ทำไมเราถึงรู้สึกเจ็บปวดกับการสูญเสียเงินมากกว่าความสุขที่ได้รับจากการได้เงิน
Loss Aversion: ศัตรูตัวฉกาจในใจมนุษย์
ปรากฏการณ์นี้มีชื่อเรียกทางจิตวิทยาว่า "Loss Aversion" หรือ "อคติหลีกเลี่ยงการสูญเสีย" ซึ่งหมายถึงแนวโน้มของมนุษย์ที่ให้คุณค่ากับการสูญเสียมากกว่าผลกำไรในปริมาณที่เท่ากัน ลองนึกภาพดูสิครับ หากคุณทำเงินหาย 1,000 บาท คุณจะรู้สึกแย่กว่าตอนที่บังเอิญเก็บเงินได้ 1,000 บาทเสียอีก
แล้วอะไรเป็นสาเหตุของ Loss Aversion?
• วิวัฒนาการ: นักจิตวิทยาวิวัฒนาการเชื่อว่า Loss Aversion เป็นกลไกการเอาตัวรอดที่สืบทอดมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ในยุคดึกดำบรรพ์ การสูญเสียทรัพยากรจำเป็น เช่น อาหารหรือที่พักอาศัย หมายถึงความเป็นความตาย ดังนั้น สมองของเราจึงถูกโปรแกรมให้ตอบสนองต่อการสูญเสียอย่างรุนแรง เพื่อหลีกเลี่ยงภัยคุกคาม
• ระบบประมวลผลข้อมูลของสมอง: สมองส่วนอะมิกดาลา (Amygdala) ซึ่งควบคุมอารมณ์ มีบทบาทสำคัญในการประมวลผลความกลัวและความวิตกกังวล เมื่อเราเผชิญกับการสูญเสีย อะมิกดาลาจะทำงานอย่างหนัก ส่งสัญญาณเตือนภัยไปทั่วร่างกาย ทำให้เรารู้สึกเครียดและวิตกกังวล
• การสร้างกรอบความคิด (Framing Effect): วิธีการนำเสนอข้อมูลมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของเรา ตัวอย่างเช่น หากคุณลงทุนแล้วมีโอกาสได้กำไร 10% คุณอาจรู้สึกเฉยๆ แต่ถ้าบอกว่ามีโอกาสขาดทุน 10% คุณจะรู้สึกกังวลมากกว่า ทั้งที่ความเสี่ยงเท่ากัน
Loss Aversion ส่งผลต่อชีวิตเราอย่างไร?
Loss Aversion แฝงตัวอยู่ในชีวิตประจำวันของเรามากกว่าที่คิด ตั้งแต่การลงทุนในตลาดหลักทรัพย์ การต่อรองราคาสินค้า ไปจนถึงการตัดสินใจในเรื่องความสัมพันธ์ ลองดูตัวอย่างเหล่านี้ครับ
• นักลงทุน: มักขายหุ้นที่ทำกำไรเร็วเกินไป และถือหุ้นที่ขาดทุนไว้นานเกินไป เพราะกลัวการขาดทุน
• ผู้บริโภค: มักตัดสินใจซื้อสินค้าเพราะกลัวพลาดโปรโมชั่น (Fear of Missing Out) มากกว่าความต้องการที่แท้จริง
• คนทั่วไป: มักยอมทนอยู่ในความสัมพันธ์ที่ไม่มีความสุข เพราะกลัวความเจ็บปวดจากการเลิกรา
เอาชนะ Loss Aversion ได้อย่างไร?
แม้ Loss Aversion จะฝังลึกในจิตใจมนุษย์ แต่เราก็สามารถเรียนรู้ที่จะรับมือกับมันได้
• ตระหนักรู้: เข้าใจว่า Loss Aversion เป็นอคติทางจิตวิทยา ไม่ใช่ความจริงเสมอไป
• มองภาพรวม: พิจารณาผลได้ผลเสียอย่างรอบด้าน อย่าโฟกัสแค่การสูญเสีย
• ตั้งเป้าหมายระยะยาว: อย่าตัดสินใจโดยใช้อารมณ์ชั่ววูบ จงมีเป้าหมายที่ชัดเจน
• ฝึกสติ: การฝึกสติช่วยให้เรามีสติรู้ตัว ควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม
• หนังสือ: Thinking, Fast and Slow โดย Daniel Kahneman
• บทความ: จิตวิทยากับการลงทุน: 7 อคติที่อาจทำร้ายการลงทุนของคุณ - StashAway Thailand: https://www.stashaway.co.th/th-TH/r/emotions-hurting-investments
• บทความ: รู้ไว้ก่อน! 5 บทเรียนความผิดพลาดทางจิตใจในการลงทุน - Finnomena: https://www.finnomena.com/crisisman/5-lessons-investment/
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
