31 ส.ค. เวลา 01:08 • หุ้น & เศรษฐกิจ

EP 26 High-Speed Rail กรุงเทพฯ-หนองคาย: เชื่อมไทยสู่เส้นทางสายไหมยุคใหม่?

โครงการรถไฟความเร็วสูง (High-speed rail) กรุงเทพฯ-หนองคาย เป็นหนึ่งในโครงการสำคัญของการเชื่อมโยงเครือข่ายทางคมนาคมระหว่างประเทศภายใต้แนวคิด "One Belt One Road" (OBOR) ซึ่งเป็นนโยบายของจีนที่มุ่งเน้นการเชื่อมต่อทางการค้าทั้งทางบกและทางทะเลจากจีนไปยังประเทศต่างๆ ทั่วโลก
โดยหนึ่งในเส้นทางที่สำคัญคือการเชื่อมจีนไปยังสิงคโปร์ผ่านประเทศไทย โดยรถไฟความเร็วสูงจะเป็นโครงสร้างพื้นฐานสำคัญที่ช่วยเสริมสร้างการเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมระหว่างภูมิภาคนี้
มูลค่าการลงทุนและแหล่งเงินทุนของโครงการ
โครงการรถไฟความเร็วสูงเส้นทางกรุงเทพฯ-หนองคาย เป็นส่วนหนึ่งของโครงการรถไฟความเร็วสูงเชื่อมไทย-ลาว-จีน ซึ่งได้รับการสนับสนุนโดยรัฐบาลไทย และร่วมมือกับรัฐบาลจีนเพื่อส่งเสริมการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมที่สำคัญในภูมิภาคนี้
ตามรายงานจาก การรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) และ สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) มูลค่าการลงทุนของโครงการนี้มีการประเมินอยู่ที่ประมาณ 1.79 แสนล้านบาท ซึ่งแบ่งเป็นการลงทุนในส่วนของโครงสร้างพื้นฐาน การก่อสร้างทางรถไฟ และสถานีต่างๆ รวมถึงระบบการควบคุมรถไฟและการจัดการ
แหล่งเงินทุน:
  • 1.
    รัฐบาลไทย: รัฐบาลไทยรับผิดชอบในการจัดสรรงบประมาณจากงบประมาณแผ่นดิน ซึ่งคิดเป็นสัดส่วนประมาณ 70-80% ของงบประมาณทั้งหมด โดยรัฐบาลจัดสรรงบประมาณผ่านหลายช่วงปีการเงิน
  • 2.
    เงินกู้ในประเทศ: ส่วนที่เหลืออีก 20-30% ได้รับการจัดหาผ่านการกู้ยืมจากสถาบันการเงินในประเทศ ซึ่งรวมถึงการออกพันธบัตรรัฐบาลและการจัดหาเงินกู้จากธนาคารพาณิชย์และธนาคารเพื่อการพัฒนาในประเทศไทย
โครงการนี้ไม่ใช้เงินทุนจากต่างประเทศอย่างจีนในการก่อสร้างหรือจัดหาเงินทุนในส่วนของไทย แต่การร่วมมือทางเทคนิคและการจัดหาขบวนรถไฟอาจเป็นส่วนที่จีนเข้ามามีบทบาท ซึ่งประเทศไทยยังคงถือครองสิทธิ์และความเป็นเจ้าของในเส้นทางดังกล่าวทั้งหมด
ผลกระทบและมูลค่าโดยประมาณการของโครงการ
ผลกระทบเชิงบวก:
  • 1.
    การลดเวลาเดินทาง: การเดินทางจากกรุงเทพฯ ไปยังหนองคายจากปัจจุบันที่ใช้เวลาประมาณ 11 ชั่วโมง สามารถลดเหลือเพียง 3 ชั่วโมง ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการเดินทางและการขนส่งสินค้า
  • 2.
    การกระตุ้นเศรษฐกิจในภูมิภาค: คาดว่าโครงการนี้จะช่วยเพิ่ม GDP ของภูมิภาคอีสานและกรุงเทพฯ และช่วยให้เกิดการกระจายรายได้ไปยังท้องถิ่นต่างๆ รวมถึงกระตุ้นการลงทุนในธุรกิจและการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์บริเวณเส้นทางรถไฟ
  • 3.
    การจ้างงาน: คาดว่าจะมีการจ้างงานคนงานไทยและแรงงานท้องถิ่นจำนวนมาก ซึ่งจะช่วยเพิ่มรายได้ในชุมชนท้องถิ่น
ผลกระทบเชิงลบ:
  • 1.
    ปัญหาการใช้ที่ดิน: การเวนคืนที่ดินในบางพื้นที่อาจส่งผลต่อการใช้ชีวิตของชาวบ้านและเกษตรกร ซึ่งอาจนำไปสู่ความขัดแย้งทางสังคมและปัญหาทางกฎหมาย
  • 2.
    ต้นทุนบำรุงรักษาสูง: โครงการนี้มีต้นทุนในการบำรุงรักษาสูง โดยเฉพาะเมื่อพิจารณาถึงเทคโนโลยีที่นำเข้ามาจากต่างประเทศ ทำให้รัฐบาลไทยต้องคำนึงถึงการจัดสรรงบประมาณเพิ่มเติมเพื่อรองรับค่าใช้จ่ายในอนาคต
มูลค่าทางเศรษฐกิจโดยประมาณการ:
  • ตามรายงานจาก สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) ได้ประมาณการว่าโครงการนี้จะสร้างมูลค่าเศรษฐกิจเพิ่มขึ้นประมาณ 650,000 ล้านบาท ในช่วง 30 ปีแรกหลังจากเปิดใช้งาน โดยมูลค่าเศรษฐกิจนี้รวมถึงผลกระทบจากการลดเวลาเดินทาง การเพิ่มประสิทธิภาพในการขนส่งสินค้า และการกระตุ้นการท่องเที่ยว
  • อัตราผลตอบแทนจากการลงทุน (ROI) ของโครงการนี้ถูกประเมินอยู่ที่ประมาณ 8-10% ซึ่งถือเป็นอัตราที่อยู่ในระดับที่น่าพอใจเมื่อเทียบกับโครงการโครงสร้างพื้นฐานอื่นๆ
การคาดการณ์รายได้และระยะเวลาคืนทุน:
  • รายได้จากค่าโดยสารและการขนส่งสินค้าถูกประมาณการไว้ที่ประมาณ 40,000-50,000 ล้านบาทต่อปี โดยโครงการคาดว่าจะใช้เวลาในการคืนทุนประมาณ 20-25 ปี ขึ้นอยู่กับปริมาณผู้โดยสารและสินค้าที่ใช้บริการ
แนวคิดการบริหารจัดการพื้นที่ของไทยเทียบกับสปป.ลาว
แนวคิดในการบริหารจัดการพื้นที่ของไทยและลาวมีความแตกต่างกันเนื่องจากบริบททางเศรษฐกิจ การเมือง และสังคม โดยไทยมีระบบการจัดการพื้นที่ที่มีการควบคุมอย่างเข้มงวดจากรัฐบาลกลางและมีกฎหมายการใช้ที่ดินที่ชัดเจน รวมถึงไทยมีแนวคิดการลดการพึ่งพิงจีนในด้านเงินทุน และขีดความสามารถในการจัดการโครงการด้วยทรัพยากรในประเทศเป็นหลัก สำหรับแนวทางการลดอิทธิพลจากจีนต่อนโยบายและภาคสังคมไทย
สรุปแนวทางการป้องกันอิทธิพลและผลกระทบทางสังคมไทย
ตัวอย่างของลาวที่เห็นได้ชัดคือ ความพึ่งพิงที่สูงของลาวต่อจีนทำให้เกิดอิทธิพลจากจีนในระดับนโยบายและสังคม การป้องกันอิทธิพลทางเศรษฐกิจและสังคมสามารถทำได้ผ่านการกำหนดกฎเกณฑ์ที่ชัดเจน เช่น การควบคุมการลงทุนจากต่างประเทศ การกำหนดข้อบังคับในการจ้างงานและการลงทุนในท้องถิ่น เพื่อป้องกันการสูญเสียอำนาจทางเศรษฐกิจของประเทศต่อชาติที่ให้เงินทุน
สำหรับไทย การป้องกันอิทธิพลสามารถทำได้ผ่านการเจรจาที่มีความสมดุลระหว่างผลประโยชน์ของทั้งสองฝ่าย และการพัฒนานโยบายการป้องกันการแทรกแซงจากต่างประเทศในด้านโครงสร้างพื้นฐานที่มีความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์
บทความอ้างอิง
  • Tang, Z., & Zhao, X. (2020). China's Belt and Road Initiative and the Geopolitics of Infrastructure Development in Southeast Asia: A Comparative Study of Thailand and Laos. International Relations Journal.
  • Kobayashi, T. (2021). Impacts of China's Belt and Road Initiative in Southeast Asia: A Case Study of the High-speed Rail in Thailand and Laos. Journal of Economic Policy Studies.
  • การรถไฟแห่งประเทศไทย. (2023). รายงานผลการศึกษาและวิเคราะห์โครงการรถไฟความเร็วสูง กรุงเทพฯ-หนองคาย. กรุงเทพฯ: การรถไฟแห่งประเทศไทย.
  • สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร. (2023). การวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของโครงการรถไฟความเร็วสูงในประเทศไทย: รายงานประจำปี 2566. กรุงเทพฯ: สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร.
  • กระทรวงคมนาคม. (2023). สรุปผลการพิจารณาโครงการรถไฟความเร็วสูงสายกรุงเทพฯ-หนองคาย. กรุงเทพฯ: กระทรวงคมนาคม.
โฆษณา