เส้นทางของ “แกงกะหรี่” อาหารที่ชาวญี่ปุ่นหลงรัก
“แกงกะหรี่” คืออาหารที่คนรักอาหารญี่ปุ่นน่าจะต้องรู้จักและเคยทดลองชิม
ผมเองก็เป็นหนึ่งในคนที่ชื่นชอบในรสชาติของแกงกะหรี่ญี่ปุ่น และต้องสั่งแทบทุกครั้งเวลาไปร้านอาหารญี่ปุ่น และเชื่อว่าคงมีคนอีกจำนวนไม่น้อยที่ชื่นชอบแกงกะหรี่เช่นกัน
ความนิยมในแกงกะหรี่นั้นไม่ได้จำกัดเฉพาะประเทศญี่ปุ่นเท่านั้น หากแต่กระจายไปทั่วโลก ประเทศต่างๆ รวมทั้งไทย ก็มีร้านข้าวแกงกะหรี่โดยเฉพาะ
แกงกะหรี่ญี่ปุ่น
ที่ญี่ปุ่นนั้น ในปีค.ศ.2008 (พ.ศ.2551) จากผลการสำรวจ พบว่าชาวญี่ปุ่นจำนวน 10,000 คนยกให้แกงกะหรี่เป็นอาหารประจำชาติของญี่ปุ่น และคนอีกจำนวนไม่น้อยบอกว่าตนนั้นกินแกงกะหรี่เดือนละหลายครั้ง
และเส้นทางของแกงกะหรี่นี้ก็มีความน่าสนใจ มีเรื่องราวให้เล่า
จากเรื่องเล่านั้น แกงกะหรี่ได้ถูกนำเข้ามาสู่ญี่ปุ่นในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 โดยผู้ที่นำเข้ามาก็คือทหารเรือชาวอังกฤษที่เรือล่ม และได้รับการช่วยเหลือจากเรือประมงของญี่ปุ่น
ทหารเรือนายนั้นได้พกผงแกงมาด้วยส่วนหนึ่ง จึงสอนวิธีการทำสตูว์ให้แก่ชาวญี่ปุ่นโดยใช้ผงแกง
อีกหนึ่งเรื่องเล่าก็คือ ต้นกำเนิดแกงกะหรี่นั้น มีความเกี่ยวพันกับวิถีการกินของชาวญี่ปุ่นในสมัยเมจิ โดย “จักรพรรดิเมจิ (Emperor Meiji)” ได้ขึ้นปกครองประเทศในวันที่ 3 มกราคม ค.ศ.1868 (พ.ศ.2411) และเป็นช่วงเวลาที่อำนาจเริ่มกลับคืนสู่ราชสำนัก
ในยุคเมจินี้เอง ผู้คนเริ่มเปลี่ยนวิถีการกิน โดยที่ผ่านมานั้น การบริโภคเนื้อสัตว์ในญี่ปุ่นนั้นมีไม่บ่อยนัก และการฆ่าสัตว์ก็เป็นสิ่งต้องห้าม
แต่ในปีค.ศ.1872 (พ.ศ.2415) ก็มีรายงานว่าองค์จักรพรรดิได้เสวยเนื้อวัว ทำให้มุมมองต่อการทานเนื้อสัตว์ของประชาชนนั้นเปลี่ยนไป โดยคำขวัญของรัฐบาลเมจิก็คือ
จักรพรรดิเมจิ (Emperor Meiji)
“ทำให้ประเทศชาติอุดมสมบูรณ์ ทำให้กองทัพเข็มแข็ง“
ดังนั้นการสร้างเสริมพละกำลังด้วยอาหารจึงเป็นสิ่งจำเป็น
แต่จะหาเสบียงที่เหมาะสมแก่กองทัพได้ที่ไหนล่ะ?
คำตอบก็คือ “แกงกะหรี่”
อันที่จริง มีการเสิร์ฟแกงกะหรี่ในร้านอาหารญี่ปุ่นมาตั้งแต่ปีค.ศ.1877 (พ.ศ.2420) แล้ว หากแต่แกงกะหรี่ก็มาได้รับความนิยมจริงๆ จากการเป็นอาหารสำหรับทหาร เนื่องจากสามารถทำทีเดียวหม้อใหญ่ๆ ได้ สะดวกรวดเร็ว
กองทัพเรือญี่ปุ่นก็ใช้แกงกะหรี่เป็นเสบียงกองทัพ โดยก่อนหน้ายุคเมจินั้น เสบียงของทหารเรือแต่ละนายก็คือซุปมิโสะ ข้าว และผักดอง
ด้วยความที่ขาดแคลนเนื้อสัตว์ ทำให้ทหารเรือจำนวนมากเป็นโรคเหน็บชา
กองทัพเรืออังกฤษนั้นเสิร์ฟแกงกะหรี่คู่กับขนมปัง ซึ่งพ่อครัวชาวญี่ปุ่นก็ทำตาม หากแต่มีการพลิกแพลง มีการทำให้ซอสนั้นมีความหนาขึ้น และเสิร์ฟมาพร้อมกับข้าว
มีการตีพิมพ์สูตรการทำแกงกะหรี่ลงหนังสือในญี่ปุ่น ซึ่งแต่ละสูตรก็ต่างกันออกไป แต่ที่เหมือนกันคือยังขาดมันฝรั่งและแคร์รอท
“วิลเลียม เอส. คลาร์ก (William S. Clark)” นักเคมีชาวอเมริกัน ได้ชื่อว่าเป็นผู้นำมันฝรั่งและแคร์รอทเข้ามาในแกงกะหรี่ญี่ปุ่น โดยในปีค.ศ.1876 (พ.ศ.2419) รัฐบาลญี่ปุ่นได้จ้างคลาร์กให้มาช่วยก่อตั้ง “วิทยาลัยการเกษตรซัปโปโร (Sapporo Agricultural College)”
เหล่านักศึกษาต่างชื่นชอบสไตล์การเรียนการสอนของคลาร์ก และหนึ่งในผลงานของคลาร์ก ก็คือการบุกเบิกการปลูกมันฝรั่งบนพื้นที่ขนาดใหญ่เพื่อทดแทนปริมาณข้าวที่ขาดแคลน และคลาร์กยังแนะนำให้ใส่มันฝรั่งและแคร์รอทลงไปในแกงกะหรี่เพื่อให้ดูน่ากินมากยิ่งขึ้น
แน่นอนว่าคำแนะนำของคลาร์กนั้นได้ผลดีเป็นอย่างยิ่ง
วิลเลียม เอส. คลาร์ก (William S. Clark)
ความนิยมในแกงกะหรี่ที่ญี่ปุ่นนั้นมีแต่จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และเมื่อแกงกะหรี่สไตล์อังกฤษได้รับความนิยม ก็ต้องพบเจอกับคู่แข่ง
นั่นคือ “แกงกะหรี่อินเดีย”
“รัช เบฮารี โบส (Rash Behari Bose)“ คือชาวอินเดียที่เกิดในปีค.ศ.1886 (พ.ศ.2429) ที่แคว้นแบงกอล โดยในช่วงวัยรุ่น โบสได้หนีออกจากบ้านเพื่อไปสมัครเข้าร่วมกับกองทัพอินเดีย
หากแต่ในเวลาน้้น อินเดียตกอยู่ใต้อำนาจของอังกฤษ จึงมีการจำกัดเชื้อชาติของผู้ที่จะสมัครเป็นทหาร
ชาวเบงกอลนั้นถูกตัดออก ไม่ให้มีคุณสมบัติเข้าร่วมกับกองทัพเนื่องจากถูกมองว่าไม่แข็งแรงพอ ซึ่งทางการอังกฤษก็ได้ทำการเยาะเย้ยถากถางโบส สร้างความเจ็บแค้นแก่โบสเป็นอย่างมาก
23 ธันวาคม ค.ศ.1912 (พ.ศ.2455) โบสได้ไปยังเดลีเพื่อชมขบวนพาเหรดของ “ชาร์ลส์ ฮาร์ดิง (Charles Hardinge)” ผู้สำเร็จราชการแห่งอินเดีย
โบสได้แอบนำระเบิดที่ตนเองทำขึ้นเองเข้ามาด้วย และโยนใส่ช้างตัวที่ฮาร์ดิงนั่ง ทำให้ฮาร์ดิงได้รับบาดเจ็บและคนรับใช้ของฮาร์ดิงเสียชีวิต
ชาร์ลส์ ฮาร์ดิง (Charles Hardinge)
โบสสามารถหลบหนีการจับกุมไปได้และไม่ตกเป็นผู้ต้องสงสัย โดยโบสนั้นได้เข้าร่วมกับกลุ่มขบวนการที่ต้องการปลดปล่อยอินเดียจากอำนาจของอังกฤษ และได้มีส่วนร่วมในขบวนการปฏิวัติต่อต้านอังกฤษ
ต่อมา ทางการอังกฤษได้ออกไล่ล่าหัวหน้าขบวนการและกวาดล้างอย่างหนัก ทำให้โบสต้องปลอมแปลงเอกสารยืนยันตัวตนและหนีไปญี่ปุ่นในปีค.ศ.1915 (พ.ศ.2458)
แต่ในเวลานั้นเป็นช่วงเวลาของสงครามโลกครั้งที่ 1 และญี่ปุ่นก็เป็นพันธมิตรกับอังกฤษ ทำให้มีการดำเนินการจะส่งตัวโบสกลับไปยังอินเดียเพื่อให้อังกฤษลงโทษ
แต่นับเป็นโชคดีของโบส เนื่องจากชาวญี่ปุ่นจำนวนมากนั้นก็ไม่เห็นด้วยกับการที่อังกฤษยึดครองอินเดีย และต้องการเห็นอินเดียได้รับอิสรภาพ ทำให้นักการเมืองชื่อดังอย่าง “มิทสึรุ โทยามะ (Mitsuru Toyama)” และสองสามีภรรยาผู้ร่ำรวยอย่าง “ไอโซ โซมะ (Aizo Soma)” และ ”คตสึโกะ โซมะ (Kotsuko Soma)” ให้การช่วยเหลือโบส
ไอโซ โซมะ (Aizo Soma)
สองสามีภรรยาโซมะได้ให้โบสหลบซ่อนตัวอยู่ในร้านขนมปัง “นาคามุรายะ (Nakamuraya)” ซึ่งเป็นกิจการของทั้งคู่ และในเวลานี้เอง โบสก็ได้ใกล้ชิดสนิทสนมกับ ”โทชิโกะ โซมะ (Toshiko Soma)” บุตรสาวของสองสามีภรรยาโซมะ
ค.ศ.1918 (พ.ศ.2461) โบสได้แต่งงานกับโทชิโกะ และมีบุตรสาวด้วยกันสองคน
ในช่วงที่ซ่อนตัวจากอังกฤษ โบสก็ได้แนะนำให้เหล่าสมาชิกตระกูลโซมะได้รู้จักกับแกงกะหรี่ไก่อินเดีย ซึ่งเหล่าสมาชิกตระกูลโซมะต่างประทับใจในรสชาติที่แตกต่างจากแกงกะหรี่ญี่ปุ่นทั่วๆ ไป
โบสและโทชิโกะ
แต่แล้วในปีค.ศ.1925 (พ.ศ.2468) ความโศกเศร้าก็ได้มาเยือนโบสและทุกคน เนื่องจากโทชิโกะได้ป่วยเป็นวัณโรคและเสียชีวิต
เพื่อให้ลืมความเศร้า โบสได้ปรึกษากับพ่อตา เสนอให้พ่อตาเปิดคาเฟ่ ทำให้ในปีค.ศ.1927 (พ.ศ.2470) “นาคามุรายะ คาเฟ่ (Nakamuraya Cafe)” ก็ได้เปิดตัวในย่านชินจูกุ กรุงโตเกียว และเสิร์ฟซิกเนเจอร์ดิชอย่าง “แกงกะกรี่ไก่อินเดีย”
สำหรับโบส แกงไก่ของตนนั้นไม่ได้เป็นแค่อาหารที่นำออกขายให้ลูกค้า แต่ยังเป็นเหมือนไอค่อนทางวัฒนธรรมที่โจมตีอังกฤษ โดยมีบันทึกว่าแกงไก่ของโบสนั้นคือส่วนหนึ่งของแผนการต่อต้านอำนาจของจักรวรรดินิยมอังกฤษ
โบสต้องการที่จะนำแกงกะหรี่กลับคืนมาจากอังกฤษ โดยแม้กระทั่งปัจจุบัน สโลแกนของแกงกะหรี่สไตล์อินเดียของร้านนาคามุรายะก็คือ “รสชาติของความรักและการปฏิวัติ”
แกงกะหรี่อินเดียของโบสนั้นจะมีราคาสูงกว่าแกงกะหรี่ของอังกฤษ เนื่องจากโบสเลือกใช้แต่ส่วนผสมจากอินเดีย ไม่ใช้ผงแกงจากยุโรป ซึ่งก็ปรากฎว่าขายดีเป็นเทน้ำเทท่า ผู้คนชื่นชอบแกงกะหรี่อินเดียนี้มากกว่าของอังกฤษ
และด้วยความที่แกงกะหรี่อินเดียของนาคามุรายะนี้ขายดีมาก ทำให้นาคามุรายะเป็นบริษัทอาหารรายแรกๆ ในญี่ปุ่นที่สามารถจดทะเบียนเข้าสู่ตลาดหลักทรัพย์โตเกียวในปีค.ศ.1939 (พ.ศ.2482)
แต่ถึงแม้ญี่ปุ่นจะหลงรักและยอมรับแกงกะหรี่แล้ว ก็ยังคงเหลือปัญหาสำคัญ
นั่นคือเครื่องเทศที่ใช้ในแกงกะหรี่นั้นต้องเป็นเครื่องเทศนำเข้า มีราคาแพง ทำให้แกงกะหรี่ก็มีราคาสูง เป็นอาหารที่ไม่ใช่ทุกคนจะเข้าถึงได้
ทำยังไงจึงจะให้ชาวญี่ปุ่นทั่วๆ ไปเข้าถึงแกงกะหรี่ได้?
ญี่ปุ่นเริ่มผลิตผงแกงกะหรี่ของตนเองตั้งแต่สมัยไทโช (ค.ศ.1912-1926) โดย “มิเนจิโร ยามาซากิ (Minejiro Yamazaki)” ผู้ก่อตั้งบริษัท ”S&B Foods” ได้เริ่มผลิตผงแกงกะหรี่สำเร็จรูปออกจำหน่ายในญี่ปุ่นเมื่อปีค.ศ.1923 (พ.ศ.2466) ทำให้ผู้คนเริ่มทำแกงกะหรี่กินเองได้อย่างง่ายๆ
มิเนจิโร ยามาซากิ (Minejiro Yamazaki)
หลังจากนั้น ก็มีการพัฒนาแกงกะหรี่มาเรื่อยๆ ทำให้แกงกะหรี่กลายเป็นอาหารที่เข้าถึงทุกครัวเรือนญี่ปุ่น และเป็นอาหารที่อยู่คู่ญี่ปุ่นมาจนถึงทุกวันนี้
เมื่อเข้าสู่ยุคสมัยใหม่ ก็มีการประยุกต์แกงกะหรี่ให้เข้ากับอาหารต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นราเมนแกงกะหรี่ แกงกะหรี่ไก่ทอด ขนมปังแกงกะหรี่ หรือแกงกะหรี่หมูทอด เป็นต้น
นี่ก็เป็นเรื่องราวการเดินทางของแกงกะหรี่ อาหารที่ชาวญี่ปุ่นหลงรักและยกให้เกือบจะเป็นอาหารประจำชาติ
แล้วคุณล่ะครับ? ชอบแกงกะหรี่ญี่ปุ่นหรือไม่?
- 54
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
