25 ก.ค. เวลา 03:00 • ธุรกิจ

อธิบาย Family Trust เครื่องมือบริหารมรดกกงสี ที่เอาไว้ป้องกัน ลูกหลานทะเลาะกัน

เมื่อเร็ว ๆ นี้ มีซีรีส์ยอดฮิตใน Netflix ชื่อ “สืบสันดาน” กำลังเป็นที่นิยมทั้งคนไทย และต่างประเทศ
2
ด้วยเรื่องราวของ เจ้าสัวธุรกิจเพชร ที่เสียชีวิตไปอย่างกะทันหัน ทำให้เหล่าทายาท รวมถึงคนนอกตระกูล ต่างหาวิธีชิงมรดกมาเป็นของตัวเอง
แต่ถ้าเจ้าสัวธุรกิจเพชรในเรื่อง “สืบสันดาน” ไม่อยากให้ลูกหลานต้องมาทะเลาะกัน ด้วยเรื่องการแบ่งมรดกไม่ลงตัว จะต้องทำอย่างไร ?
MONEY LAB จะย่อยเรื่องการเงิน การลงทุน ให้เข้าใจง่าย ๆ
คำว่า “Trust” แปลว่า ความไว้ใจ และเป็นสิ่งที่สมาชิกทุกคนในทุกครอบครัวควรจะมีด้วย
แต่คำคำนี้ ยังมีอีกความหมายในโลกของการเงิน ซึ่งหมายถึง กองทรัพย์สินที่เจ้าของทรัพย์สิน มอบให้อีกคนหนึ่งบริหารจัดการทรัพย์สินให้
ทว่ากอง Trust จะไม่ถูกจัดว่าเป็นกองทุนรวม แม้ตามนิยามแล้วดูจะไม่ต่างกัน
2
เพราะเราสามารถใส่ทรัพย์สินอื่น ๆ นอกจากเงินสด หรือหุ้น เข้ามาอยู่ในกอง Trust ได้ เช่น ที่ดิน หรือของสะสม
นอกจากนี้ผู้บริหารกอง Trust ก็ไม่จำเป็นต้องเป็นผู้จัดการกองทุน ที่อยู่ในบริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุนรวม (บลจ.) อีกด้วย
แต่สามารถตั้งผู้เชี่ยวชาญในทรัพย์สินนั้น ๆ เข้ามาช่วยบริหารได้
ตัวอย่างกอง Trust ที่คนไทยน่าจะคุ้นเคยกันดีก็คือ Real Estate Investment Trust หรือที่คนไทยคุ้นหูกันในชื่อกอง REIT
ซึ่งผู้บริหารกอง REIT ส่วนมากแล้วก็จะเป็นบริษัท ผู้เชี่ยวชาญในการบริหารจัดการอสังหาริมทรัพย์ที่กอง REIT นั้น ๆ ดูแลอยู่
ซึ่ง Family Trust ก็เป็นกอง Trust ในอีกรูปแบบหนึ่ง ซึ่งมีจุดประสงค์ในการรักษาความมั่งคั่งของตระกูลผู้ก่อตั้งกอง Trust เอง
โดยผู้ที่เกี่ยวข้องกับ Family Trust จะมี 3 ฝ่าย คือ
1. ผู้ก่อตั้ง Trust (Grantor) เป็นเจ้าของทรัพย์สิน ที่อยากส่งต่อทรัพย์สินให้กับลูกหลาน
2. ผู้ดูแล Trust (Trustee) เป็นผู้บริหารจัดการทรัพย์สิน ให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของผู้ก่อตั้ง
3. ผู้รับผลประโยชน์ (Beneficiaries) ส่วนมากจะเป็นทายาทของผู้ก่อตั้ง ที่มีสิทธิได้รับประโยชน์จากกอง Trust
ผู้ก่อตั้ง Family Trust จะสามารถกำหนดกฎเกณฑ์ ในการส่งมอบทรัพย์สินให้ทายาทได้อย่างอิสระ ยกตัวอย่างเช่น
2
หากเจ้าสัวในเรื่องสืบสันดาน ก่อนตายมีการจัดตั้ง Family Trust ไว้ เขาสามารถกำหนดได้เลยว่าลูกหลานของเขาแต่ละคน จะได้รับทรัพย์สินอะไรบ้าง
2
นอกจากนี้ยังสามารถกำหนดเงื่อนไขพิเศษได้อีกด้วย เช่น สามารถกำหนดว่า ทายาทที่จะได้รับหุ้นบริษัทในสัดส่วนที่เยอะที่สุด ต้องผ่านเงื่อนไข หรือมีคุณสมบัติอะไรบ้าง เพื่อให้ได้ผู้สืบทอดกิจการที่เหมาะสมที่สุด
ซึ่งการนำทรัพย์สินเข้ากอง Trust ยังสามารถป้องกันไม่ให้ลูกหลานขายทรัพย์สินออกไปจนหมดได้
2
ด้วยการกำหนดว่า ทายาท มีสิทธิรับผลประโยชน์จากดอกผลจากทรัพย์สินในกอง Trust เช่น รายได้ค่าเช่า และเงินปันผล เท่านั้น
แต่ไม่มีสิทธิในการขายทรัพย์สินในกอง Trust และปล่อยให้ผู้ดูแลกอง Trust ดูแลทรัพย์สินนั้นต่อไปเรื่อย ๆ ก็ได้เช่นกัน
ความพิเศษของ Family Trust อีกอย่างก็คือ ทรัพย์สินทั้งหมดในกอง Trust นี้ จะถูกแยกออกมาจากทรัพย์สินส่วนตัวทันที
ทำให้ปลอดภัยจากการถูกเจ้าหนี้ตามมายึด หากธุรกิจครอบครัวเกิดปัญหาล้มละลายขึ้นมา
อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายรองรับการทำ Family Trust ดังนั้นเราก็ต้องไปทำ Family Trust ที่ต่างประเทศแทน
1
ซึ่งคนที่จะมาช่วยเราจัดตั้งกอง Trust ในต่างประเทศ ก็จะมีตั้งแต่สถาบันการเงินที่มีบริการ Wealth Management ไปจนถึงสำนักงานกฎหมาย
แต่การมี Family Trust เพียงอย่างเดียว อาจไม่เพียงพอต่อการส่งต่อมรดกให้ราบรื่น หรือหลีกเลี่ยงความขัดแย้งในครอบครัวที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้
เพราะความขัดแย้ง เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยากในสังคมมนุษย์ ไม่เว้นแม้แต่คนในครอบครัวด้วยกันเอง
1
สิ่งที่จำเป็นต้องทำอีกอย่าง คือ การให้สมาชิกทุกคนในครอบครัวร่วมกันสร้าง “ธรรมนูญครอบครัว” ขึ้นมา
ธรรมนูญครอบครัว เป็นการสร้างข้อตกลงร่วมกันระหว่างสมาชิกในครอบครัว เพื่อกำหนดบทบาท หน้าที่ และสิทธิประโยชน์ ที่สมาชิกแต่ละคนในครอบครัวจะได้รับจากธุรกิจของครอบครัว
ตัวอย่างในชีวิตจริง ก็เช่นตระกูลจิราธิวัฒน์ ที่สร้างธรรมนูญครอบครัวมาตั้งแต่ปี 1997 และใช้เวลานานถึง 4 ปีกว่าจะเสร็จ
1
อ่านมาถึงตรงนี้ เราก็คงเห็นตัวอย่างที่เกิดขึ้นในชีวิตจริงแล้วว่า การส่งต่อมรดกให้ราบรื่น ไม่ให้เกิดปัญหาลูกหลานทะเลาะกันเพื่อแย่งมรดก ต้องทำอย่างไร
ซึ่งเครื่องมืออย่าง Family Trust หรือ ธรรมนูญครอบครัว เป็นเพียงเครื่องมือลดความเสี่ยงที่จะเกิดความขัดแย้งในครอบครัวเท่านั้น
เครื่องมือที่ทรงพลังที่สุดในการป้องกันไม่ให้เกิดความขัดแย้งในครอบครัวจริง ๆ ก็คือ Trust ที่แปลว่า ความไว้ใจระหว่างกันในครอบครัว
ซึ่งหากใครดูซีรีส์เรื่องนี้จบแล้ว ก็น่าจะเดาได้ไม่ยากว่า ตระกูลในเรื่องนั้น นอกจากจะขาด Trust ที่หมายถึง เครื่องมือในการบริหารมรดกแล้ว
ยังขาด Trust ที่หมายถึง ความไว้ใจ ซึ่งสมาชิกในครอบครัวควรจะมีให้แก่กันด้วย..
โฆษณา