การที่คนเรามีความทุกข์ได้ก็เพราะมีจิต(มโน,วิญญาณก็เรียก) เมื่อจิตไปรับรู้สิ่งที่สัมผัสได้จากตาหูจมูกลิ้นกายและใจ สมองก็แปลงผลให้เกิดเวทนา คือความพอใจ ไม่พอใจ เฉยๆ ไม่ใส่ใจ เป็นต้น สภาวะทั้งหมดข้างต้นนั้น พระตถาคตสมณโคดมของเราทรงค้นพบว่ามันล้วนเป็นความทุกข์ทั้งสิ้น เพราะมีสรรพสิ่ง และมีวิญญาณเป็นผู้รับรู้ในสรรพสิ่ง แล้วไปนิยามความหมายให้ค่าว่าดี ว่าเลว ว่าไม่มีค่า ว่ามีค่า เป็นต้น ทำให้พวกเราไม่อาจจะหนีความจริงได้ว่าความทุกข์มันเกิดขึ้นเพราะจิตเราไปให้ค่ามันนั่นเอง