ความเหมือนและคล้ายคลึง:
สติ (Mindfulness) กับ สมาธิ (Concentration):
สติ: หมายถึงการระลึกรู้ในปัจจุบัน ไม่หลงลืมไปกับอดีตหรืออนาคต สติเป็นตัวช่วยให้จิตไม่ฟุ้งซ่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของ สติปัฏฐาน 4 ซึ่งเน้นการเจริญสติในกาย เวทนา จิต และธรรม
สมาธิ: หมายถึงจิตที่มีความตั้งมั่น ไม่หวั่นไหว อันเกิดจากการปฏิบัติอย่างต่อเนื่องโดยมีสติเป็นพื้นฐาน สมาธิเกี่ยวข้องโดยตรงกับ สมาธิในไตรสิกขา ที่มุ่งเน้นการพัฒนาจิตให้มีความตั้งมั่นเพื่อปัญญา
สติและสมาธิสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด เพราะสติเป็นเครื่องมือที่นำจิตเข้าสู่สมาธิ และสมาธิที่มั่นคงช่วยสนับสนุนให้สติละเอียดอ่อนมากขึ้น
สัมปชัญญะ (Clear Comprehension) กับ ปัญญา (Wisdom):
สัมปชัญญะ: หมายถึงความรู้ตัวทั่วพร้อม หรือความเข้าใจในสิ่งที่กำลังทำอย่างชัดเจน เช่น การเดิน การพูด การคิด มีสัมปชัญญะเป็นตัวช่วยให้เข้าใจความเหมาะสมในกิจกรรมต่าง ๆ ในบริบทของปัจจุบัน
ปัญญา: เป็นความรู้แจ้งในสภาวะธรรมที่ลึกซึ้ง เช่น การเข้าใจใน ไตรลักษณ์ (อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา) และ อริยสัจ 4 ซึ่งนำไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์
สัมปชัญญะจึงเป็นขั้นตอนแรกของปัญญา เพราะมันทำให้เรามองเห็นความจริงเบื้องต้นในชีวิตประจำวัน และนำไปสู่การพัฒนาปัญญาในระดับที่สูงขึ้น
ความแตกต่าง:
สติ กับ สมาธิ:
สติเป็นกระบวนการเริ่มต้นที่กระจายออก (พลวัต) แต่สมาธิเป็นสภาวะที่จิตรวมลงเป็นหนึ่ง (คงที่)
สติไม่จำเป็นต้องอยู่ในรูปแบบนิ่งเสมอไป อาจเกิดในขณะเดิน ยืน หรือทำงาน แต่สมาธิเป็นภาวะของจิตที่สงบและตั้งมั่นในหนึ่งสิ่ง
สัมปชัญญะ กับ ปัญญา:
สัมปชัญญะยังคงเกี่ยวข้องกับกิจกรรมในระดับพื้นฐานของชีวิตประจำวัน แต่ปัญญานั้นมุ่งไปสู่ความเข้าใจธรรมะในระดับลึกซึ้ง
ปัญญาเกี่ยวข้องกับการวิเคราะห์ (วิปัสสนา) และเห็นแจ้งในความเป็นจริงของธรรม แต่สัมปชัญญะมุ่งเน้นความรู้ตัวในปัจจุบันขณะ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
