บัว 4 เหล่า หรือ บัว 3 เหล่า
ผมเชื่อว่า ชาวพุทธส่วนใหญ่ คงเคยได้ยินเรื่องของบัว 4 เหล่ากันมาไม่มากก็น้อย อีกทั้งในสังคมไทยคงเคยได้ยินกันบ่อยๆถึงการชอบเปรียบเทียบคนที่ว่ายากสอนยาก หรือคนชั่วคนเลว ตลอดจนคนที่มีสติปัญญาน้อย ว่าเป็นบัวเหล่าที่ 4 หรือบัวใต้น้ำที่จมอยู่ในโคลนตม ไม่มีวันที่จะเจริญงอกงามขึ้นมาได้ มีแต่จะเป็นอาหารของเต่าและปลาเท่านั้น
แต่ทราบหรือไม่ว่า แท้จริงแล้ว บัว 4 เหล่า ไม่ใช่สิ่งที่พระพุทธเจ้ากล่าวไว้ พระพุทธเจ้าแบ่งดอกบัวออกเป็น 3 เหล่าเท่านั้น ส่วนบัว 4 เหล่า พระอรรถกถาจารย์เพิ่มเติมขึ้นมาในภายหลัง อีกทั้งในระบบการศึกษาของไทยทั้งของฆราวาสและของพระสงฆ์ ก็ยังมีการสอนให้เข้าใจผิดๆ ว่าดอกบัวมี 4 เหล่า
ฉะนั้นจึงไม่แปลกเลย ที่ชาวพุทธเราจะจดจำกันมาแบบผิดๆ
ที่มาของดอกบัว 3 เหล่านั้น มาจากพระวินัยปิฎกมาหาวรรค ความว่า เมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ใหม่ๆนั้น ทรงเกิดวิตกว่าธรรมที่พระองค์ตรัสรู้นั้น มีความลึกซึ้ง ยากที่คนทั่วไปจะเข้าใจ
จนกระทั่งเท้าสหบดีพรหมได้กราบทูลอาราธนาให้พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรม เพราะสัตว์ทั้งหลายจำพวกที่มีธุลีในจักษุน้อยก็มีอยู่ เพราะไม่ได้ฟังธรรมย่อมเสื่อม ผู้รู้ทั่วถึงธรรมก็ยังมีอยู่
ในตอนนั้นพระพุทธเจ้าได้ทรงพิจารณาสัตว์โลก
เปรียบด้วยดอกบัว ความว่า
พระผู้มีพระภาค ทรงทราบการกราบทูลอาราธนา ของท้าวสหบดีพรหม และทรงอาศัยความกรุณาในหมู่สัตว์จึงทรงตรวจดูสัตว์โลกด้วยพุทธจักษุ ได้ทรงเห็นสัตว์ทั้งหลายที่มีธุลีคือกิเลสในจักสูตรน้อยก็มี / มากก็มี / ที่มีอินทรีย์แก่กล้าก็มี / ที่มีอินทรีย์อ่อนก็มี / ที่มีอาการดีก็มี / ที่มีอาการทรามก็มี / ที่จะสอนให้รู้ได้ง่ายก็มี / ที่จะสอนให้รู้ได้ยากก็มี / ที่มีปกติเห็นปรโลกและโทษของความเป็นภัยอยู่ก็มี
มีอุปมาเหมือนดอกบัวในกออุบล ดอกประทุมในกอที่เกิดแล้วในน้ำ เจริญแล้วในน้ำ งอกแล้วในน้ำ บางเหล่ายังจมอยู่ในน้ำ มีน้ำหล่อเลี้ยงไว้ บางเหล่าตั้งอยู่เสมอน้ำ บางเหล่าตั้งอยู่พ้นน้ำ อันน้ำไม่ติดแล้ว
พระผู้มีพระภาค จึงได้รับอาราธนาของท้าวสหบดีพรหม เพื่อที่จะแสดงธรรมแก่สรรพสัตว์
ข้อความที่ปรากฏในพระวินัยตอนนี้ ทรงเปรียบบุคคลด้วยดอกบัว 3 เหล่า คือ
1 บางเหล่าจมน้ำหรือบัวใต้น้ำ
2 บางเหล่าตั้งอยู่เสมอน้ำหรือบัวปริ่มน้ำ
3 บางเหล่าตั้งอยู่พ้นน้ำหรือเรียกว่าบัวพ้นน้ำ
มีเนื้อความเพียงเท่านี้
ไม่มีบัวเหล่าที่ 4 อันจมอยู่ในโคลนตมแต่อย่างใด
บัว 4 เหล่า หยุดกล่าวได้แล้ว
ไม่มีบัวใต้ตม ที่จมอยู่เช่นนั้น
เราก็คนเหมือนกัน รอวันผลิบาน
ไม่เว้นแม้แต่ฆาตกรเลือดเย็น
เมื่อเข้าถึงธรรม ก็ผลิบานได้ ฉะนั้น
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
