24 ก.ย. เวลา 12:10 • ประวัติศาสตร์

สมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดชได้ทรงศึกษาวิชาแพทย์ที่มหาวิทยาลัยฮาวาร์ดเมื่อปีพ.ศ. ๒๔๖๐

และได้ทรงพระราชทานทุนการศึกษาแพทย์ที่ฮาวาร์ดให้กับคนไทยอีกสองคน
เพื่อไปศึกษาวิชาแพทย์พร้อมกับท่านที่สหรัฐ (ภายหลังแพทย์ทั้งสองท่านนั้น ได้เข้าทำงานที่คณะแพทยศาสตร์ท่านหนึ่ง และ กระทรวงสาธารณสุขอีกท่านหนึ่ง)
1
ช่วงที่ทรงศึกษาวิชาสาธารณสุขที่ฮาวาร์ด ท่านทรงตั้งพระทัยว่าจะใช้เวลาสามเดือนในการศึกษาผังเมืองในพระนคร ตลอดจน ถนน วิธีการกินอยู่ของประชาชน การระบายน้ำเสีย การทิ้งขยะ การประปา และ การค้าในตลาด
1
ปัญหาเกิดขึ้น เมื่อท่านทรงต้องการ ลงพื้นที่ เพื่อดูความเป็นไป ท่านได้มีพระปรารภกับหมอแมคคอมิกว่า
ท่านจำต้อง ขออนุญาตจากเจ้าหน้าที่ข้าราชการ และเมื่อไปถึงพื้นที่นั้นๆ ก็พบว่ามีการ จัดแต่ง ตั้งประรำ มีข้าราชการ เสมียนมาเฝ้ารับเสด็จ ทำให้ท่านไม่อาจทรงงานได้อย่างที่ตั้งพระทัย
1
หมอแมคคอมิกกราบทูลท่านว่า ให้ท่านทรงไปอย่างเงียบ ๆ ไม่บอกใคร ท่านก็มีรับสั่งตอบหมอไปว่า ท่านทำไม่ได้ เพราะท่านไม่อยู่ใน ฐานะ ที่จะทำอะไรเองได้ นอกจากต้อง ขอ กับทางราชการ
1
หมอแมคคอมิก เขียนความคิดส่วนตัวในบันทึกนี้ไว้ว่า
สมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดชทรงมีน้ำพระทัยยิ่งในอันที่จะรักษาน้ำใจข้าราชการ ตลอดจน รักษาธรรมเนียมที่ข้าราชการปฏิบัติ แม้ว่าข้อจำกัดเหล่านั้น จะทำให้พระองค์ทรงงานได้ยากลำบากก็ตาม
1
หมอแมคคอมิกเขียนเล่าว่า ในช่วงเวลาที่ทรงงาน จะทรงพยายามอย่างยิ่งในการที่จะค้นคว้า หาทางแก้ไขสาธารณสุขของไทย เป็นต้นว่า
1
ในช่วงที่ทรงศึกษาเรื่องพยาธิตัวอ่อนในโลหิต ก็ทรงเก็บตัวอย่างเลือดจากนักโทษชาย ๑๒๔ คนกลางดึก เพื่อจะนำมาตรวจหาพยาธิ เพราะเวลากลางคืนเป็นเวลาที่พยาธิตัวอ่อนอยู่ใกล้ผิวหนัง หมอแมคคอมิกเล่าว่ากว่าจะเสร็จก็เที่ยงคืน
1
อีกทั้งยังทรงเป็นธุระในการจัดหาเงินสร้างตึกในศิริราช รวมถึงมีรับสั่งว่าหากศิริราชต้องการซื้อเครื่องใช้ หรือ ต้องการเงินบำรุงต่อไป ก็จะทรงช่วยออกครึ่งหนึ่ง เมื่อทรงเห็นว่าศิริราชสามารถสร้างตึกพยาธิได้ ก็ทรงพระราชทานเงิน ๘๐,๐๐๐ บาท ให้ศิริราชไว้เป็นทุนสร้างตึกศัลยกรรมชายเพิ่ม
1
หมอแมคคอมิกเล่าว่า พระคุณูปการของพระองค์นั้นช่วยโรงพยาบาลได้มาก อีกทั้งไม่เคยทรงเอ่ยอ้างเลยว่าได้ทรงมอบทุนให้ ตลอดจนตึกที่สร้างเวลานั้นก็ไม่ทรงต้องการให้มีพระนามท่าน (แต่เมื่อสิ้นพระชนม์แล้วจึงมีการสลักพระนามท่านไว้)
ครั้งหนึ่งศิริราชต้องการมีห้องทดลองวิทยาศาสตร์เพิ่มขึ้นอีก ท่านก็ทรงเป็นธุระให้ โดยการจัดซื้อที่ดินเอาไว้ติดกับสถานีรถไฟ และได้สร้างอาคารเป็นผลสำเร็จ ในระหว่างที่ท่านยังทรงอยู่ที่สหรัฐ
1
๖ กันยายน ปี พ.ศ. ๒๔๖๓ ได้ทรงพระราชทานเงินจำนวนสองแสนบาทเพื่อใช้เป็นทุึนการศึกษาในการส่งกุลบุตรและเจ้าหน้าที่ในมหาวิทยาลัยไปศึกษาต่างประเทศเป็นเวลาคนล่ะ ๔ ปี หรือมากกว่านั้น เนื่องในโอกาสวันประสูติพระชนมายุครบ ๒๘ พรรษา เพื่อให้ไปศึกษาในหลายสาขาวิชา อาทิ เคมี ฟิสิกส์ และ ชีววิทยา
1
หมอแมคคอมิกเขียนเล่าว่า องค์กรหน่วยราชการต้องการกราบทูลเชิญเพื่อจะได้มีการกล่าวสุนทรพจน์ถึงพระคุณูปการของพระองค์ แต่ท่านทรงปฏิเสธที่จะไป ยังความเสียใจแก่ข้าราชการและหน่วยงานอย่างมาก แต่หมอแมคคอมิกเล่าว่า ได้รับฟังพระปรารภของท่านความว่า
ท่านไม่ได้มีหน้าที่ที่จะเสด็จไปฟังผู้อื่นชมเชยพระเกียรติของพระองค์เอง
ในช่วงเวลาเพียง สามเดือนที่เสด็จกลับมาประเทศไทย ทรงปฏิบัติพระกรณียกิจมากมาย อันล้วนแต่เป็นคุณูปการใหญ่หลวงต่อบ้านเมืองและวงการแพทย์และสาธารณสุขยิ่ง นอกเหนือจากที่ทรงพระราชทานพระราชทรัพย์ในการสร้างอาคาร จัดซื้อที่ดิน พระราชทานทุนการศึกษาแล้ว ยังทรงเขียนบทความว่าด้วยเรื่องโรค ทูเบอร์คุโลซิส หรือ โรคฝีในท้อง ประทานให้แก่กระทรวงสาธารณสุขอีกด้วย
1
เสนาบดีกระทรวงธรรมการ เอ่ยปากกับหมอแมคคอมิกว่า หลายเดือนก่อนการต่าง ๆ ยังมืดมนอยู่ แต่ฐานะการแพทย์ไทยเวลานี้ ดีขึ้นมากภายในเวลาไม่กี่เดือน
1
แม้เมื่อสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดชมิได้ทรงประทับอยู่ในสยาม แต่เสด็จพระราชดำเนินไปในหลายมหานครเพื่อทรงติดต่อ ชักชวนให้หลายประเทศเข้าร่วมในการพัฒนาการแพทย์ของไทยตั้งแต่ปีพ.ศ. ๒๔๖๔ ถึงปี พ.ศ. ๒๔๖๖
1
ทั้งการที่ทรงหารือกับนายกวินเซนต์ และ ด็อกเตอร์โรส ประจำกรุงลอนดอนในการสร้างและบำรุงโรงเรียนแพทย์แผนใหม่ ทรงหารือกับด็อกเตอร์เบียร์ที่กรุงปารีส และทรงหารือกับมูลนิธิในไทย จนสามารถพัฒนาโรงเรียนแพทย์ได้อย่างก้าวหน้า อาทิ ได้ศาสตราจารย์แพทย์จากต่างประเทศมาสอน ๖ นาย หาทุนในการสร้างอาคารแพทย์เพิ่มได้อีกถึง แสนสามหมื่นเหรียญทอง สามารถจัดหาทุนเพื่อส่งอาจารย์แพทยืไทยไปศึกษาต่อต่างประเทศ
1
ความเจริญก้าวหน้าทั้งหลายเหล่านี้ เกิดขึ้นได้ด้วยสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช ที่ได้ทรงอุตสาหะเสด็จพระราชดำเนินไปในหลายมหานครตั้งแต่กรุงลอนดอน กรุงเบิร์น กรุงปารีส และอีกหลายเมือง เพื่อทรงจัดสรรความร่วมมือระหว่างประเทศในการพัฒนาการแพทย์ไทยให้ก้าวหน้าในทุกประการ
1
น้อมรฤกในพระกรุณาธิคุณอันเป็นเอนกอนันต์ยิ่ง
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมฯ
เนื่องใน #วันมหิดล ๒๔ กันยายน
โฆษณา