## Episode 96: Kinesiology of the Wrist Complex #8 - Arthrokinematics of wrist motion ##
ในบทความที่แล้วเราได้พูดถึง osteokinematics ของข้อมือกันไปแล้ว วันนี้เราจะมาลงลึกถึงการเคลื่อนไหวของข้อต่อแต่ละส่วนในข้อมือ หรือที่เรียกว่า arthrokinematics กันครับ ซึ่งจริงๆแล้วมีความซับซ้อนมากกว่าที่เราคิด
ถ้าเรามองข้อมือจากด้านข้าง เราจะเห็นว่ามันประกอบด้วยข้อต่อ 3 ชั้นหลักๆ จากบนลงล่างคือ carpometacarpal joint, midcarpal joint และ radiocarpal joint ครับ แต่ละชั้นมีการเคลื่อนไหวที่ทำงานประสานกันอย่างลงตัว
เวลาที่เรางอข้อมือ หรือที่เรียกว่า wrist flexion นั้น ลองจินตนาการว่ามีการเคลื่อนไหวเกิดขึ้นพร้อมกันในทุกชั้นของข้อต่อครับ ที่ radiocarpal joint ซึ่งเป็นข้อต่อชั้นล่างสุด กระดูก carpal ที่อยู่ด้านบนจะกลิ้ง (roll) ไปทางฝ่ามือ แต่ในขณะเดียวกันก็จะเลื่อน (slide) ไปทางหลังมือบนผิวข้อของ radius ตามหลัก concave-convex rule ส่วนที่ midcarpal joint กระดูก capitate ก็จะทำแบบเดียวกัน คือ roll ไปทางฝ่ามือและ slide ไปทางหลังมือเทียบกับ lunate
ที่น่าสนใจคือ กระดูก scaphoid ซึ่งเป็นกระดูกสำคัญในข้อมือ จะมีการเคลื่อนไหวที่ซับซ้อนมาก มันไม่เพียงแค่ flexion เท่านั้น แต่ยังหมุน (rotate) เข้าด้านในด้วย ส่วน lunate จะเกิด flexion เพียงเล็กน้อย การเคลื่อนไหวที่ประสานกันนี้ทำให้ข้อมือของเราสามารถงอได้อย่างราบเรียบ
ทีนี้ ลองนึกภาพตอนที่เราเหยียดข้อมือ หรือ wrist extension บ้าง การเคลื่อนไหวจะเกิดขึ้นในลักษณะตรงกันข้ามครับ กระดูก carpal และ capitate จะ roll ไปทางหลังมือ แต่ slide ไปทางฝ่ามือ scaphoid จะเกิด extension และหมุนออกด้านนอก ส่วน lunate จะเกิด extension มากขึ้น
แล้วถ้าเราเอียงข้อมือไปทางนิ้วโป้ง หรือที่เรียกว่า radial deviation ล่ะครับ? ตรงนี้น่าสนใจมาก เพราะ scaphoid จะเกิด flexion และหมุนเข้าด้านใน แต่ในขณะที่ lunate กลับเกิด extension เล็กน้อย ส่วน capitate จะ roll ไปทางด้านนิ้วโป้ง ลองสังเกตในภาพจะเห็นว่า scaphoid tubercle จะเคลื่อนเข้าใกล้ radius มากขึ้น
ส่วนเวลาที่เราเอียงข้อมือไปทางนิ้วก้อย หรือ ulnar deviation กระดูก scaphoid และ lunate จะเกิด extension roll ไปทางนิ้วก้อยแต่จะ slide ไปทางนิ้วโป้ง ส่วน capitate จะ roll ไปทางนิ้วก้อย สังเกตว่า scaphoid tubercle จะห่างออกจาก radius
.
ความซับซ้อนนี้ทำให้ข้อมือของเรามีความยืดหยุ่นและแข็งแรง แต่ก็ทำให้มีโอกาสบาดเจ็บได้ง่ายเช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ scapholunate ligament ซึ่งเชื่อมระหว่าง scaphoid และ lunate
ความเข้าใจนี้สำคัญมากในการรักษาผู้ป่วยครับ เช่น ในคนที่มีปัญหา scapholunate instability เราต้องระวังการทำ wrist extension และ radial deviation เพราะอาจทำให้ scaphoid และ lunate แยกออกจากกันมากขึ้น หรือในคนที่มี TFCC tear เราอาจต้องหลีกเลี่ยง ulnar deviation ในช่วงแรก เพราะอาจกดทับบริเวณที่บาดเจ็บมากเกินไป
ถ้าชอบเนื้อหาแบบนี้ผมฝากกด like กดแชร์ กดติดตามเพจphysioupskillด้วยนะครับ ส่วนถ้าใครมีข้อสงสัยอะไรก็commentไว้ด้านล่างได้เลยครับ
PhysioUpskill
#Physioupskill
⭐สำหรับใครที่อยากเรียนรู้เพิ่มเติม สามารถอ่านบทความอื่นๆได้ที่ https://physioupskill.com/บทความ/ หรือดูรายละเอียดคอร์สเรียนของเพจได้ที่ https://physioupskill.com/คอร์สเรียน/ ได้เลยครับ
Ref.
[1] Neumann, D. A. (2017). Kinesiology of the Musculoskeletal System: Foundations for Rehabilitation. 3rd ed. Mosby.
[2] Kapandji, I.A. (2007). The Physiology of the Joints, Volume 1: Upper Limb. 6th ed. Churchill Livingstone.
[3] Nordin, M., & Frankel, V. H. (2012). Basic Biomechanics of the Musculoskeletal System. 4th ed. Lippincott Williams & Wilkins.
[4] Levangie, P. K., & Norkin, C. C. (2011). Joint Structure and Function: A Comprehensive Analysis. 5th ed. F.A. Davis Company.
[5] Berger, R. A. (1997). The anatomy and basic biomechanics of the wrist joint. Journal of Hand Therapy, 10(2), 86-93.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
