25 พ.ย. 2024 เวลา 05:48 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

บทเรียนจากหนังสือ ‘Noise’ : ทำไมคนฉลาดถึงตัดสินใจพลาด เผยความลับที่ซ่อนอยู่ในสมอง

เคยสงสัยไหมว่าทำไมบางครั้งการตัดสินใจของเราถึงไม่แน่นอน? ทำไมแพทย์สามคนถึงวินิจฉัยโรคเดียวกันแตกต่างกัน? หรือทำไมผู้จัดการคนเดียวกันถึงให้คะแนนประเมินพนักงานไม่เหมือนเดิมในแต่ละครั้ง? คำตอบอยู่ในสิ่งที่ Daniel Kahneman เรียกว่า “Noise” หรือสัญญาณรบกวนในการตัดสินใจ
ทำความรู้จักกับ “Noise” และผลกระทบ
Noise คือความไม่แน่นอนในการตัดสินใจที่เกิดขึ้นโดยไม่มีรูปแบบที่ชัดเจน ต่างจากอคติ (Bias) ที่มีทิศทางเอนเอียงไปด้านใดด้านหนึ่งอย่างชัดเจน เปรียบเสมือนการยิงปืนที่กระสุนกระจัดกระจายไปทั่วเป้า แทนที่จะเบี่ยงเบนไปทางใดทางหนึ่งอย่างสม่ำเสมอ
ผลกระทบของ Noise ในชีวิตประจำวันนั้นรุนแรงกว่าที่คิด เช่น พนักงานอาจสูญเสียโอกาสในการเลื่อนตำแหน่งเพราะหัวหน้าอารมณ์ไม่ดีในวันประเมิน หรือผู้ป่วยอาจได้รับการรักษาที่ไม่เหมาะสมเพราะแพทย์เหนื่อยล้าจากการทำงานหนัก
สาเหตุหลักของ Noise
1. ปัจจัยภายในตัวบุคคล
  • อารมณ์ที่แปรปรวน
  • ความเหนื่อยล้า
  • สภาพแวดล้อมขณะตัดสินใจ
  • ประสบการณ์ส่วนตัวที่เพิ่งเกิดขึ้น
2. อิทธิพลจากการตัดสินใจก่อนหน้า
  • การชดเชยการตัดสินใจที่ผ่านมา
  • ความต้องการสร้างความสมดุล
3. แรงกดดันทางสังคม
  • ความต้องการเป็นที่ยอมรับ
  • การแข่งขันภายในองค์กร
  • ความกลัวการวิจารณ์
วิธีจัดการกับ Noise ในการตัดสินใจ
การรักษา “สุขอนามัยในการตัดสินใจ (Decision Hygiene)” เป็นสิ่งสำคัญเปรียบเสมือนการดูแลสุขภาพประจำวัน ด้วยวิธีการดังนี้:
1
1. สร้างจุดอ้างอิงที่เชื่อถือได้
การมีจุดอ้างอิงที่ดีช่วยให้การตัดสินใจมีความแม่นยำมากขึ้น เหมือนการมีเข็มทิศนำทางในการเดินป่า โดยสามารถทำได้ผ่านวิธีการต่อไปนี้:
  • ศึกษาข้อมูลสถิติย้อนหลัง
  • วิเคราะห์กรณีศึกษาที่คล้ายคลึง
  • ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญในด้านนั้นๆ
  • ใช้เทคโนโลยี AI เป็นตัวช่วยในการประมวลผลข้อมูล
2. การใช้ปัญญาของกลุ่ม (Wisdom of Crowds)
กรณีศึกษาที่น่าสนใจของ Francis Galton ในปี 1907 แสดงให้เห็นพลังของการรวมความคิดเห็นจากคนหมู่มาก โดยมีหลักการสำคัญ :
  • รวบรวมความเห็นจากกลุ่มคนที่หลากหลาย
  • เก็บข้อมูลโดยไม่ให้ผู้ตอบรู้คำตอบของคนอื่น
  • หลีกเลี่ยงการชี้นำความคิด
  • คำนวณค่าเฉลี่ยจากข้อมูลทั้งหมด
3. การใช้ “ปัญญาจากตัวเอง” (Inner Crowd)
เปรียบเสมือนการจัดประชุมภายในจิตใจของตัวเอง โดยให้แต่ละ “ตัวตน” ในช่วงเวลาที่ต่างกันได้แสดงความคิดเห็น ด้วยวิธีการ:
1
  • 1.
    ตั้งการแจ้งเตือนทบทวนการตัดสินใจอย่างน้อย 3 ครั้ง
  • 2.
    ท้าทายความคิดเดิมในแต่ละครั้ง
  • 3.
    บันทึกการตัดสินใจทุกครั้ง
  • 4.
    ใช้ค่าเฉลี่ยเป็นตัวตัดสินใจสุดท้าย
1
การประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง
การจัดการกับ Noise ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ต้องอาศัยความมีวินัยและความสม่ำเสมอ เหมือนการออกกำลังกายที่ต้องทำอย่างต่อเนื่องจึงจะเห็นผล โดยสามารถเริ่มจาก:
1.การสร้างระบบการตัดสินใจ
  • กำหนดเกณฑ์ที่ชัดเจน
  • สร้างแบบประเมินมาตรฐาน
  • ตั้งระยะเวลาในการทบทวน
2. การรวบรวมข้อมูลอย่างเป็นระบบ
  • จดบันทึกการตัดสินใจและผลลัพธ์
  • วิเคราะห์รูปแบบความผิดพลาด
  • ปรับปรุงกระบวนการอย่างต่อเนื่อง
บทสรุป
การตระหนักถึงผลกระทบของ Noise เป็นก้าวแรกของการพัฒนาการตัดสินใจที่ดีขึ้น ตามที่ Daniel Kahneman กล่าวว่า “ที่ใดมีการตัดสินใจ ที่นั่นมีสัญญาณรบกวน และมากกว่าที่คุณคิด” การฝึกฝนทักษะการจัดการกับ Noise จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทุกคนที่ต้องการพัฒนาความสามารถในการตัดสินใจ
ในโลกที่ซับซ้อนและเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน การมีเครื่องมือและวิธีการที่ดีในการจัดการกับ Noise จะช่วยให้เราสามารถตัดสินใจได้อย่างมั่นใจและแม่นยำมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการตัดสินใจในชีวิตส่วนตัวหรือการทำงาน
References :
หนังสือ Noise: A Flaw in Human Judgment โดย Daniel Kahneman
◤━━━━━━━━━━━━━━━◥
หากคุณชอบคอนเทนต์นี้อย่าลืม 'กดไลก์'
หากคอนเทนต์นี้โดนใจอย่าลืม 'กดแชร์'
คิดเห็นอย่างไรคอมเม้นต์กันได้เลยครับผม
◣━━━━━━━━━━━━━━━◢
ติดตามสาระดี ๆ อัพเดททุกวันผ่าน Line OA ด.ดล Blog
คลิกเลย --> https://lin.ee/aMEkyNA
รวม Blog Post ที่มีผู้อ่านมากที่สุด
——————————————–
ติดตาม ด.ดล Blog เพิ่มเติมได้ที่
=========================
โฆษณา