ความสัมพันธ์ระหว่างสติและสัมปชัญญะ:
สติ (Mindfulness):
สติคือการระลึกได้ในปัจจุบัน ไม่หลงลืม และไม่ปล่อยให้จิตฟุ้งซ่าน โดยเน้นการมีจิตที่ตั้งมั่น เช่น การรู้ว่ากำลังเดิน กำลังนั่ง หรือการรู้ลมหายใจเข้าออกในปัจจุบัน
สัมปชัญญะ (Clear Comprehension):
สัมปชัญญะเป็นการรู้ตัวทั่วพร้อม คือ การเข้าใจว่าทำสิ่งนั้นเพื่ออะไร ทำอย่างไรจึงเหมาะสม และรู้ถึงผลของการกระทำนั้น เช่น การเดินด้วยจุดมุ่งหมายที่ชัดเจน ไม่ใช่เพียงแค่เดินโดยรู้ว่า "เดิน" แต่รู้ว่าเดินไปไหน ทำไมถึงเดิน และเดินด้วยความพอเหมาะพอดี
ทั้งสองสิ่งจึงทำงานร่วมกัน:
สติช่วยให้เราระลึกอยู่ในปัจจุบัน
สัมปชัญญะช่วยเสริมให้การกระทำในปัจจุบันเป็นไปด้วยความรู้ตัวและเหมาะสม
ทำไมสติจึงต้องคู่กับสัมปชัญญะ?
ป้องกันการปฏิบัติอย่างไร้จุดหมาย:
แม้ว่าสติจะทำให้เราอยู่กับปัจจุบันขณะ แต่หากปราศจากสัมปชัญญะ เราอาจขาดความเข้าใจในเป้าหมายหรือความเหมาะสม ตัวอย่างเช่น การเดินจงกรมที่มีสติรู้ว่าเดินแต่ไม่มีสัมปชัญญะ อาจกลายเป็นการเดินที่ขาดจุดมุ่งหมาย หรือทำไปโดยไม่เข้าใจประโยชน์ที่แท้จริง
สร้างการกระทำที่มีคุณภาพ:
สัมปชัญญะช่วยให้เรากระทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยปัญญา เช่น เมื่อมีสติรู้ว่ากำลังพูด สัมปชัญญะจะช่วยให้เราพูดด้วยความระมัดระวัง พูดด้วยเจตนาที่ดี และไม่พูดสิ่งที่เป็นโทษ
สนับสนุนการเจริญปัญญา:
สัมปชัญญะช่วยให้เราเชื่อมโยงสิ่งที่สติรับรู้เข้ากับความเข้าใจในธรรมะ เช่น การพิจารณา ไตรลักษณ์ (อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา) ผ่านประสบการณ์ในชีวิตประจำวัน หากมีเพียงสติ แต่ขาดสัมปชัญญะ เราอาจไม่เห็นความเป็นจริงที่ลึกซึ้งของธรรมชาติ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
