11 พ.ย. เวลา 02:22 • การศึกษา

# ปุจฉา: "ธรรมะ” คือ อะไร?

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ปอ.ปยุตฺโต) ตอบ:
"ธรรมะ" ตามแนวพระพุทธศาสนานั้นมีความหมายกว้างไกล ครอบคลุมถึงการอธิบายธรรมชาติ ความเป็นไปของธรรมดา การปฏิบัติที่สอดคล้องกับความเป็นจริง และคำสอนเพื่อชี้นำสังคมไปในทางที่ดี
โดยแนวคิดนี้ ได้รับการอธิบายอย่างลึกซึ้งผ่านบทสนทนาของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ปอ.ปยุตฺโต) ในปีพุทธศักราช 2539 โดยกล่าวถึงธรรมะใน 4 ลักษณะ ได้แก่ 1) ธรรมชาติ 2) ธรรมดา 3) ธรรมจริยา และ 4) ธรรมเทศนา ซึ่งสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันและพัฒนาสังคมได้อย่างยั่งยืน
สาระสำคัญ:
1) ธรรมชาติ
ธรรมชาติ หมายถึง สิ่งที่มีอยู่ตามธรรมดาและดำเนินไปตามกฎของธรรมชาติ เช่น ดิน น้ำ ลม ไฟ รวมถึงสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น คอมพิวเตอร์ ทุกสิ่งดำเนินไปตามกฎของธรรมชาติและกฎฟิสิกส์ต่างๆ
2) ธรรมดา
ความหมายของธรรมดา คือ ความเป็นไปตามความจริง หรือการดำเนินไปตามกฎธรรมชาติ เช่น การเกิด-ตายของมนุษย์ การเจริญเติบโตของพืช และการเปลี่ยนสถานะของวัสดุในสภาพต่างๆ ธรรมดาจึงเกี่ยวข้องกับความจริงของชีวิตและการเปลี่ยนแปลงที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้
3) ธรรมจริยา
การปฏิบัติที่สอดคล้องกับธรรมชาติและธรรมดา คือ แนวทางการดำเนินชีวิตที่ควรปฏิบัติตาม เช่น การใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีประสิทธิภาพและไม่ทำลายตนเอง การดำเนินชีวิตโดยยึดมั่นในศีล สมาธิ และปัญญา เพื่อสร้างประโยชน์ให้แก่ตนเองและสังคม
4) ธรรมเทศนา
ธรรมเทศนา คือ คำสอนที่พระพุทธเจ้าค้นพบและเผยแผ่เพื่อให้มนุษย์เข้าใจธรรมะในลักษณะที่ลึกซึ้ง และปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้ คำสอนเหล่านี้ มีบทบาทสำคัญในการสร้างสังคมที่สงบสุขและอยู่ร่วมกันด้วยความเข้าใจ
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย:
— การส่งเสริมการศึกษาเรื่องธรรมะในสถาบันการศึกษา สนับสนุนการบรรจุหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับธรรมะเพื่อเสริมสร้างคุณธรรมและจริยธรรมในนักเรียน นำแนวคิดเรื่องธรรมะมาใช้ในการพัฒนาตนเองและการอยู่ร่วมกับผู้อื่น
— การส่งเสริมการปฏิบัติธรรมและกิจกรรมสาธารณประโยชน์ในชุมชน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถจัดกิจกรรมส่งเสริมการปฏิบัติธรรม โดยเน้นการปฏิบัติที่สอดคล้องกับธรรมชาติและธรรมดา เช่น การใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน และการพัฒนาอย่างสมดุลระหว่างเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม
— การส่งเสริมธรรมเทศนาในสื่อมวลชนและชุมชน สนับสนุนการเผยแพร่คำสอนธรรมะผ่านสื่อมวลชน เช่น การบรรยายธรรมผ่านช่องทางออนไลน์ การผลิตเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับการเข้าใจธรรมชาติและธรรมดาเพื่อกระตุ้นให้ประชาชนตระหนักถึงการใช้ชีวิตที่มีความหมายและเป็นประโยชน์ต่อสังคม
แนวคิดเรื่อง "ธรรมะ" ตามคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ปอ.ปยุตฺโต) มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาสังคม โดยเน้นการปฏิบัติที่สอดคล้องกับธรรมชาติและความจริงของชีวิต
การนำหลักธรรมมาใช้ในชีวิตประจำวันจะส่งเสริมการพัฒนาสังคมอย่างยั่งยืนและสมดุล.
โฆษณา