สวดมนต์หรือเทศน์สอนดี?
สมัยพุทธกาล มีการสวดมนต์ตามบ้าน อย่างสมัยนี้หรือเปล่าครับ ?
จริง ๆ แล้วสมัยพุทธกาลเท่าที่รู้มา ไม่มี แต่ว่ามีเทศน์ หรือการกล่าวอนุโมทนา ตามบ้านที่นิมนต์พระไปฉันกัดตาหาร มีหลักฐานปรากฏว่ามีกรณีที่ต้องปฏิบัติอย่างนี้อยู่ ๒ กรณี คือ
กรณีที่ ๑ เมื่อมีใครนิมนต์พระพุทธเจ้ากับพระภิกษุ ๕๐๐ รูป ไปฉันภัตตาหารที่บ้าน พอฉันเสร็จเรียบร้อยแล้ว จะมีการให้พร พระรูปที่จะให้พรก็ขึ้นอยู่ว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากำหนดให้พระภิกษุรูปได้ให้พร
สมมติว่าทรงให้พระ ก. ให้พร พระรูปอื่นนอกนั้นก็กลับวัดหมด แม้แต่พระองค์ก็เสด็จกลับ ให้พระรูปนั้นให้พรแก่ญาติโยมในบ้าน เพียงรูปเดียว หรือบางทีญาติโยมขอให้พระรูปไหนให้พรก็ระบุไปเลย เช่น หลวงพ่อ ก. เดี๋ยวให้พรพวกกระมด้วยนะ พอโยมระบุชื่อพระที่จะให้พรแล้ว พระนอกนั้นก็กลับวัด
แต่ภายหลัง ต่อมามีความจำเป็นต้องเปลี่ยนแปลง เพราะพระภิกษุบางรูปที่เพิ่งบวช อาจถูกญาติโยมระบุชื่อขึ้นมา จะให้ท่านให้พรทันที ท่านให้ไม่ได้หรอก แล้วจะแก้ไขอย่างไร ท่านก็แก้โดยแทนที่ จะอยู่ให้พรเพียงองค์เดียว ท่านเปลี่ยนใหม่เป็นว่า ที่มาฉันกี่องค์ ๆ นิมนต์สวดให้พรพร้อม ๆ กันเลย เพราะฉะนั้นก็ต้องใช้บทให้พรบทเดียวกัน จึงเกิดธรรมเนียมอย่างนี้ขึ้นมาในภายหลัง
กรณีที่ ๒ การสวดมนต์ตามบ้าน อย่างเช่นสวดพระปริตร สวดธัมมจักกัปปวัตตนสูตร เป็นต้น ที่เราเคยไปฟังกัน
เมื่อก่อนนี้เวลาพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จไปไหน ไปพบใครพระองค์ก็เทศน์ให้เขาฟัง ตามเหตุการณ์ตามจริตของบุคคล ต่อมาภายหลัง เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานแล้ว ญาติโยมอยากฟังเทศน์บทที่เคยทรงเทศน์ ก็นิมนต์พระไป
พระท่านก็เลยเอาบท ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเทศน์ สมัยก่อนโน้นมาเรียบเรียง ท่องกันให้ได้ แล้วมาสวดให้โยมฟัง แม้จะได้สาระไม่มาก เท่าที่พระพุทธองค์เคยเทศน์ไว้ อย่างน้อยก็ได้ประโยชน์ เป็นการฟื้นความจำ ถ้าโยมไม่เคยฟังมาเลย ก็ถือว่าแทนการเทศน์ก็แล้วกัน แน่นอนว่าการเทศน์ ย่อมจะต้องได้ผลดีกว่าการสวดมนต์
อย่างไรก็ตามในบางครั้งในบางวาระ ถ้าการสวดมนต์ทำได้ง่ายกว่า และเหมาะสมกับสถานที่กว่า ก็เลือกการสวดมนต์แทนการเทศน์ แม้ในสมัยพุทธกาลก็จัดให้เหมาะสม กับกาลเทศะกันไปอย่างนี้
โดยคุณครูไม่เล็ก (หลวงพ่อตอบปัญหา ๖)
ศาสนา-ประเพณี-วัฒนธรรม (หน้า ๑๓๕-๑๓๖)
ภาพดีๆ ๐๗๒, เพจการบ้าน
- 27
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
