วันนี้ เวลา 01:04 • ประวัติศาสตร์

เบฟานา (La Befana) ผู้มอบของขวัญ ไม่ใช่ซานต้าแต่เป็น แม่มด

ในประเทศอิตาลี ตำนานเกี่ยวกับแม่มดเบฟานา (La Befana) เป็นเรื่องราวพื้นบ้านที่เต็มไปด้วยเสน่ห์และความลึกลับที่สืบทอดกันมาหลายศตวรรษ โดยเฉพาะในช่วงเทศกาล Epiphany ซึ่งตรงกับวันที่ 6 มกราคมของทุกปี ตำนานนี้มีความเกี่ยวโยงกับประเพณีคริสต์ศาสนา แต่ยังแฝงกลิ่นอายของความเชื่อพื้นบ้านยุคกลางไว้ได้อย่างน่าประทับใจ
คำว่า “Befana” มาจากการออกเสียงคำว่า Epifania (แปลว่า การปรากฏตัว) ในภาษาละติน ซึ่งหมายถึงเหตุการณ์ที่นักปราชญ์ทั้งสาม (Three Wise Men) พบกับพระเยซูในวัน Epiphany ตามความเชื่อของคริสต์ศาสนา
ตำนานเล่าว่าในคืนที่นักปราชญ์ทั้งสามกำลังเดินทางเพื่อไปพบพระกุมารเยซู พวกเขาได้หยุดที่บ้านของหญิงชราผู้หนึ่งซึ่งมีชื่อว่า เบฟานา เพื่อถามทางและขอที่พักในคืนอันหนาวเหน็บ เบฟานาให้การต้อนรับอย่างอบอุ่น เธอปัดกวาดบ้านจนสะอาดเอี่ยม และเตรียมอาหารให้พวกเขา หลังจากนักปราชญ์ขอบคุณและเชิญเธอให้ร่วมเดินทางไปพบพระกุมารเยซู เธอกลับปฏิเสธโดยให้เหตุผลว่าเธอยุ่งเกินกว่าจะออกเดินทาง
แต่ไม่นานหลังจากนั้น เบฟานาก็รู้สึกเสียใจและตัดสินใจออกเดินทางตามหาพระกุมารเยซูพร้อมของขวัญ เธอเดินทางไปทั่ว แต่ไม่เคยพบพระกุมารเลย ด้วยความเสียใจ เธอจึงมอบขนมหวานและของขวัญให้กับเด็ก ๆ ทุกคนที่พบเจอแทน เพราะเชื่อว่าในหมู่เด็กเหล่านั้นอาจมีพระกุมารอยู่
แม่มดเบฟานาในภาพลักษณ์ของชาวอิตาลีไม่ได้เป็นแม่มดที่ชั่วร้ายหรือน่ากลัวเหมือนในตำนานอื่น ๆ แต่เธอถูกมองว่าเป็นหญิงชราผู้ใจดี แม้จะมีรูปลักษณ์ที่คล้ายแม่มดทั่วไป เธอพกถุงที่เต็มไปด้วยขนมหวาน ลูกกวาด หรือผลไม้สำหรับเด็กดี และถ่านหรือหัวหอมสำหรับเด็กที่ดื้อ
ตำนานแม่มดเบฟานามีรากฐานมาจากความเชื่อในยุคกลาง ที่เชื่อใน “วิญญาณแห่งธรรมชาติ” และการเชื่อมโยงระหว่างความอุดมสมบูรณ์กับฤดูกาล
มีความเชื่อว่าการทำความสะอาดบ้านในวัน Epiphany เป็นการปัดเป่าสิ่งไม่ดีออกไป และเบฟานาในฐานะแม่มดแห่งฤดูหนาวก็เข้ามาเกี่ยวข้องในฐานะตัวแทนของการเริ่มต้นปีใหม่
ในยุคกลาง ชาวยุโรปมองแม่มดในหลายแง่มุม ไม่เพียงแต่ในแง่ลบ แต่ยังมองว่าแม่มดมีบทบาทสำคัญในการปกป้องครอบครัวและฟื้นฟูธรรมชาติ ดังนั้นตำนานของเบฟานาจึงสะท้อนถึงความเปลี่ยนแปลงจากความเชื่อดั้งเดิมไปสู่การผสมผสานกับประเพณีคริสต์ศาสนา
ในปัจจุบัน วัน La Befana (6 มกราคม) ยังคงได้รับการเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่ทั่วอิตาลี เด็ก ๆ จะนำถุงเท้ามาแขวนไว้ที่ปล่องไฟหรือปลายเตียง เพื่อรอของขวัญจากเบฟานา หากพวกเขาเป็นเด็กดี เบฟานาจะมอบขนมหวาน ผลไม้ หรือของเล่น แต่หากพวกเขาดื้อ จะได้รับถ่าน (ซึ่งในปัจจุบันมักใช้ “ถ่านน้ำตาล” ที่เป็นลูกกวาดสีดำแทน)
เมืองต่าง ๆ ในอิตาลี เช่น โรม เวนิส และฟลอเรนซ์ มักจัดขบวนพาเหรดที่มีผู้แต่งกายเป็นแม่มดเบฟานา เดินแจกขนมให้กับเด็ก ๆ บรรยากาศเต็มไปด้วยความอบอุ่นและสนุกสนาน
แม่มดเบฟานาไม่ใช่แค่ตำนาน แต่เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมและจิตวิญญาณของชาวอิตาลี เธอเป็นตัวแทนของการเริ่มต้นปีใหม่ด้วยความหวังและการให้อภัย ตำนานของเธอสะท้อนถึงความเชื่อในความดีงามและความตั้งใจที่จะแก้ไขสิ่งผิดพลาด
ดังนั้น หากคุณมีโอกาสได้ไปเยือนอิตาลีในช่วงเทศกาล Epiphany อย่าลืมเตรียมถุงเท้าไว้ที่ปล่องไฟ หรืออย่างน้อยก็เฝ้าดูขบวนพาเหรดแม่มดเบฟานา เพราะเธออาจมีขนมหวาน (หรือถ่าน!) มอบให้คุณก็เป็นได้
โฆษณา