การถวายตัวเป็น “บาทบริจาริกา” ในสมัยอยุธยา
จริงหรือไม่ กับท่าถวายตัวบังคับ #ท่าพับเป็ด
เห็นเป็นกระแสแรงหลังซีรีส์เรื่อง “แม่หยัว” ออกฉายไปใน EP2 ซึ่งมีฉากเด็ดเรียกเรตติ้งนั่นคือ “การถวายตัวของท้าวศรีสุดาจันทร์” นำแสดงโดย ใหม่ ดาวิกา ขอไม่วิจารณ์ดรามาเรื่องแคสติ้ง ทางเพจจะขอมาเล่าประวัติศาสตร์ในส่วนเรื่องนี้ให้เข้าใจ
เครดิตภาพ: One 31
“บาทบริจาริกา” หมายถึง ภรรยาที่เป็นสามัญชนของพระมหากษัตริย์ พระมหาอุปราช และเจ้าฟ้า [พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554, หน้า 668]
ถ้าให้แปลเป็นภาษาชาวบ้านง่ายๆก็คือ เมียของกษัตริย์หรือเจ้านายชั้นสูงที่เป็นชาวบ้านธรรมดานั่นเอง ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็นหลายระดับชั้นอีกตามความโปรด ขอไม่ขยายความในส่วนนี้นะครับ
“การถวายตัวเป็นบาทบริจาริกา” ขอเรียกสั้นๆ “การถวายตัว” เป็นธรรมเนียมตั้งแต่สมัยโบราณที่มีการนำหญิงสาว (ส่วนใหญ่เป็นลูกของขุนนาง) เข้ามาในวังเพื่อปรนนิบัติรับใช้กษัตริย์ จุดประสงค์หวังพยุงฐานะทางสังคมของตนให้สูงขึ้น ถ้าเกิดมีลูกกับกษัตริย์อีกได้เลื่อนยศเป็นเจ้าจอม ย่อมมีโอกาสได้เลื่อนยศสูงขึ้นไปอีก
ดังนั้นถึงกับขนาดมีการติดสินบนฝ่ายใน ขันที เพื่อให้มีโอกาสได้ส่งลูกสาวถวายตัวเข้าวังกันเลยทีเดียว เหมือนเป็นการลงทุนเพื่อหวังผลประโยชน์ในอนาคต จึงทำให้วังฝ่ายในคับคั่งไปด้วยผู้หญิงที่คอยปรนนิบัติรับใช้กษัตริย์
การถวายตัวมีขั้นตอนการปฏิบัติ รูปแบบ ข้อห้าม และมีวิธีการฝึกฝนก่อนที่จะเข้ามาถวายตัว คือ
- ■การตรวจร่างกายก่อนเข้าถวายตัว
ก่อนเข้าถวายตัว หญิงสาวที่ส่งเข้ามาจะถูกตรวจทั่วทุกส่วนตั้งแต่หัว ฟัน หน้าอก รวมถึงอวัยวะเพศว่ามีเยื่อพรมจารีหรือไม่ และตรวจดูลักษณะของอวัยวะเพศ ถึงกับมีตำราการดูโยนี (อวัยวะเพศหญิง) ว่าแบบไหนเป็นมงคล แบบไหนเป็นอัปมงคล
- ■การเตรียมตัวก่อนเข้าถวายตัว
“การอบเต่า” คือต้องผ่านการล้างและอบร่ำอวัยวะช่วงล่างอย่างพิถีพิถัน หลังจากนั้นต้องนั่งบนกระโถนสักพักใหญ่ ซึ่งในกระโถนนั้นจะมีสมุนไพรกลิ่นหอมและแรงใส่ไว้ เพื่อรมให้อวัยวะเพศหอม
“การทาหน้าขาว” ดั่งคำว่า “หน้าขาวเป็นดวงเดือน คิ้วโก่งเหมือนคันศร”
ลักษณะการแต่งหน้าทาหน้าขาว เขียนคิ้ว ตามขั้นตอนการถวายตัว เครดิตภาพ: ภาพจากซีรีส์แม่หยัว One 31
ที่มาคือตามคติความเชื่อโบราณจากคัมภีร์ไตรภูมิพระร่วงที่มีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยที่ว่า กษัตริย์เปรียบเหมือนสมมติเทพ ดังนั้นเหล่าสตรีผู้ที่มาเป็นมเหสี สนม นางใน จึงเปรียบเสมือนนางฟ้าเทพธิดาต่างๆ บนสรวงสวรรค์ตามลงมาคอยปรนนิบัติรับใช้ ซึ่งมีการพรรณนาลักษณะหน้าตาของนางฟ้าไว้อย่างที่กล่าวไป
ตามโบราณราชประเพณีจึงจำเป็นต้องจัดเตรียมเครื่องแต่งตัวเครื่องประดับและที่สำคัญคือเครื่องแต่งหน้าให้ประหนึ่งว่าเป็นดั่งนางฟ้าเทพธิดา อีกจุดประสงค์หนึ่งการทาหน้าขาวนั้นก็เพื่อจะได้มองเห็นใบหน้าได้ชัดๆ เพราะสมัยก่อนมีแต่เทียนไข
- ■ท่าทางการถวายตัว
“พระแท่นบรรทมจะอยู่ใต้เศวตฉัตร เจ้าจอมหรือผู้หญิงจากการถวายตัว จะขึ้นไปนอนบนพระแท่นบรรทมไม่ได้ จะมีพระแท่นรองเวลาถวายงาน เท้าผู้หญิงจะชี้ไปที่พระแท่นก็ไม่ได้ จึงมีท่ากามสูตรที่จะเก็บเท้าไม่ให้ชี้ ผู้หญิงมีตระกูลที่จะถวายตัว ต้องฝึกท่าที่คล้ายคลึงกับท่าโยคะบางท่าตั้งแต่เล็ก” (พิทยา บุนนาค, 2552, หน้า 43)
บันทึกของ ลา ลูแบร์ ระบุว่า
แต่ถึงกระนั้นบางท่าบางลีลาน่าเป็นท่าต้องห้ามเพราะในสังคมสยามที่เชื่อถือกันมายาวนานแล้วว่า ศีรษะหรือผมเป็น ‘ของสูง’ ห้ามให้ผู้อื่นไปสัมผัสอวัยวะดังกล่าว หรือแม้แต่การเอื้อมมือกรายข้ามหรือการสัมผัสลอมพอกก็ตามเพราะถือว่าเป็นการดูถูกดูแคลนอย่างมหันต์
บันทึกของ ลา ลูแบร์
ดังนั้นแล้วท่าแรกในการถวายตัวคือ “ท่าพับเป็ด” เพื่อไม่ให้เท้าของหญิงขณะร่วมเพศไปสัมผัสพระวรกายของกษัตริย์ซึ่งเปรียบเหมือนสมมติเทพเป็นอันขาด ซึ่งหญิงทุกคนที่เข้ามาถวายตัวต้องมีการฝึกฝนท่านี้ให้ได้ก่อนเข้ามารับใช้
ท่าพับเป็ด เครดิตภาพ: ภาพจากซีรีส์แม่หยัว One 31
“ท่าพับเป็ด” จึงเป็นธรรมเนียมต้องเป็นท่าแรกและท่าบังคับตามจารีตประเพณี แต่ท่าร่วมเพศหลังจากนั้นก็ขึ้นอยู่กับพระราชนิยมส่วนพระองค์แล้ว
- ■เชิงอรรถ:
ประวัติศาสตร์เล่าสนุก กับ อ.ตุ๊กบางปะอิน Youtube Channel: ด้านมืด เมืองอยุธยา..EP:122 - https://www.youtube.com/watch?v=bKCNqEn88f0
พิทยา บุนนาค, 2552, หน้า 43
Facebook: จับเข่าเล่าประวัติศาสตร์ - https://th-th.facebook.com/thaihistorytalk/posts/10202885883377962
เดอ ลา ลูแบร์, จดหมายเหตุลา ลูแบร์ ราชอาณาจักรสยาม, แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร หน้า 180
<ภาพปก: (พื้นหลัง) - ซีรีส์เรื่องแม่หยัว (ในวงกลม) - ภาพจิตรกรรมฝาผนังนางฝ่ายใน เครดิต: X @dejdanaisupa>
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
