26 ส.ค. เวลา 08:00 • สุขภาพ

พบ ‘ไมโครพลาสติก’ ใน ‘สมอง’ ทำให้เป็นอัลไซเมอร์-สมองเสื่อม ตอกย้ำปัญหา ‘ขยะพลาสติก’

งานวิจัยล่าสุดพบ “ไมโครพลาสติก” สะสมอยู่ใน “สมอง” นักวิทยาศาสตร์เรียกร้องให้มีการดำเนินการอย่างเร่งด่วนมากขึ้นเพื่อควบคุมมลพิษจากพลาสติก
ช่วงปีที่ผ่านมา มีงานการศึกษาตรวจพบเศษพลาสติกเล็ก ๆ หรือ “ไมโครพลาสติก” ในหลายส่วนของร่างกายมนุษย์ ไม่ว่าจะเป็น ปอด รก อวัยวะสืบพันธุ์ ตับ ไต หลอดเลือด และไขกระดูก ล่าสุดนักวิจัยพบว่า “เนื้อเยื่อสมอง” ของพวกเราก็มีไมโครพลาสติกสะสมอยู่เช่นกัน
จากงานวิจัยของ แมทธิว แคมเปน นักพิษวิทยาและศาสตราจารย์ด้านเภสัชศาสตร์แห่งมหาวิทยาลัยนิวเม็กซิโก พบว่ามีพลาสติกอยู่ในสมองจาก 24 ตัวอย่างที่เก็บตัวอย่างในต้นปี 2567 โดยเฉลี่ยแล้วสมองมีพลาสติกปนอยู่ประมาณ 0.5% ของน้ำหนักสมอง อีกทั้งไมโครพลาสติกในสมองยังมีมากกว่าในตัวอย่างตับและไตที่เก็บจากร่างกายเดียวกันถึง 10-20 เท่า
การศึกษาของแคมเปนยังพบว่า ตัวอย่างสมองที่ตัดเก็บในปี 2567 มีปริมาณไมโครพลาสติกสูงขึ้นประมาณ 50% เมื่อเทียบกับปริมาณรวมในกลุ่มตัวอย่างในปี 2559 ซึ่งบ่งชี้ว่าความเข้มข้นของไมโครพลาสติกที่พบในสมองของมนุษย์เพิ่มขึ้นในอัตราใกล้เคียงกับที่พบในสิ่งแวดล้อม
ทีมวิจัยพบว่า สมองที่เสียชีวิตด้วยโรคสมองเสื่อม รวมถึงโรคอัลไซเมอร์มีพลาสติกมากกว่าสมองของคนทั่วไปถึง 10 เท่า ซึ่งบ่งบอกถึงความเชื่อมโยงที่น่ากังวลระหว่างโรคทางสมองและปริมาณพลาสติก
แม้ในตอนนี้ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าไมโครพลาสติกที่สะสมอยู่ในร่างกายมนุษย์จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของมนุษย์อย่างไร แต่ในการศึกษาของแคมเปญดูชี้ให้เห็นว่า ไมโครพลาสติกอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อสภาวะต่าง ๆ ได้ เช่น ความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชันอาจทำให้เซลล์อักเสบหรือเสียหายได้ รวมถึงเพิ่มความเสี่ยงการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ
การศึกษาจำนวนมากพบไมโครพลาสติกในสมองของสัตว์หลายสายพันธุ์ จึงมีโอกาสที่ไมโครพลาสติกจะเกิดขึ้นกับมนุษย์ได้ด้วย แต่ที่น่าแปลกใจคือ แม้สมองจะมี “ตัวกั้นระหว่างเลือดกับสมอง” หรือ BBB (Blood-brain barrier) ทำหน้าที่คัดกรองไม่ให้สารต่าง ๆ ผ่านเข้าไปทำอันตรายต่อสมอง แต่ไมโครพลาสติกเหล่านี้ก็นังสามารถเข้าสู่ร่างกายได้
ในตอนนี้ไม่มีที่ใดที่ไม่มีพลาสติกแล้ว ไม่ว่าจะเป็นพื้นที่ห่างไกลอย่างขั้วโลก ใต้ทะเลลึก บนก้อนเมฆ หรือแม้แต่ในสมองของเราเองก็มีพลาสติกด้วยเช่นกัน
โฆษณา