Blockdit Logo (Mobile)
ขีดๆเขียนๆบอกเล่าเรื่องราว
•
3 ม.ค. เวลา 17:40 • การศึกษา

Median กับ Mode สำคัญไฉน? 🤔📊

เริ่มต้นจากคำถามในใจหลายคนเลยว่า จะเรียนกันไปทำไม อะไรๆก็ ลองใช้ ลองคำนวนค่า “Mean” (ค่าเฉลี่ย) ตลอดแหละ ก็ถูกครับ เพราะค่าเฉลี่ยมักจะเป็นตัวเลือกแรก ๆ ในการวิเคราะห์ข้อมูล แต่จริง ๆ แล้ว ค่ากลางอีกสองตัวคือ Median (มัธยฐาน) และ Mode (ฐานนิยม) ก็มีบทบาทสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม! 🎯 ไม่ว่าจะใช้จัดการข้อมูลที่มีค่าผิดปกติ หรือบอกแนวโน้มของข้อมูลแบบง่าย ๆ วันนี้เรามาเจาะลึกสองพี่น้องคู่นี้กันครับ 🚀
1. Median (มัธยฐาน): ฮีโร่ตัวจริงเวลาเจอ “ค่าหลุดโลก” 🦸‍♂️
1.1 จัดการ Outliers (ค่าผิดปกติ) ได้อยู่หมัด 🎯
ในชีวิตจริง เรามักเจอ ค่าหลุดโลก (Outliers) เสมอ เช่น
- รายได้ของเจ้าของบริษัทที่สูงกว่าพนักงานทั่วไปหลายเท่าตัว
- ราคาบ้านหัวมุมหลังที่แพงเวอร์เกินกว่าหลังอื่น ๆ ในย่านเดียวกัน
ค่าหลุด ๆ เหล่านี้สามารถ “ดึง” ค่าเฉลี่ย (Mean) ให้สูงหรือต่ำ หรือที่เราเรียกว่า ข้อมูลมีการกระจายแบบเบ้ซ้าย หรือเบ้ขวา ก็คือ ค่า Mean หลุดจากข้อมูลส่วนใหญ่จนทำให้เราเข้าใจลักษณะของข้อมูลผิดไปจากความเป็นจริง
แต่! ถ้าเราใช้ Median ซึ่งเป็น “ค่ากึ่งกลาง” ของชุดข้อมูล (เรียงข้อมูลจากน้อยไปมากแล้วเอาค่าตรงกลางนั่นแหละเป็นตัวแทนเลย) เราจะได้ตัวแทนที่น่าจะเป็นพวกเดียวกับข้อมูลส่วนใหญ่ได้ดีกว่า
ตัวอย่าง:
- ข้อมูลรายได้ (บาท) ของแผนกพิเศษ ซึ่งมีพนักงาน 7 คน เป็นดังนี้: 25,000 | 28,000 | 30,000 | 32,000 | 60,000 | 250,000 | 280,000
Median = ค่าในลำดับที่ 4 (32,000 บาท)
ไม่ว่าท่านผู้บริหารใหญ่ จะมีรายได้สูงแค่ไหน ก็ไม่สามารถลากมัธยฐานให้กระโดดไปไกลจากกลุ่มใหญ่ได้
1.2 แบ่งกลุ่มได้สวย ๆ สบายใจกว่า ⚖️
บางครั้งเราต้องการแบ่งกลุ่ม เช่น “ครึ่งบน” กับ “ครึ่งล่าง” ของคะแนนสอบหรือรายได้กลุ่มคน ถ้าใช้ Mean คนที่ได้คะแนนสูงมากไม่กี่คนอาจลาก Mean ขึ้นจนข้อมูลสองกลุ่มอาจไม่เหมาะสม
แต่ถ้าใช้ Median จะได้เส้นแบ่งที่ดูแฟร์กว่า เพราะ Median โฟกัสแค่ตำแหน่งตรงกลางของข้อมูลจริง ๆ ได้จัดแบ่งครี่งที่มีความหมายจริงๆ
ตัวอย่าง:
ผู้เข้าอบรม 11 คนมีคะแนนสอบก่อนการอบรมดังนี้: 40, 45, 50, 55, 60, 65, 70, 75, 80, 85, 90
Median = 65 คะแนน (อยู่กึ่งกลางของกลุ่ม)
- การใช้ Median ช่วยแบ่งครึ่งกลุ่มได้อย่างชัดเจน ทำให้ง่ายต่อการวิเคราะห์ เช่น เราอาจอยากจัดกลุ่มเพื่อให้การสอนเหมาะสมกับผู้เข้าอบรมที่แตกต่าง
2. Mode (ฐานนิยม): บอกอะไรได้มากกว่าที่คิด 🎵
2.1 ช่วยเราหา “ตัวท็อป” หรือ “ของฮิต” ในชุดข้อมูล 🌟
Mode คือ “ค่าที่ปรากฏซ้ำบ่อยที่สุด” หรือนิยมมากที่สุด สำหรับในแง่การตลาดอาจช่วยแสดงสินค้ารุ่นที่ขายดีที่สุด หรือผลโหวตที่ได้รับความนิยมมากที่สุด
ตัวอย่าง:
- ยอดขายสินค้า 5 แบรนด์ในเดือนหนึ่ง:
- แบรนด์ A ขายได้ 200 ชิ้น
- แบรนด์ B ขายได้ 350 ชิ้น
- แบรนด์ C ขายได้ 450 ชิ้น
- แบรนด์ D ขายได้ 350 ชิ้น
- แบรนด์ E ขายได้ 220 ชิ้น
- Mode = 450 (แบรนด์ C ขายดีที่สุด)
1
2.2 ใช้กับข้อมูลเชิงคุณภาพ หรือข้อมูลที่บอกลักษณะ หรือ ประเภท 📋
Mode เหมาะมากกับข้อมูลที่เป็น “ลักษณะ” ไม่ใช่ตัวเลข เช่น ถ้าสำรวจว่า “พนักงานชอบทานอาหารกลางวันอะไรที่สุด”
ตัวเลือกคือ: ก๋วยเตี๋ยว 🍜 | ข้าวราดแกง 🍛 | สลัด 🥗 | อาหารญี่ปุ่น 🍣
ถ้าก๋วยเตี๋ยวได้รับโหวตมากที่สุด ก๋วยเตี๋ยวก็เป็น Mode ทันที เราก็จะสรุปว่าพนักงานส่วนใหญ่ชอบทาน ก๋วยเตี๋ยว 🍜
กรณีแบบนี้ Mean หรือ Median ใช้ไม่ได้ในกรณีนี้ เพราะข้อมูลไม่ใช่ตัวเลข ไม่สามารถคำนวน หรือเรียงลำดับได้
แล้วยังต้องสอน “Median” กับ “Mode” ในยุคนี้จริงมั้ย?** 🤔
คำตอบก็คือ ใช่ครับ ควรต้องสอน เพราะค่า Mean ไม่ใช่ยาวิเศษที่รักษาได้ทุกโรค ทั้ง Median และ Mode ถือเป็นยาที่สำคัญในยามที่ค่า Mean เอาไม่อยู่ และช่วยเสริมเติมเต็มดังนี้:
1. เติมเต็มภาพรวม: 🌐
โลกข้อมูลเต็มไปด้วย Outliers และข้อมูลหมวดหมู่ Median และ Mode ช่วยให้อ่านข้อมูลได้รอบด้านจริง ๆ
2. เป็นพื้นฐานสำคัญของการต่อยอด: 🚀
Median และ Mode เป็นพื้นฐานที่สำคัญสำหรับการต่อยอดไปยังวิธีวิเคราะห์ที่ซับซ้อนขึ้น
3. ช่วยให้เราสื่อสารแม่นยำ ไม่บิดเบือน: ✅
การเลือกค่ากลางที่เหมาะสมช่วยให้รายงานหรืออินโฟกราฟิกมีความตรงประเด็นและเหมาะสม
สรุปสั้น ๆ ✍️
- Median: เหมาะกับข้อมูลที่มี Outliers หรือการกระจายไม่สมมาตร เพราะโฟกัสที่ “กึ่งกลาง” ของข้อมูลจริง ๆ
- Mode: บอกได้ว่า “อะไรกำลังฮิต” หรือ “ค่าไหนเกิดซ้ำบ่อยที่สุด” เหมาะกับข้อมูลเชิงคุณภาพ ที่แบ่งประเภท
ในโลกของสถิติ นอกจาก “Mean” ที่เราเจอกันบ่อย ๆ แล้ว Median และ Mode ก็เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้เราตีความข้อมูลได้ในมุมที่ Mean อาจให้ไม่ได้
ลองนึกถึง ค่า Median และ ค่า Mode บ้าง ถ้าใช้ Mean แล้วรู้สึกว่าไม่ใช่ แล้วคุณจะพบว่าการใช้สถิติในชีวิตประจำวันไม่ใช่เรื่องยากอย่างที่คิด แต่กลับเป็นตัวช่วยชั้นดีที่ทำให้ชีวิตง่ายขึ้นและตัดสินใจได้ดียิ่งขึ้น 😊
#สถิติ #ชีวิตง่ายขึ้น #คําตอบของชีวิต #สถิติง่ายนิดเดียว
#ค่าเฉลี่ย #MEDIAN #mode #DataAnalysis
โฆษณา