บทความ Blockdit ตอน ความแตกต่างที่กลมกลืน
คนจีนมีวิถีชีวิตที่ผูกพันกับเรื่องอี้จิงมาหลายพันปี แต่น้อยคนเข้าใจศาสตร์นี้จริงๆ
ศาสตร์อี้จิง (易經) ของจีนโบราณค่อนข้างซับซ้อน เข้าใจยาก แต่หากสรุปแบบหยาบๆ กว้างๆ ก็คือมันเป็นเรื่องการเข้าใจความแตกต่างที่กลมกลืน
อี้จิงไม่ได้มองว่าความแตกต่างเป็นคนละเรื่อง และแยกจากกันเด็ดขาด แต่มองว่าความแตกต่างคือความกลมกลืน เชื่อมต่อกัน และทำให้อีกฝ่ายสมบูรณ์
ในแนวคิดอี้จิง ต้นกำเนิดของสรรพสิ่งคือ ไท่จี๋ (太極) หรือความเป็นหนึ่ง ไท่จี๋ประกอบด้วยพลังสองสายเชื่อมกัน สายหนึ่งคือพลังสร้างสรรค์ เรียกว่าหยาง (陽 ) อีกสายหนึ่งคือพลังรับ เรียกว่า หยิน (陰)
คนจีนโบราณเชื่อว่าการกระทำต่อกันของพลังหยางกับหยินเป็นตัวจักรที่ขับเคลื่อนจักรวาล กำหนดฤดูกาล ความยาวของกลางวันหรือหยาง และกลางคืนหรือหยิน ก็ขึ้นกับมัน เพิ่มและลดตามจังหวะของมัน เมื่อหยางเพิ่ม หยินก็ลด และกลับกันอย่างกลมกลืน
นี่เป็นที่มาของสัญลักษณ์ไท่จี๋ถู คือสัญลักษณ์ที่เต๋าใช้ เป็นลูกกลม มีพื้นขาวกับดำวนไปไม่สิ้นสุด นอกจากนี้ในพื้นที่ขาวก็มีจุดดำ ในพื้นที่ดำก็มีจุดขาว
ในความคิดของปราชญ์จีนโบราณ ความขัดแย้งแต่กลมกลืนกันของหยางกับหยินจึงสำคัญต่อระบบจักรวาล
ความเปลี่ยนแปลงก็คือเรื่องธรรมชาติของมันอย่างนั้น การดำเนินชีวิตไปตามสายทางแห่งธรรมชาตินี่แหละคือเต๋าแห่งจักรวาล ก็คือสายทาง หรือ The Way คือทางที่เป็นไปอย่างนั้น
คนเราต้องประสบพบคนที่คิดต่างเห็นต่างเสมอ แม้แต่ในครอบครัวเดียวกัน ก็คิดต่างกันได้
ในยุคที่การเมืองส่งผลกระทบถึงภายในบ้าน พ่อแม่ลูกทะเลาะกันเพราะคิดต่างทางการเมือง เรายิ่งต้องสร้างภูมิคุ้มกัน เพื่อสมานความรักในบ้าน
ทางหนึ่งคือเข้าใจความแตกต่าง
ความแตกต่างคือพื้นฐานของความกลมกลืน
ความกลมกลืนก็เป็นการเชื่อมกันของความแตกต่าง
เข้าใจความแตกต่างแล้วอยู่กับมันได้
เราต้องเข้าใจว่า ความแตกต่างอาจไม่ใช่ความแตกต่างทีเดียวนัก มันอาจเป็นคนละมุมมอง และหากเราหลุดพ้นจากการยึดมั่นถือมั่นในมุมมองของเรา ความแตกต่างก็สลายไป
เพราะเข้าใจว่ามันเป็นคนละมุมมอง ไม่ใช่เรื่องคอขาดบาดตาย
นักคิดนักเขียนตะวันตกคนหนึ่งกล่าวว่า ขอบคุณพระเจ้าที่สร้างโลกมาให้มีความแตกต่างกัน มีความหลากหลาย มันทำให้ชีวิตมีสีสัน
เพราะนี่ก็คือโลก
คุณลักษณ์ของโลกคือความแตกต่างที่อยู่ด้วยกัน
มันเป็นอย่างนั้นเอง มันต้องมีความแตกต่าง อย่าไปคิดแก้ความแตกต่าง แต่หาทางอยู่กับมัน
อย่าคิดหรือทำตัวเป็นศูนย์กลางของจักรวาล ว่าฉันถูกคนเดียว
ยอมรับความคิดต่างของคนอื่น พิจารณาสักหน่อยว่า เราไม่เห็นด้วยตรงจุดไหน และเพราะอะไร
นิสัยนี้จะช่วยทำให้เราเป็นคนใจเย็นขึ้น แต่ประโยชน์ที่ยิ่งใหญ่กว่านั้นคือ ทำให้เราฉลาดขึ้น เพราะรู้จักเรียนรู้เรื่องใหม่ๆ จากความต่าง
แต่หากเราพิจารณาด้วยตรรกะ เหตุผล และหลักฐานแล้ว ยังไม่สามารถเห็นด้วย ก็ไม่เป็นไร ยอมรับว่ามันเป็นเช่นนั้น
ภาษาอังกฤษใช้วลีว่า ‘Agreeing to disagree’ หมายถึงเราเห็นด้วยกันกับอีกฝ่ายว่า เราคิดต่างกันในเรื่องหนึ่งๆ ต่างยอมรับว่าไม่สามารถเปลี่ยนใจอีกฝ่ายได้ ณ ขณะนั้น ก็ยุติการถกเถียง จบแค่นั้นก่อน จนกว่าฝายใดฝ่ายหนึ่งจะมีหลักฐานหรือเหตุผลที่ดีกว่ามายัน
นี่ก็คือการถกกันอย่างปัญญาชน
ชนกันด้วยปัญญา ไม่ใช่อารมณ์
และเมื่อนั้นความแตกต่างก็ไม่ใช่ปัญหาอีกต่อไป
- 18
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
