9 ชั่วโมงที่แล้ว • หนังสือ

สงครามไม่มีวันจบ เพราะมีแม่น้ำ ภูเขา ทะเล

สภาพทางภูมิศาสตร์คือปัจจัยสำคัญที่บงการความเป็นไประหว่างชาติ รวมกับธรรมชาติของมนุษย์...
จากหนังสือ Prisoners of geography ที่เขียนโดย Tim Marshall
เล่าถึงลักษณะทางภูมิศาสตร์ของแต่ละพื้นที่ ที่ส่งผลต่อความเป็นไปของโลกโดยรวม ไม่ว่าจะเป็น อุณหภูมิ แม่น้ำ ภูเขา ส่งผลต่อนิสัยของคนในประเทศนั้นๆ และกระทบต่อเนื่องกันทั้งโลก อย่างเช่น
แม่น้ำ
ลักษณะของแม่น้ำ และบริเวณโดยรอบแม่น้ำ ส่งผลต่อการสร้างแหล่งชุมชน ยังไงสหรัฐอเมริกามีแม่น้ำมิสซิสซิปปี้ แม่น้พฮวงโหในจีน หรือแม่น้ำหลายสานในยุโรป มีลักษณะที่เอื้อต่อการเดินทางติดต่อค้าขาย ต่างจากแม่น้ำไนล์ในทวีปแอฟริกา ที่ไม่สามารถเดินเรือทางแม่น้ำได้ เนื่องจากมีหน้าผาและน้ำตกในหลายจุด ทำให้พื้นที่ในทวีปแอฟริกา อาศัยกันแบบเป็นชนเผ่า ติดต่อค้าขายกันยากลำบาก
ภูเขา
อย่างเช่นเทือกเขาหิมาลัย ที่กั้นระหว่างจีนกับอินเดีย ทำให้สองประเทศยักษ์ใหญ่ที่อยู่ใกล้กัน แต่มีวัฒนธรรมที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง แม้กระทั่งไม่มีเทือกเขาสูงกั้นทางทิศตะวันตกของรัสเซีย ทำให้รัสเซียเปิดกว้างต่อประเทศต่างๆ ในยุโรปตะวันออก สร้างความวิตกกังวลต่อประธานาธิบดีปูตินว่ามีโอกาสถูกบุกโจมตีเมื่อไหร่ก็ได้
ทางออกทะเล
เป็นอีกปัจจัยสำคัญทางภูมิรัฐศาสตร์ ที่สร้างความได้เปรียบเสียเปรียบให้กับหลายประเทศ ที่เสียเปรียบอย่างรัสเซียนั้น เนื่องจากทางตะวันออก ติดกับอลาสก้าของสหรัฐอเมริกา และประเทศญี่ปุ่นที่เป็นพันธมิตรอันเหนียวแน่นของสหรัฐอเมริกา ส่วนทะเลทางด้านบนและตะวันตกก็ดันเป็นน้ำแข็งสี่แยกต่อการเดินเรือ
ส่วนจีน ซึ่งมีทางออกทะเลเพียงฝั่งตะวันออกฝั่งเดียว จึงพยายามไปตั้งท่าเรือในหลายๆประเทศ
ต่างจากสหรัฐอเมริกาที่มีทะเลที่เดินทางสะดวกทั้งทางฝั่งตะวันออก (มหาสมุทรแอตแลนติก) และตะวันตก (มหาสมุทรแปซิฟิก) และนี่ก็เป็นอีกหนึ่งเหตุผลหลักที่ Tim Marshall บอกว่าสหรัฐอเมริกา จะยังสามารถเป็นมหาอำนาจอันดับ หนึ่งของโลกได้อีกนาน
ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้เป็นส่วนหนึ่ง ที่แสดงให้เห็นว่า ความแตกต่างทางภูมิศาสตร์ สร้างความไม่ไว้ใจระหว่างประเทศ รวมถึงการแย่งชิงทรัพยากร สามารถนำมาสู่ความขัดแย้งได้เสมอ หรือพูดอีกอย่างหนึ่งคือ มีความเสี่ยงที่จะเกิดสงครามได้อย่างไม่มีวันจบสิ้น
โลกจะเป็นเช่นไร จะเปลี่ยนแปลงไปในทางไหน ก็ขึ้นอยู่กับกลุ่มผู้นำประเทศต่างๆ เหล่านี้เป็นส่วนสำคัญ ในการกำหนดความเป็นไป สุดท้ายขอทิ้งท้ายไว้ด้วยประโยคเด็ดในหนังสือเล่มนี้ครับ
"ถ้าคุณหิวและหวาดกลัว แล้วมีคนให้เลือกระหว่างขนมปัง กับความมั่นคงและประชาธิปไตย ใครก็เลือกได้ไม่ยาก"
"ในสังคมที่ยากจนข้นแค้นซึ่งมีสถาบันผู้รับผิดชอบเพียงหยิบมือนั้น อำนาจล้วนอยู่ในมือก๊วนอันธพาลซึ่งพรางกายมาในรูป 'กองกำลังนักรบ' และ 'พรรคการเมือง' "
"ประวัติศาสตร์มนุษย์สะท้อนภาพความตะกละตะกลามในเกมที่มีผู้แพ้และผู้ชนะเสมอมา"
(ภาพโดย Amber Clay จาก Pixabay)
โฆษณา