ป ม า ท ะ . . .
อุปกิเลสข้อ ๑๖ ท่านแปลว่า " เ ลิ น เ ล่ อ "
คือประมาทนั่นเอง ความประมาทเลินเล่อก็เกิดจากความคิดปรุงแต่งเช่นกันเพียงง่าย ๆ คือคิดปรุงแต่งว่าไม่เป็นไรเท่านั้นก็ประมาทได้แล้ว ที่ชอบคิดกันก็คือไม่เป็นไรเรามีบุญมากหรือไม่เป็นไรเราไม่ได้ทำไม่ดีหรือไม่เป็นไรเราต้องสบายไปทุกชาติ ดังนี้เป็นต้น
นี่คือประมาทที่ท่านกล่าวว่าเป็นทางแห่งความตาย ที่ชัด ๆ ก็คือความมัวเมาบังปัญญา บังความประภัสสรแห่งจิต จึงพึงทำลายความประมาทเลินเล่อเสียด้วยวิธีอย่าคิดปรุงแต่งว่าไม่เป็นไรไปเสียหมด
กิเลส ๓ กองใหญ่เครื่องทำให้ปรากฏความเศร้าหมองบังความประภัสสรแห่งจิต คือ โลภะ โทสะ โมหะ ก็คือการประกอบกันของอุปกิเลส ๑๖ ข้อ
โลภะ คือ ความโลภไม่สม่ำเสมอ เพ่งเล็ง และตระหนี่
โทสะ คือ ร้ายกาจ โกรธ ผูกโกรธไว้
โมหะ คือ ลบหลู่คุณท่าน ตีเสมอคือยกตัวเทียมท่าน
มารยา คือ เจ้าเล่ห์ โอ้อวด หัวดื้อ แข่งดี ถือตัว ดูหมิ่นท่าน มัวเมา และเลินเล่อ
แม้ทำลายกิเลสทั้งกองพร้อมกันไม่ได้ การทำลายอุปกิเลสทีละข้อเป็นวิธีให้สามารถทำลายกิเลสทั้งกองได้ทุกกอง ความโลภ ความโกรธ ความหลงจะถูกทำลายหมดสิ้นได้เมื่อทำลายอุปกิเลสหมดสิ้น แม้เพียงทีละข้อสองข้อ
จิตเราทุกคนบริสุทธิ์ประภัสสรอยู่ตลอดเวลาแต่ไม่ได้เห็นกัน ทั้ง ๆ ที่ปรารถนาจะเห็น เที่ยวแสวงหาเพราะไม่ยอมรับรู้ความจริงว่าตนเองไม่เคยหยุดยั้งการสร้างอุปสรรคขวางกั้นไว้ตอดเวลา
ความคิดปรุงแต่งอุปกิเลสทั้งปวงที่ไม่เคยหยุดยั้งนั่นแหละคือเครื่องขวางกั้นบังจิตที่ประกัสสรเสียหมดสิ้น เพียงหยุดความคิดปรุงแต่งอุปกิเลสเสียบ้าง ความประภัสสรแห่งจิตก็จะปรากฏให้เห็นได้บ้าง
ยิ่งหยุดความคิดปรุงแต่งอุปกิเลสได้มากเพียงไร ความประภัสสรแห่งจิตก็จะปรากฏให้เห็นได้มากเพียงนั้น ถ้าหยุดความคิดปรุงแต่งอุปกิเลสได้อย่างสิ้นเชิง ความประภัสสรแห่งจิตก็จะปรากฏเจิดจ้าชัดเจนเต็มที่ มีความสว่างไสวไม่มีเปรียบ
ไม่มีพลังอำนาจแม้วิเศษเพียงใดจะสามารถบังคับความประภัสสรแห่งจิตของผู้ไม่มีความคิดปรุงแต่งอุปกิเลสทั้งปวงได้แล้วจริง ผู้มีปัญญาปรารถนาจะได้เห็นแสงประภัสสรแห่งจิตให้ตื่นตาตื่นใจ พึงเริ่มใช้สติปัญญาให้เต็มที่หยุดยั้งความคิดปรุงแต่งอุปกิเลสเถิด ใช่ว่าจะยากเกินความพยายามก็หาไม่ ใช่ว่าจะเห็นผลนานช้าก็หาไม่
ถ้าทุกคนพากันตั้งใจทำความประภัสสรแห่งจิตของตนให้ปรากฏสว่างรุ่งเรืองขึ้นทุกที ๆ แม้จะยังไม่ถึงกับปรากฏเต็มที่ โลกก็จะหยุดยุ่ง เมืองก็จะหยุดร้อน ทั้งที่กำลังยุ่งกำลังร้อนยิ่งขึ้นทุกเวลา อำนาจความประภัสสรแห่งจิตนี้มหัศจรรย์นัก มหัศจรรรย์จริง
ไม่เพียงจะดับทุกข์ดับร้อนให้ความเย็นแก่ตนเองเท่านั้น
แต่สามารถดับความร้อน ดับอันตรายของสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ของเราได้ด้วย
เราทุกคนผู้เป็นคนดีมีปัญญา มีความรู้ พระคุณยิ่งใหญ่แท้จริงนักของชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ สามารถจะแสดงความกตัญญูกตเวทีตอบสนองได้ ด้วยวิธีที่ทุกคนสามารถคือตั้งใจทำสติใช้ปัญญาเต็มที่ที่มีอยู่เพียงเพื่อหยุดความคิดปรุงแต่งอุปกิเลสทั้งปวงให้ได้ แม้ทีละเล็กทีละน้อย ทีละข้อสองข้อ
ความกตัญญูเป็นเครื่องหมายของคนดี
ความอกตัญญูจึงเป็นเครื่องหมายของคนชั่ว
มาเป็นคนดีกันเถิด อย่าเป็นคนชั่วเลย
• • • • • • • • •
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
ที่มา : หนังสือ "ฝึกใจ"
|คำสอนที่ช่วยให้รู้จักสำรวจตนเอง
|จนสามารถฝึกใจให้พ้นจากกิเลสได้
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
