25 ส.ค. เวลา 06:58 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา

วิทยาศาสตร์ง่ายๆในบ้านเรา

เคยสงสัยไหมว่า... บ้านของเราเต็มไปด้วยปรากฏการณ์วิทยาศาสตร์มากมาย? จริงๆ แล้ว เราอยู่ท่ามกลางห้องทดลองขนาดใหญ่โดยไม่รู้ตัว! มาสํารวจกันดีกว่า ว่าวิทยาศาสตร์แอบซ่อนตัวอยู่ตรงไหนบ้างในชีวิตประจําวันของเรา
ห้องครัว: ห้องปฏิบัติการลับๆ ที่ซ่อนอยู่
ใครจะเชื่อว่า... ห้องครัวธรรมดาๆ ของเรานี่แหละ คือสถานที่ที่เต็มไปด้วยการทดลองทางวิทยาศาสตร์!
เริ่มจากอะไรง่ายๆ กันก่อนดีกว่า การต้มน้ํา ฟังดูธรรมดาใช่ไหม? แต่รู้ไหมว่า มันเกี่ยวข้องกับกฎข้อที่ศูนย์ของอุณหพลศาสตร์เลยนะ! เมื่อเราให้ความร้อนกับน้ํา พลังงานจะถูกถ่ายโอนจากเตาไปยังหม้อ แล้วก็ไปยังน้ํา ทําให้อุณหภูมิของน้ําค่อยๆ สูงขึ้น จนกระทั่งถึงจุดเดือด แล้วน้ําก็จะเปลี่ยนสถานะกลายเป็นไอ
แต่นั่นยังไม่หมด! ลองสังเกตดูสิ ว่าเกิดอะไรขึ้นเมื่อน้ําเดือด
ฟองๆๆ
เห็นฟองไหม? นั่นแหละ! คือปรากฏการณ์ที่เรียกว่า "nucleation" หรือการเกิดนิวเคลียส ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนสถานะ ฟองเล็กๆ เหล่านี้เกิดขึ้นจากอากาศที่ละลายอยู่ในน้ํา หรือจากรอยขรุขระเล็กๆ บนผิวภาชนะ
น่าสนใจใช่ไหมล่ะ? แค่ต้มน้ําเฉยๆ ก็มีวิทยาศาสตร์ซ่อนอยู่ตั้งเยอะ!
แล้วถ้าเราเอาน้ําต้มสุกๆ ร้อนๆ นั่นมาชงกาแฟล่ะ? โอ้โห! นั่นก็เป็นการทดลองทางเคมีเลยนะ!
การชงกาแฟ คือกระบวนการสกัด (extraction) ที่น้ําร้อนจะละลายสารต่างๆ ออกมาจากเมล็ดกาแฟบด ทั้งคาเฟอีน น้ําตาล กรดอินทรีย์ และสารให้กลิ่นรสนานาชนิด ยิ่งไปกว่านั้น อุณหภูมิของน้ํายังมีผลต่อรสชาติของกาแฟด้วยนะ! น้ําร้อนเกินไปอาจทําให้กาแฟขม แต่ถ้าเย็นเกินไปก็อาจสกัดรสชาติออกมาไม่หมด
1
เห็นไหมล่ะ? แค่ชงกาแฟ ก็มีวิทยาศาสตร์ซ่อนอยู่ตั้งมากมาย!
ห้องน้ํา: แหล่งรวมปฏิกิริยาเคมี
ทีนี้... เรามาดูกันที่ห้องน้ําบ้าง ใครจะคิดล่ะว่า ห้องเล็กๆ นี้ จะเต็มไปด้วยปฏิกิริยาเคมีมากมาย?
ลองนึกถึงตอนที่เราแปรงฟันสิ รู้ไหมว่า ยาสีฟันที่เราใช้กันทุกวันนั่นแหละ เป็นส่วนผสมของสารเคมีหลายชนิด? ส่วนใหญ่มักมีฟลูออไรด์ ซึ่งช่วยป้องกันฟันผุ โดยการทําปฏิกิริยากับเคลือบฟันของเรา เกิดเป็นสารประกอบที่แข็งแรงกว่าเดิม
แต่นั่นยังไม่ใช่ทั้งหมด! ยาสีฟันบางยี่ห้อยังมีส่วนผสมของ ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ ซึ่งช่วยฟอกฟันให้ขาว โดยการออกซิไดซ์คราบสกปรกบนฟัน
น่าทึ่งใช่ไหมล่ะ? แค่แปรงฟัน ก็มีวิทยาศาสตร์ซ่อนอยู่ตั้งเยอะ!
แล้วถ้าเราหันไปมองที่อ่างล้างหน้าล่ะ? เห็นคราบสกปรกไหม? ลองเอาน้ํายาล้างห้องน้ํามาราดดูสิ!
ฉึก!
เกิดอะไรขึ้นน่ะ? นั่นไง! ฟองฟู่ๆ! นั่นคือปฏิกิริยาเคมีระหว่างสารทําความสะอาดกับคราบสกปรก โดยเฉพาะถ้าเป็นน้ํายาที่มีฤทธิ์เป็นกรดหรือด่าง มันจะทําลายพันธะเคมีของคราบสกปรก ทําให้ล้างออกง่ายขึ้น
1
เห็นไหมล่ะ? แม้แต่การทําความสะอาดห้องน้ํา ก็เป็นการทดลองทางเคมีเลยนะ!
ห้องนั่งเล่น: สนามทดลองฟิสิกส์
ทีนี้... เรามาผ่อนคลายกันสักหน่อยที่ห้องนั่งเล่นกันดีกว่า แต่อย่าคิดนะว่าจะหนีวิทยาศาสตร์ไปได้! เพราะแม้แต่ที่นี่ ก็เต็มไปด้วยหลักการทางฟิสิกส์
ลองมองไปที่โทรทัศน์สิ รู้ไหมว่า การที่เราเห็นภาพเคลื่อนไหวบนจอนั้น เกี่ยวข้องกับความเฉื่อยของการมองเห็น (persistence of vision)? สมองของเรารับภาพนิ่งที่เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว แล้วประมวลผลให้เห็นเป็นภาพเคลื่อนไหว น่าทึ่งไหมล่ะ?
แล้วถ้าเราหยิบรีโมทขึ้นมาล่ะ? โอ้โห! นั่นก็เป็นการใช้คลื่นอินฟราเรดในการส่งสัญญาณไปควบคุมโทรทัศน์เลยนะ!
คลิก!
เสียงนั้นไง! เกิดจากการกดปุ่มบนรีโมท ซึ่งทําให้วงจรไฟฟ้าปิด แล้วส่งสัญญาณอินฟราเรดไปยังเซ็นเซอร์บนโทรทัศน์
น่าสนใจใช่ไหม? แค่เปลี่ยนช่องทีวี ก็มีวิทยาศาสตร์ซ่อนอยู่ตั้งเยอะ!
แล้วถ้าเราลุกขึ้นยืนล่ะ? นั่นก็เป็นการต่อสู้กับแรงโน้มถ่วงของโลกเลยนะ! ร่างกายของเราต้องออกแรงต้านกับแรงดึงดูดของโลก เพื่อให้เราลุกขึ้นยืนได้
เห็นไหมล่ะ? แม้แต่การลุกขึ้นยืน ก็เป็นการทดลองทางฟิสิกส์เลย!
สรุป: บ้านคือห้องทดลองขนาดใหญ่
จากที่เราได้สํารวจกันมา... เห็นได้ชัดเลยว่า บ้านของเราเต็มไปด้วยวิทยาศาสตร์! ตั้งแต่การต้มน้ํา ชงกาแฟ แปรงฟัน ทําความสะอาด ดูทีวี ไปจนถึงการลุกขึ้นยืน ล้วนแล้วแต่เกี่ยวข้องกับหลักการทางวิทยาศาสตร์ทั้งสิ้น
แล้วคุณล่ะ? เคยสังเกตวิทยาศาสตร์รอบตัวบ้าง... หรือยัง?
ลองเปิดใจ และมองโลกรอบตัวด้วยความอยากรู้อยากเห็นดูสิ คุณอาจจะพบว่า... ชีวิตประจําวันของคุณ น่าตื่นเต้นกว่าที่คิดก็ได้นะ!
เพราะบ้าน... ไม่ใช่แค่ที่อยู่อาศัย แต่เป็นห้องทดลองวิทยาศาสตร์ขนาดใหญ่ ที่รอให้คุณค้นพบ!
โฆษณา