วัคซีน มีกระบวนการทำงานอย่างไร?
วัคซีน เป็นเครื่องมือสำคัญในสาธารณสุขที่ช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้สามารถจดจำและต่อสู้กับเชื้อโรคเฉพาะโดยไม่ทำให้เกิดโรค
กระบวนการทำงานของวัคซีน:
1. การนำเสนอแอนติเจน (Antigens) - วัคซีนประกอบด้วยแอนติเจน หรือสิ่งแปลกปลอมที่เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วจะกระตุ้นให้ร่างกายสร้างแอนติบอดี ซึ่งเลียนแบบโครงสร้างหรือการทำงานของเชื้อโรค เช่น
- เชื้อโรคที่ถูกทำให้อ่อนแอหรือฆ่า
- ชิ้นส่วนของเชื้อโรค เช่น โปรตีนหรือน้ำตาล
- วัสดุพันธุกรรมที่สอนเซลล์ให้สร้างส่วนประกอบที่ไม่เป็นอันตรายของเชื้อโรค
2. การกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน - เมื่อฉีดวัคซีน ระบบภูมิคุ้มกันจะตอบสนองต่อแอนติเจนเสมือนพบเชื้อโรคจริง กระบวนการนี้รวมถึง:
- เซลล์นำเสนอแอนติเจน (APCs) ที่แสดงแอนติเจนบนผิวเซลล์เพื่อส่งสัญญาณให้เซลล์ภูมิคุ้มกันอื่น
- การกระตุ้น B-cells และ T-cells โดย B-cells จะสร้างแอนติบอดีเฉพาะเจาะจง ส่วน T-cells จะช่วยทำลายเซลล์ติดเชื้อและควบคุมการตอบสนอง
3. การสร้างความจำ (Memory Cells) - หลังจากการฉีดวัคซีน ระบบภูมิคุ้มกันจะสร้างเซลล์ความจำที่ช่วยจดจำและตอบสนองต่อเชื้อโรคได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพในอนาคต
ประเภทของวัคซีน:
• วัคซีนชนิดเชื้ออ่อนแอ (Live Attenuated): ใช้เชื้อที่ถูกทำให้อ่อนแอ
• วัคซีนชนิดเชื้อตาย (Inactivated): ใช้เชื้อที่ถูกฆ่า
• วัคซีนชนิดโปรตีนส่วนประกอบ (Subunit): ใช้ชิ้นส่วนของเชื้อโรค
• วัคซีนชนิด mRNA: ใช้รหัสพันธุกรรมเพื่อสอนเซลล์สร้างส่วนที่ปลอดภัยของเชื้อโรค
ภูมิคุ้มกันกลุ่ม (Community Immunity)
วัคซีนไม่เพียงป้องกันแต่บุคคลนั้น ๆ ที่รับวัคซีน แต่ยังช่วยลดการแพร่ระบาดในชุมชน ปกป้องคนที่ไม่สามารถรับวัคซีนได้ เช่น ทารกหรือผู้มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอเช่นกัน
อ้างอิง:
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
