เมื่อวาน เวลา 17:40 • หุ้น & เศรษฐกิจ

เอเชียกลาง: ความสำคัญทางภูมิรัฐศาสตร์

เอเชียกลาง ซึ่งประกอบด้วยประเทศคาซัคสถาน คีร์กีซสถาน ทาจิกิสถาน เติร์กเมนิสถาน และอุซเบกิสถาน มีความสำคัญทางภูมิรัฐศาสตร์อย่างยิ่ง เนื่องจากตำแหน่งที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ที่โดดเด่น ทรัพยากรธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์ และบทบาททางประวัติศาสตร์ในฐานะจุดเชื่อมโยงระหว่างอารยธรรมต่าง ๆ โดยภูมิภาคนี้มักถูกเรียกว่า “หัวใจของยูเรเชีย” เพราะเป็นสะพานยุทธศาสตร์ที่เชื่อมยุโรป เอเชีย และตะวันออกกลาง ทำให้กลายเป็นศูนย์กลางของพลวัตอำนาจโลก
1
ปัจจัยสำคัญที่เพิ่มความสำคัญของเอเชียกลางในทางภูมิรัฐศาสตร์คือทรัพยากรพลังงานที่มีอยู่มากมาย เช่น คาซัคสถานและเติร์กเมนิสถานซึ่งมีแหล่งน้ำมันและก๊าซธรรมชาติที่ใหญ่ที่สุดในโลก ทรัพยากรเหล่านี้ไม่เพียงดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ แต่ยังมีบทบาทสำคัญในการกำหนดความสัมพันธ์ของภูมิภาคกับมหาอำนาจโลกอย่างจีน รัสเซีย และสหภาพยุโรป ท่อส่งพลังงานที่เชื่อมเอเชียกลางกับตลาดโลกเหล่านี้จึงกลายเป็นทั้งเส้นทางเศรษฐกิจและเครื่องมือในการสร้างอิทธิพลทางการเมืองระหว่างประเทศ
นอกจากนี้ ตำแหน่งที่ตั้งของเอเชียกลางซึ่งเคยเป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางสายไหมในอดีต และในปัจจุบันมีบทบาทในโครงการ Belt and Road Initiative (BRI) ของจีน ยังเน้นย้ำถึงบทบาทสำคัญของภูมิภาคนี้ในฐานะเส้นทางการค้าและการขนส่งที่สำคัญ โครงการ BRI ของจีนวางแผนให้เอเชียกลางเป็นจุดเชื่อมสำคัญในการสร้างความเชื่อมโยงระหว่างเอเชียและยุโรป ซึ่งนำไปสู่การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ทางรถไฟ ถนน และศูนย์โลจิสติกส์ ซึ่งมีศักยภาพในการเปลี่ยนภูมิภาคนี้ให้กลายเป็นศูนย์กลางการค้าระดับโลก
อีกประการหนึ่ง ความใกล้ชิดของภูมิภาคนี้กับเขตความขัดแย้ง เช่น อัฟกานิสถาน ยังเพิ่มความสำคัญทางภูมิรัฐศาสตร์ของเอเชียกลางให้มากยิ่งขึ้น ความกังวลด้านความมั่นคง โดยเฉพาะปัญหาการก่อการร้าย การลักลอบค้ายาเสพติด และความไม่มั่นคงทางการเมือง ทำให้ภูมิภาคนี้กลายเป็นจุดสนใจขององค์การระหว่างประเทศและพันธมิตรความมั่นคง รัสเซียและจีนเองก็พยายามรักษาเสถียรภาพและลดอิทธิพลจากภายนอก โดยเฉพาะจากโลกตะวันตก ผ่านกลไกอย่างองค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮ้ (SCO)
เอเชียกลางยังมีบทบาทสำคัญในความขัดแย้งทางอำนาจระหว่างมหาอำนาจโลก สหรัฐอเมริกา รัสเซีย และจีนต่างแข่งขันกันเพื่ออิทธิพลในภูมิภาคนี้ โดยแต่ละประเทศมีแนวทางที่แตกต่างกัน รัสเซียพยายามรักษาอิทธิพลแบบดั้งเดิมผ่านความร่วมมือทางเศรษฐกิจและความมั่นคง ขณะที่จีนมุ่งเน้นการครอบงำทางเศรษฐกิจผ่านโครงการ BRI ส่วนสหรัฐอเมริกาก็มีความพยายามในการถ่วงดุลผ่านการส่งเสริมประชาธิปไตยและการสร้างพันธมิตร
ในขณะที่พลวัตของอำนาจโลกกำลังเปลี่ยนแปลง ภูมิภาคนี้ยังคงเป็นพื้นที่สำคัญสำหรับการแข่งขันอิทธิพล และมีบทบาทสำคัญในการกำหนดอนาคตของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ
โฆษณา