14 พ.ย. เวลา 03:15 • ไลฟ์สไตล์

แสงแห่งศรัทธา ตามวิถีชาวอีสาน

การลอยกระทงในภาคอีสานมีความเชื่อและเอกลักษณ์ที่มีเสน่ห์เฉพาะถิ่น การได้เข้าใจความหมายและตำนานของวันลอยกระทงในวิถีชาวอีสานนั้น ไม่เพียงแต่เป็นการเรียนรู้ถึงประเพณีพื้นบ้าน แต่ยังเป็นการสัมผัสกับความอบอุ่นและความรักใคร่ในหมู่บ้านชนบท ที่เต็มไปด้วยบรรยากาศเรียบง่ายแต่งดงาม บทความนี้จะพาทุกคนมารู้จักกับวันลอยกระทงในมุมของผู้เขียน ที่สะท้อนถึงประสบการณ์และความทรงจำในคืนแห่งการลอยกระทงของชาวอีสาน
ความหมายของวันลอยกระทงในวิถีอีสาน
วันลอยกระทงในภาคอีสานเปรียบเสมือนคืนแห่งการระลึกถึงบุญคุณของสายน้ำ โดยเฉพาะในพื้นที่ที่อาศัยอยู่ใกล้แม่น้ำโขง สายน้ำที่หล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนในหลายรุ่น แม่น้ำโขงนั้นมิใช่เพียงแหล่งน้ำสำหรับการทำมาหากิน แต่เป็นสายใยที่เชื่อมโยงระหว่างคนกับธรรมชาติ เป็นตัวแทนของพระแม่คงคา สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวอีสานเชื่อว่าจะช่วยปัดเป่าสิ่งไม่ดี และนำพาความอุดมสมบูรณ์มาสู่ชีวิต
เมื่อถึงคืนวันเพ็ญเดือนสิบสอง คนในหมู่บ้านต่างพากันเตรียมกระทงจากใบตองและดอกไม้นานาชนิด โดยมีเจตจำนงค์หลักคือการขอขมาสายน้ำที่ตนใช้เพื่อการดำรงชีวิตในแต่ละวัน
ตำนานวันลอยกระทงของชาวอีสาน
ตามตำนานของชาวอีสาน ความเชื่อเรื่องลอยกระทงมีรากฐานที่ลึกซึ้งเชื่อมโยงกับเรื่องเล่าพื้นบ้านว่าด้วย "พระแม่คงคา" และ "พญานาค" กล่าวกันว่าในอดีต พญานาคซึ่งเป็นผู้รักษาสายน้ำทุกสายในแผ่นดิน ได้มองเห็นถึงความอ่อนแอของมนุษย์ที่ต้องการพึ่งพิงน้ำในการยังชีพ จึงเกิดความเมตตาและอารักขาแก่เหล่ามนุษย์เพื่อให้พวกเขามีน้ำใช้อย่างเพียงพอ
ตำนานเล่าถึงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์และพญานาค ที่คอยให้ความคุ้มครองแก่หมู่บ้านริมแม่น้ำ หากวันใดมนุษย์ทำสิ่งที่เป็นการล่วงละเมิดธรรมชาติ หรือทำให้แม่น้ำเกิดความสกปรก พญานาคก็จะนำพาความทุกข์ร้อนมาสู่หมู่บ้าน
ในค่ำคืนที่พระจันทร์เต็มดวง การลอยกระทงเป็นดั่งการส่งมอบคำขอขมาจากมนุษย์ไปยังพระแม่คงคาและพญานาค เป็นการขอบคุณสายน้ำที่คอยหล่อเลี้ยงและขอให้ปีต่อ ๆ ไปสายน้ำยังคงอุดมสมบูรณ์และไร้ซึ่งภัยพิบัติใด ๆ ที่จะทำให้ความเป็นอยู่ของชาวบ้านต้องลำบาก
บรรยากาศของวันลอยกระทงในหมู่บ้านอีสาน
เมื่อเข้าสู่ช่วงค่ำของวันเพ็ญ เดือนสิบสอง หมู่บ้านชาวอีสานที่อยู่ใกล้แม่น้ำจะคราคร่ำไปด้วยการเตรียมกระทงจากวัสดุธรรมชาติ เช่น ใบตอง กาบกล้วย ดอกไม้นานาชนิด และอาจมีการจุดธูปเทียนบนกระทงเพื่อเป็นเครื่องบูชาต่อสายน้ำ บางครอบครัวที่มีลูกหลานเล็ก ๆ ก็มักจะชวนให้เด็ก ๆ มาร่วมตกแต่งกระทงไปด้วยกัน เสียงหัวเราะและเสียงคุยกันดังแว่วไปทั่วหมู่บ้าน บรรยากาศอบอุ่นนั้นเป็นดั่งคืนที่ชาวบ้านมาอยู่ร่วมกันอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา
ในขณะที่ผู้ใหญ่ช่วยกันประดิษฐ์กระทงอย่างประณีต เด็ก ๆ ก็วิ่งเล่นไปรอบ ๆ อย่างมีความสุข ทุกคนมารวมตัวกันที่ริมแม่น้ำ พวกเขาแบ่งปันเรื่องราวที่ผ่านมาของปีนี้ พร้อมทั้งแลกเปลี่ยนความหวังและคำขอพรไปยังพระแม่คงคา และพญานาค ทุกกระทงที่ลอยไปบนสายน้ำเหมือนพาพรและความฝันของชาวบ้านให้ล่องลอยไปไกล ความเงียบสงบในยามค่ำคืนมีเพียงแสงไฟจากธูปเทียนที่กระทบกับผืนน้ำอย่างอ่อนโยน เป็นภาพที่ชวนให้ผู้เขียนนึกถึงความอบอุ่นและความผูกพันของคนในหมู่บ้าน
ความรู้สึกของผู้เขียนที่มีต่อวันลอยกระทง
การลอยกระทงสำหรับผู้เขียนนั้นเป็นมากกว่าการร่วมประเพณี มันคือการที่ผู้เขียนได้เรียนรู้ถึงความสำคัญของธรรมชาติและการใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย การได้ยืนริมฝั่งแม่น้ำโขงในคืนวันเพ็ญ ช่างเป็นช่วงเวลาที่น่าจดจำ ท้องฟ้ากว้างใหญ่ไร้เมฆ และพระจันทร์ที่เปล่งแสงสว่างเต็มที่ แสงไฟจากกระทงที่ลอยไปนั้นเหมือนประกายแห่งความหวัง ความฝัน และความอิ่มใจที่คนในหมู่บ้านต่างมีร่วมกัน
เมื่อยามที่ผู้เขียนมองดูแสงของกระทงลอยออกไป ผู้เขียนรู้สึกถึงความสงบในใจ เสียงคลื่นน้ำเบา ๆ ที่พัดกระทงออกไปไกล ทำให้ผู้เขียนระลึกถึงการเรียนรู้ที่ได้จากธรรมชาติว่าชีวิตนั้นเปรียบเสมือนสายน้ำที่ไหลไปตามกาลเวลา ความทรงจำที่ไหลไปพร้อมกับกระทงลอยทำให้ผู้เขียนรู้สึกถึงความสุขและความพอเพียงในปัจจุบัน
ความประทับใจจากวันลอยกระทงในภาคอีสานสำหรับผู้เขียนนั้นคือการเฉลิมฉลองที่เรียบง่าย ไม่ต้องการความหรูหรา แต่เต็มไปด้วยความหมายลึกซึ้ง ทุกคนร่วมใจกันเพื่อแสดงความเคารพต่อธรรมชาติ และส่งมอบความปรารถนาดีให้กับสายน้ำที่ได้หล่อเลี้ยงชีวิตตลอดมา
วันลอยกระทงสำหรับชาวอีสานจึงไม่เพียงเป็นคืนที่ทุกคนมารวมตัวเพื่อเฉลิมฉลอง หากแต่เป็นคืนแห่งการเชื่อมโยงระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ เป็นการขอบคุณและขอพรที่เรียบง่ายและบริสุทธิ์
โฆษณา