2 ม.ค. เวลา 16:25 • สุขภาพ

ไส้ติ่ง มีประโยชน์อย่างไร

ช่วงนี้มีคนทักมาถามเยอะว่า ปวดท้องฝั่งขวา จะเป็นไส้ติ่งอักเสบไหม เท่าที่ดูส่วนใหญ่เหมือนจะเกิดจากกินเยอะช่วงปีใหม่แล้วท้องไส้ปั่นป่วนมากกว่า เรียกได้ว่า กินกันเต็มคราบเลยทีเดียว
ถ้ามีแล้วต้องมาคอยกังวลอยู่ตลอดเวลา ว่าไส้ติ่งจะอักเสบมั้ย จะแตกมั้ย แล้วเราจะมีไส้ติ่งไปเพื่อ?
สิ่งติ่งหรือ vermiform appendix (vermiform มากจากภาษาละติน แปลว่า ตัวหนอน) มีลักษณะเป็นเป็นท่อตันเชื่อมต่อกับลำไส้ใหญ่ส่วนต้น(cecum) ซึ่งเป็นส่วนที่มีรูปร่างคล้ายกระเป๋าของลำไส้ใหญ่ที่เชื่อมต่อกับลำไส้เล็ก
แต่เดิมเราเชื่อว่า ไส้ติ่งเป็นอวัยวะหลงเหลือทางวิวัฒนาการที่ไม่มีบทบาทใดๆ (Vestigial organ) เช่นเดียวกับต่อมไทมัสและอวัยวะบางอย่าง โดยมีสมมติฐานว่าไส้ติ่งเป็นแหล่งเก็บสะสมของแบคทีเรียที่มีหน้าที่ย่อยเซลลูโลสของพืช เหมือนเช่นที่สัตว์ใหญ่อย่าง วัว กระบือ ทำ เมื่อบรรพบุรุษร่วมของสัตว์กินพืชกับพวกเรานั้น เริ่มแยกวิวัฒนาการออกจากกัน มนุษย์ค่อยๆสูญเสียความสามารถของลำไส้ส่วนนี้ไปเรื่อยๆจนในที่สุดก็ไม่สามารถย่อยเซลลูโลสได้อีก ทำให้ไส้ติ่งหมดหน้าที่ไป
2
แต่อย่างไรก็ตาม การศึกษาในยุคหลังแสดงว่า ไส้ติ่งก็มีบทบาทมากมายต่อร่างกาย ซึ่งเป็นส่วนสำคัญต่อกลไกตามปกติของร่างกายเช่นกัน
1. แหล่งรวมของระบบภูมิคุ้มกัน
บริเวณไส้ติ่งเต็มไปด้วยเนื้อเยื่อน้ำเหลือง (Lymphoid follicle) คล้ายกับที่มีในลำไส้เล็กส่วนปลาย(Peyer’s patch) โครงสร้างลักษณะนี้ทำให้ไส้ติ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญในการต่อสู้กับเชื้อโรค เนื่องจากเป็นหนึ่งในแหล่งที่อยู่ของเม็ดเลือดขาว (Lymphoid follicles) เช่น B cell และ T cell ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2
2. ที่อยู่ของเชื้อดี
ปราการที่ป้องกันเราจากการติดเชื้อ นอกจากผิวหนังและระบบภูมิคุ้มกัน เชื้อประจำถิ่นคืออีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้เรามีสุขภาพแข็งแรง หากปราศจากเชื้อดีเหล่านี้ การติดเชื้อของมนุษย์จะง่ายและอันตรายมาก ซึ่งลำไส้ของเราก็อุดมไปด้วยเชื้อประจำถิ่นเหล่านี้ และหนึ่งในจุดที่มีเชื้อดังกล่าวอยู่หนาแน่น ก็คือบริเวณไส้ติ่งนั่นเอง และเป็นหนึ่งในเหตุผลว่า ทำไมเชื้อดีจึงไม่หายไปจากลำไส้ แม้จะมีภาวะต่างๆที่ทำให้เชื้อแบคทีเรียลดลง เช่น การถ่ายท้องรุนแรงจากท้องเสีย เป็นต้น
2
อย่างไรก็ตาม มีการศึกษาที่โต้งแย้งทฤษฏีดังกล่าว เนื่องจากระบบน้ำเหลืองไม่ได้มีแค่ที่ไส้ติ่ง โดยเฉพาะPeyer’s patch ที่ลำไส้เล็ก ทำให้โครงสร้างระบบน้ำเหลืองที่ไส้ติ่งอาจไม่ได้สำคัญขนาดนั้น อีกทั้งเชื้อดีประจำถิ่นก็มีกระจายอยู่ทั่วไปในระบบทางเดินอาหาร ทำให้อาจไม่ต้องพึ่งพาไส้ติ่งเท่าที่มีการศึกษามา อีกทั้งการตัดไส้ติ่งตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ก็ไม่เคยพบภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงเลย
ดังนั้นจึงต้องการการศึกษาเพิ่มเติม ถึงบทบาทของไส้ติ่ง แต่การที่ไส้ติ่งอักเสบและไส้ติ่งแตกนั้นอันตรายแน่นอน เพราะจะทำให้เกิดการติดเชื้อวงกว้างลามไปในกระแสเลือดได้ หากมีอาการใกล้เคียงและกังวลว่าไส้ติ่งอาจจะอักเสบ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
1
อ้างอิง
โฆษณา