฐานกะโหลกศีรษะหรือที่เรียกว่า foramen magnum บ่งชี้ว่า สิ่งมีชีวิตนี้เดินสองขาและยืนตัวตรงเหมือนกับมนุษย์ และมีชีวิตอยู่ที่แอฟริกาใต้เมื่อราว 2 ล้านปีที่แล้ว
1
การค้นพบนี้ ทำให้เรย์มอนด์มั่นใจว่า นี่คือบรรพบุรุษหรือสายพันธุ์ของมนุษย์ที่เก่าแก่ที่สุด (ในตอนนั้น เพราะภายหลังค้นพบบรรพบุรุษมนุษย์ที่เก่าแก่กว่านั้น) โดยเขาตั้งชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า ‘ออสตราโลพิเทคัส แอฟริกานัส’ (Australopithecus africanus) ที่แปลว่า ลิงทางใต้ของแอฟริกา (southern ape of Africa) และมีชื่อเล่นว่า ‘Taung Child’
1
“(นี่คือ) เผ่าพันธุ์วานรที่สูญพันธุ์ไปแล้ว ซึ่งอยู่ตรงกลางระหว่างแอนโทรพอยด์ (สัตว์จำพวกลิงทั้งมีและไม่มีหาง) กับมนุษย์” ข้อความบางส่วนจากวารสาร Nature ปี 1925
1
ทว่าการค้นพบของเรย์มอนด์ กลับไม่ได้รับความน่าเชื่อถือจากนักวิชาการส่วนใหญ่ เพราะพวกเขามองว่า กะโหลกนี้เป็นของลิงมากกว่าจะเป็นมนุษย์ จึงไม่ควรนับญาติกับมนุษย์ แถมบางคนยังมองว่า การตั้งชื่อ Australopithecus africanus ของเรย์มอนด์ยังดูตลก เพราะมันคือการผสมระหว่างภาษาละตินกับกรีก
1
แต่การค้นพบฟอสซิลมนุษย์โบราณที่มีอายุหลักล้านปีขึ้นไปอีกหลายแห่งในแอฟริกาตั้งแต่ทศวรรษ 1930 ก็ทำให้ทฤษฎีที่ว่า มนุษย์มีจุดกำเนิดที่แอฟริกาได้รับความน่าเชื่อถือในท้ายที่สุด จนทำให้แอฟริกาถูกขนานนามว่า ‘Cradle of Humankind’ หรือจุดกำเนิดของมนุษยชาติ
2
อ้างอิง
• Smithsonian Magazine. How Africa Became the Cradle of Humankind. https://www.smithsonianmag.com/science-nature/how-africa-became-the-cradle-of-humankind-108875040/
#HistofunDeluxe
โฆษณา