26 ก.ค. เวลา 14:16 • กีฬา

บอร์กโดซ์ในความทรงจำ : ความล้ำในยุค 1990s ที่สร้าง ซีดาน ให้เป็น "โคตรบอล" | Main Stand

ไม่จบก็เหมือนจบสำหรับ บอร์กโดซ์ เจ้าของแชมป์ ลีก เอิง ฝรั่งเศส 6 สมัย ที่ ณ ตอนนี้ประกาศสละสิทธิ์การเป็นทีมฟุตบอลอาชีพ ยกเลิกสัญญานักเตะทั้งทีม ปิดศูนย์ฝึกซ้อม และกลายเป็นเพียงทีมสมัครเล่นเท่านั้น
สาเหตุที่สโมสรแห่งนี้นี้ถูกพูดถึง เพราะในอดีตเคยเป็นทีมใหญ่ที่แวะเวียนมาโชว์ฝีเท้าในฟุตบอลยุโรปบ่อย ๆ เหนือสิ่งอื่นใด นี่คือที่แรกที่ ซีเนดีน ซีดาน โชว์ความเป็นซูเปอร์สตาร์ออกมา
"โคตรบอล" อย่างซีดาน เคยถูกประเมินว่าเชื่องช้าและไม่กล้าเล่นตอนเป็นวัยรุ่น จนกระทั่งการเปลี่ยนแปลงที่บอร์กโดซ์ทำให้เขาเฉิดฉายด้วยแนวทางสุดล้ำที่ยุคนั้นยังไม่มีทีมไหนทำ
เรื่องราวเป็นอย่างไรติดตามที่ Main Stand
บอร์กโดซ์ ในความทรงจำ
นับตั้งแต่เข้าสู่ยุค 1980s เป็นต้นมา บอร์กโดซ์ คือสโมสรที่สร้างความคุ้นเคยกับแฟนบอลทั่วโลกเรื่อยมา พวกเขาคือแชมป์ ลีก เอิง 6 สมัย โดย 5 จาก 6 สมัยเกิดขึ้นในช่วงเวลา 25 ปี หรือนับคร่าว ๆ คือปี 1983 จนถึงปี 2008 ซึ่งหากนับในช่วงเวลาเดียวกันนี้ แม้แต่ ปารีส แซงต์ แชร์กแม็ง โคตรทีม พ.ศ. นี้ ก็เทียบพวกเขาไม่ติด
ในช่วงยุค 1980s คือช่วงที่ บอร์กโดซ์ คว้าแชมป์ลีก 3 สมัย ในรอบ 4 ซีซั่น คือฤดูกาล 1983-84, 1984-85 และ 1986-87 ช่วงเวลานั้นมีกุนซือที่บันดาลแชมป์ให้พวกเขาอย่าง เอเม่ ฌักเกต์ เป็นแม่ทัพ ซึ่งภายหลังเขาคนนี้คือคนที่พาทีมชาติฝรั่งเศสคว้าแชมป์โลกสมัยแรกในปี 1998 ทว่าในช่วงยุค 1990s คือช่วงเวลาของการเปลี่ยนผ่าน เมื่อ เอเม่ ฌักเกต์ ออกไป ทีมก็เริ่มดรอปลงมาจนห่างหายแชมป์ มีถึงขั้นตกชั้นเพราะปัญหาทางการเงิน แต่ก็กลับมาสู่ลีกสูงสุดได้อย่างรวดเร็ว
แม้ปัญหาถาโถม แต่พวกเขาก็มีสิ่งที่แฟน ๆ ภาคภูมิใจที่สุดเรื่องหนึ่ง นั่นคือพวกเขาคือทีมที่เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้นักเตะที่ดีที่สุดในประวัติศาสตร์ฟุตบอลฝรั่งเศสอย่าง ซีเนดีน ซีดาน ได้ถือกำเนิดและปรากฏตัวต่อชาวโลก
ซีดาน ร่วมทัพ บอร์กโดซ์ ในปี 1992 โดยย้ายมาจาก กานส์ จากนั้นก็สร้างชื่อที่นี่ในฐานะกองกลางอัจฉริยะ ได้รับคำกล่าวขานเรื่องเทคนิคที่เหนือชั้น สัมผัสฟุตบอลที่นุ่มนวลชวนฝัน และเป็นนักเตะที่มีความเข้าใจเกมมากที่สุดคนหนึ่ง ซึ่งความเก่งกาจนี้เองทำให้เขาไม่สามารถเล่นในลีก เอิง ได้นานนัก ... ยูเวนตุส เอาตัวเขาไปในปี 1996 และจากนั้นเขาก็ดังกระฉ่อนโลกแบบไร้ข้อโต้แย้ง
1
ในเมื่อโลกฟุตบอลยังมีแฟนบอลมากมายที่มี ซีดาน เป็นไอค่อน แล้วที่ บอร์กโดซ์ ชื่อของ ซีดาน จะถูกยกย่องขนาดไหน ? โยฮันน์ กูร์คุฟฟ์ เพลย์เมคเกอร์ที่ได้ฉายาว่า "นิว ซีดาน" และเป็นคนที่พา บอร์กโดซ์ คว้าแชมป์ลีก เอิง ในฤดูกาล 2008-09 พูดออกมาเองว่าในรุ่นของเขา ซีดาน คือสุดยอดแรงบันดาลใจแบบไม่สามารถมีใครเทียบ
"ผมเป็นนักเตะที่มาจากรุ่นที่ทุกคนล้วนมีไอดอลเป็น ซีเนดีน ซีดาน และผมเข้าใจว่าทำไมผู้คนถึงสังเกตเห็นลักษณะบางอย่างในเกมของผม เช่น การที่ผมครองบอล เชื่อมเกมและคุมจังหวะ ไม่ต้องสงสัยว่ามันมาจากเขา แน่นอนว่าคุณต้องการเลียนแบบผู้เล่นที่ดีที่สุด และเขาคือคนที่คิดค้นการเคลื่อนไหวเหล่านี้ขึ้นมา" กูร์คุฟฟ์ ว่าแบบนั้น
1
นั่นคือสิ่งที่ โยฮัน กูร์คุฟฟ์ เห็นและรับทราบในฐานะแฟนบอลของ ซีดาน คนหนึ่ง อย่างไรก็ตาม กว่าที่ ซีดาน จะกลายเป็นสุดยอดมหัศจรรย์แบบนี้ เขาเคยถูกตัดสินว่าเชื่องช้า และอ่อนแอเกินไป จากทีมที่เก่งที่สุด ณ ตอนนั้นอย่าง โอลิมปิก มาร์กเซย มองข้ามและไม่เซ็นสัญญาเขา
นั่นทำให้เพชรเม็ดงามที่สุดในวงการฟุตบอลฝรั่งเศสที่ยังไม่ถูกเจียระไนอย่าง ซีดาน ต้องลดระดับลงมาเล่นให้กับทีมที่เป็นรองลงมาอย่าง บอร์กโดซ์ ... ซึ่งที่นี่เองที่มีคนเห็นซีดานแล้วก็ต้องร้องอ๋อว่าทำไมเขาจึงหลุดมาถึงมือ บอร์กโดซ์ และพวกเขายังรู้อีกว่า เพชรเม็ดนี้จะต้องเจียระไนอย่างไรให้เปล่งประกาย
กำเนิด ซิซู
คุณอาจจะเคยได้ยินข่าวว่า ซีเนดีน ซีดาน ถูกปฏิเสธการย้ายมาร่วมทีม แบล็กเบิร์น โรเวอร์ส แชมป์พรีเมียร์ลีกฤดูกาล 1994-95 โดย แจ็ค วอล์คเกอร์ เจ้าของทีม ด้วยประโยคคลาสสิกที่ว่า ทีม เชอร์วู้ด คือนักเตะที่เก่งกว่า ... มันเป็นไปได้เหรอ ?... คำตอบคือนั่นคือเรื่องจริง และมีหลายคนยืนยันแบบนั้น
เรื่องราวมีอยู่ว่า ฌอง วาร์โรด์ แมวมองของ กานส์ ไปคว้าเอาตัว ซีเนดีน ซีดาน ในวัย 15 ปี จากทีมท้องถิ่นใน มาร์กเซย เพื่อเอามาทดสอบฝีเท้ากับ กานส์ ในระยะเวลา 6 สัปดาห์ จากนั้นเขาก็ทำผลงานได้ดีพอจนได้สัญญากับ กานส์ โดยมีค่าจ้างที่ไม่มากนัก พร้อมด้วยโบนัสพิเศษที่ว่า หากเขาสามารถพัฒนาตัวเองไปจนได้เล่นให้ทีมชุดใหญ่ได้ เขาจะได้เงินพิเศษอีก 5,000 ฟรังส์ ซึ่ง ซีดาน ทำสำเร็จในปี 1989 ตอนที่เขาอายุ 17 ปี ... นั่นคือความสำเร็จที่มากแล้ว ณ ตอนนั้น
"ซีเนดีน ซีดาน ตอนอายุ 18 ปี ห่างไกลจากคำว่านักเตะผู้ยิ่งใหญ่อยู่ไม่น้อย" หลุยส์ เฟร์นันเดซ นักเตะรุ่นพี่ของ กานส์ เล่าย้อน และขยายความว่า "เหตุผลเพราะเขาไม่ได้มีความแข็งแกร่งทางร่างกายเลย ส่วนเรื่องเทคนิคต้องยอมรับว่ายอดเยี่ยมมาก ๆ ... จับบอลเยี่ยม เคลื่อนไหวสวยงาม เทคนิคดี ส่วนนี้เขาก้าวหน้ากว่าคนอื่น ๆ ในทีม"
แม้ไม่สมบูรณ์แบบ แต่ก็ดีพอแล้วสำหรับทีมเล็ก ๆ อย่าง กานส์ ... ซีดาน เป็นตัวหลักของทีมในปี 1990 โดยยืนกองกลางร่วมกับ เฟร์นันเดซ
ซีดาน โดดเด่นที่สุดในทีม กานส์ เขายิงประตูสุดสวยใส่ มาร์กเซย ที่เวโลโดรมในปี 1990 ทีมที่เขาเป็นแฟนตัวยงมาตั้งแต่เด็ก ในปีนั้น กานส์ จบอันดับไปเล่นใน ยูฟ่า คัพ แต่ในฤดูกาล 1991-92 กานส์ ที่ขนาดทีมเล็กเกินไปก็ทนแรงเสียดทานในการเล่นหลายรายการไม่ไหว พวกเขาตกชั้น และจำเป็นต้องขายสมบัติชิ้นเดียวที่มี ซึ่งนั่นก็คือ ซีเนดีน ซีดาน
มาร์กเซย ให้ความสนใจเพราะทีมแมวมองติดตามดูฝีเท้าของ ซีดาน อยู่ตลอด และ ซีดาน เองก็กระหายอยากมาก ๆ ที่จะได้ไปเล่นให้กับทีมบ้านเกิดและทีมโปรดของเขาตั้งแต่วัยเด็ก เพียงแต่ว่ามาถึงขึ้นตอนสุดท้ายในการขอความเห็นจาก เรย์มงด์ เกอเธลส์ กุนซือของ มาร์กเซย ตัดสินใจไม่เลือก ซีดาน เพราะเหตุผลที่ว่า "เชื่องช้าเกินไป"
1
เมื่อเบอร์ 1 ไม่เห็นค่า ก็ได้เวลาที่เบอร์ 2 จะลองเข้ามานำเสนอสิ่งที่รอ ซีดาน อยู่ที่นี่ ... บอร์กโดซ์ ภายใต้การคุมทีมของ โรล็องต์ กูร์บิส โค้ชที่มาจากเมือง มาร์กเซย คนบ้านเดียวกันกับ ซีดาน เข้าเจรจากันแบบตัวต่อตัว ทั้ง 2 คนคลิกกันมาก โดยมีการกล่าวอ้างว่าทั้งคู่เหมือนกับ พ่อ-ลูก และ กูร์บิส สัญญากับ ซีดาน ว่าเขาจะช่วยเหลือ ซีดาน ทุกอย่างในช่วงที่เขาย้ายข้ามฝั่งประเทศจากทางตะวันออกอย่าง กานส์ มาอยู่ที่ฝั่งตะวันตกเฉียงเหนือซึ่งเป็นที่ตั้งของ บอร์กโดซ์
ถ้าคุณสงสัยว่าทำไม ซีดาน จึงถูกเรียกว่า "ซิซู" ก็ต้องบอกว่า กูร์บิส คนนี้นี่แหละเป็นคนตั้งให้ โดยเอาชื่อกลางของ ซีดาน อย่าง ยาซิด (Yazid) มาดัดแปลงเป็นคำว่า ซิซู (Zizou)
ปกติแล้ว กูร์บิส นั้นเป็นโค้ชที่มักจะวางระยะห่างกับนักเตะไว้พอสมควร ... แต่ที่เขาเข้าถึงเนื้อถึงตัวกับซีดานพร้อมความสัมพันธ์แบบพ่อลูกขนาดนี้ นั่นก็เพราะเขารู้ว่า "ซีดาน" มีอะไรซ่อนอยู่ และเขารู้วิธีจะนำปีศาจในตัวของ ซิซู ออกมาอาละวาดด้วย
1
ค้นลงไปข้างในจิตใจ
กูร์บิส เล่าว่า ซีดาน เป็นนักเตะที่มีบุคลิกนอกสนามค่อนข้างแตกต่างกับคนอื่น ๆ เพราะเป็นคนจริงจังกับทุกเรื่อง ไม่ค่อยมีสังคม และมักจะดูเหมือนครุุ่นคิดอะไรตลอดเวลา ซึ่งภายหลังเขาก็มาเฉลยว่า นั่นเป็นเพราะ ซีดาน ไม่ชอบพูดเยอะ ก่อนที่จะพูดอะไร เขาจะมอง คิด และวิเคราะห์ให้ดีก่อน ซึ่งสิ่งนี้มันก็สะท้อนมาถึงการเล่นในสนามของเขา
ที่ แบล็คเบิร์น บอกว่าเขาไม่เก่งพอ ที่ มาร์กเซย บอกว่าเขาเชื่องช้า ... จริง ๆ แล้วเป็นเพราะเขามีบุคลิกอีกแบบหนึ่งที่คอยขัดขวาง นั่นคือเขาเป็นคนที่ไม่กล้าแสดงออก และบางครั้งก็คิดเยอะเกินไป ซึ่งนั่นทำให้เมื่อเขาได้บอล เขามักจะตัดสินใจช้าไป 1 จังหวะ ซึ่งในฟุตบอลระดับสูง เพียงเสี้ยววินาทีทุกอย่างก็สายไปแล้ว นั่นแหละคือสาเหตุที่ทำให้ ซีดาน ถูกมองว่าช้าเกินไป เขารู้ว่าต้องทำอะไร เพียงแต่เขาไม่กล้าตัดสินใจจะทำมันเท่านั้นเอง
กูร์บิส เห็นเรื่องนี้อย่างแตกฉาน และเขาตัดสินใจร่วมกับ ปิแอร์โรต์ ลาบัต ประธานฝ่ายเทคนิคของ บอร์กโดซ์ เพื่อแก้ไขปัญหาเรื่องนี้ พวกเขาลงมติกันว่า "นี่ไม่ใช่เรื่องในสนาม แต่มันเป็นเรื่องในสมอง" ... สุดท้ายเรื่องนี้จบลงด้วยสิ่งที่ใหม่ที่สุดในวงการฟุตบอลฝรั่งเศสเรื่องหนึ่ง ณ เวลานั้น นั่นคือการจ้างผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยามาบำบัด ซีเนดีน ซีดาน เพื่อให้เขามั่นใจในตัวเองมากขึ้น
4
"ซีดาน เก็บตัวมากเกินไป จริง ๆ แล้วผมคิดว่าเขากำลังตั้งข้อสงสัยในตัวเองจนเกินเหตุในบางครั้ง พวกเราพยายามปลูกฝังความมั่นใจให้กับเขา" ลาบัต กล่าว
1
"เราตัดสินใจทำในสิ่งที่ใหม่มาก ๆ น่าจะเป็นครั้งแรกของวงการฟุตบอลฝรั่งเศสด้วยซ้ำ นั่นคือการนำเอาแนวคิดเรื่องจิตวิทยามาประยุกต์ใช้ในการพัฒนานักฟุตบอล ผมรู้ว่าเขามีศักยภาพในตัวสูงมาก ดังนั้นเราจึงต้องทำให้เขามั่นใจจนสามารถเอาสิ่งที่มีในตัวออกมาใช้ได้อย่างเต็มที่"
1
ไม่มีการระบุว่า ซีดาน เข้ารับบำบัดทางจิตใจนานเท่าไหร่ แต่ที่แน่ ๆ มันคงไม่นานเป็นปี เพราะฤดูกาลแรกกับ บอร์กโดซ์ ซีดาน ยิงไป 11 ประตู เป็นนักเตะที่ดีที่สุดในทีม บอร์กโดซ์ ทันที
มันไม่ใช่เรื่องของสถิติ แต่สิ่งต่าง ๆ ตามมามากมาย และทุกคนเรียกมันว่า "ความสวยงามของฟุตบอล" การดวลตัวต่อตัวที่น่าทึ่ง การสัมผัสฟุตบอลในแบบที่แปลกแต่งดงาม ท่าหมุนตัวแบบ โยฮัน ครัฟฟ์, การสับขาหลอก การตอกสั้น และแน่นอนที่สุดท่าหมุนตัวโดยเฉพาะของเขาที่ชื่อว่า มาร์กเซย รูเล็ตต์ ... ทุกอย่างถูกสร้างขึ้นภายใต้การสัมผัสที่เบาราวกับขนนก แต่ก็รวดเร็วจนยากจะเอาบอลออกจากเท้าของเขา
ชื่อของ ซีเนดีน ซีดาน จอมทัพอัจฉริยะดังไปทั่วโลกไม่นานหลังจากนั้น เขาอยู่กับ บอร์กโดซ์ 4 ปี ร่วมกับนักเตะที่โด่งดังขึ้นมาพร้อม ๆ กันอย่าง คริสตอฟฟ์ ดูการ์รี่ และ บิเซนเต้ ลิซาราซู ก่อนที่ ยูเวนตุส จะคว้าตัวเขาในปี 1996 และทำให้เขาได้เล่นในลีกที่ดีที่สุดในโลก ณ ตอนนั้น ... นี่คือเวทีที่คู่ควรกับอัจฉริยะอย่างเขามากที่สุด ไม่ว่าจะคุณจะมองเขาด้วยตาเปล่า สถิติต่าง ๆ หรือแม้แต่ความสำเร็จที่มาจากถ้วยแชมป์
การเลือกย้ายมา บอร์กโดซ์ คือการตัดสินใจที่ยอดเยี่ยม ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใด จากนักเตะที่มีพรสวรรค์อยู่แค่ในสมอง เขาถูกขัดเกลาให้เอาสิ่งที่อยู่ในนั้นเอามาใช้ในสนามได้สำเร็จ จนกระทั่งถึงวันนี้ เรายังจดจำความงดงามของฟุตบอลแบบซีดานสไตล์ได้เป็นอย่างดีไม่มีใครเหมือน
แม้ตอนนี้ บอร์กโดซ์ จะตกต่ำ แต่โลกฟุตบอลก็ติดหนี้ทีม ๆ นี้อยู่ในฐานะทีมผู้สร้าง 1 ในสุดยอดนักเตะของโลกตลอดกาลอย่าง ซีเนดีน ซีดาน คนนี้
บทความโดย ชยันธร ใจมูล
แหล่งอ้างอิง
โฆษณา