มะเร็งลำไส้
คนไทยจำนวนมากเสียชีวิตจากมะเร็งลำไส้ โดยที่ไม่เคยรู้ถึงสาเหตุที่แท้จริงของการเป็นมะเร็งลำไส้
อธิบายกลไกการเกิดมะเร็งลำไส้จากสารก่อมะเร็งอะฟลาทอกซิน บี1 ที่ปนเปื้อนในอาหารที่รับทานเกือบทุกวัน
อะฟลาทอกซิน บี1 (AFB1) เป็นสารก่อมะเร็งที่มีฤทธิ์รุนแรงซึ่งเกิดจากเชื้อราบางชนิด โดยเฉพาะเชื้อรา Aspergillus flavus และเชื้อรา Aspergillus parasiticus ซึ่งมักปนเปื้อนผลิตภัณฑ์อาหาร เช่น ธัญพืช ถั่ว และเครื่องเทศ ในสภาพอากาศ ร้อนและชื้น
อะฟลาทอกซิน บี1 เป็นที่รู้จักกันดีว่าเกี่ยวข้องกับมะเร็งตับ แต่ยังส่งผลต่อมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ด้วย ซึ่งมีกลไกดังต่อไปนี้:
1. การกระตุ้นการเผาผลาญ: อะฟลาทอกซิน บี1 ถูกกระตุ้นการเผาผลาญในตับโดยเอนไซม์ไซโตโครม P450 โดยเฉพาะ CYP1A2 และ CYP3A4 โดยสร้างสารตัวกลางที่มีปฏิกิริยาสูงที่เรียกว่าอะฟลาทอกซิน บี1-8,9-อีพอกไซด์
อีพอกไซด์รูปแบบนี้มีปฏิกิริยาสูงและสามารถจับกับดีเอ็นเอได้ ทำให้เกิดสารแอดดักต์ที่นำไปสู่การกลายพันธุ์
2. การก่อตัวของสารเสริม DNA: สาร AFB1-8,9-อีพอกไซด์จับกับเบสกัวนีนใน DNA ทำให้เกิดสารเสริมอะฟลาทอกซิน-DNA โดยเฉพาะสารเสริมกัวนีน AFB1-N7
ปฏิกิริยานี้สามารถทำให้เกิดการแทนที่เบสคู่ เช่น การเปลี่ยนถ่าย GC เป็น TA ซึ่งก่อให้เกิดการกลายพันธุ์และเชื่อมโยงกับการกระตุ้นออนโคยีนหรือการหยุดการทำงานของยีนระงับเนื้องอก
3. การกลายพันธุ์ในยีนหลัก: ในเซลล์ลำไส้ใหญ่ การกลายพันธุ์ที่เกิดจากสารอะฟลาทอกซิน บี1 สามารถทำลายยีนที่สำคัญต่อการควบคุมเซลล์ เช่น ยีนระงับเนื้องอกมะเร็ง (tumor suppressor gene) p53 ส่งผลให้เซลล์แบ่งตัวโดยไม่ได้รับการควบคุม
การกลายพันธุ์ของ p53 มักพบในมะเร็งลำไส้ใหญ่ และจุดที่เกิดการกลายพันธุ์จากการสัมผัสกับสารอะฟลาทอกซิน บี1 จะเพิ่มความเสี่ยงของการเปลี่ยนแปลงเป็นมะเร็งได้
4. ความเครียดออกซิเดชัน: การเผาผลาญของอะฟลาทอกซินบี 1 ก่อให้เกิดอนุมูลอิสระ (ROS) ซึ่งสามารถทำลาย DNA ของเซลล์ โปรตีน และไขมันได้
ความเครียดออกซิเดชันเรื้อรังอาจนำไปสู่การอักเสบและส่งเสริมสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริมการเกิดเนื้องอก ซึ่งทำให้มะเร็งลำไส้ใหญ่ได้
5. การอักเสบเรื้อรัง: การสัมผัส/ได้รับ กับอะฟลาทอกซินนำไปสู่การอักเสบเรื้อรังในทางเดินอาหาร ไซโตไคน์ที่ก่อให้เกิดการอักเสบและปัจจัยการเจริญเติบโตที่ปล่อยออกมาเพื่อตอบสนองต่อความเสียหายของเซลล์ที่เกิดจาก AFB1 สามารถส่งเสริมการแบ่งตัวและการอยู่รอดของเซลล์ ส่งผลให้มะเร็งพัฒนาได้
สรุป ผลก่อมะเร็งของอะฟลาทอกซิน บี1 ในลำไส้ใหญ่เป็นผลจากดีเอ็นเอ ที่กลายพันธุ์ ความเครียดออกซิเดชัน และการอักเสบเรื้อรัง ซึ่งทั้งหมดนี้ส่งเสริมการกลายพันธุ์ทางพันธุกรรมและการแบ่งตัวของเซลล์ เมื่อเวลาผ่านไป ผลกระทบเหล่านี้สามารถส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงเซลล์ลำไส้ใหญ่ปกติเป็นเซลล์มะเร็ง ทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่
ดร.วีระพล โมนยะกุล บรรยาย
คุณไพบูลย์ สถาปนาวิสุทธิ์ เรียบเรียง
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
