วัฒนธรรมป่าเลี้ยงพืช ชุมชนบ้านแม่กานาไร่เดียว ตำบลแม่กา อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา
วิถีชีวิตและการหาของป่าของชาวบ้านในหมู่บ้านแม่กานาไร่เดียววัฒนธรรมที่ผูกพันกับธรรมชาติ การดำเนินชีวิตในสภาพแวดล้อมที่ยังคงรักษาวิถีดั้งเดิมและมีความรู้พื้นบ้านเกี่ยวกับการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน
ชาวบ้านหาของป่าทำอะไรบ้าง?
ชาวบ้านในหมู่บ้านแม่กานาไร่เดียวจะหาของป่าตามฤดูกาล โดยในช่วงเดือนมกราคมเป็นต้นไปชาวบ้านมักจะว่างงานไม่ค่อยได้เข้าป่า แต่ในช่วงหน้าแล้งจะมีการหาผักหวาน มดแดง กล้วย และข้าวหลาม ส่วนในช่วงหน้าเห็ด ชาวบ้านจะเข้าไปเก็บเห็ดทุกวัน สมัยก่อนการหาของป่าจะเป็นกิจกรรมของหลายครอบครัว แต่ในปัจจุบันมีเพียงไม่กี่ครอบครัวที่ยังคงทำกิจกรรมนี้อยู่ เพราะคนรุ่นใหม่มักจะย้ายไปเมืองใหญ่
ชาวบ้านเข้าป่ากี่โมง?
การเข้าป่าของชาวบ้านจะขึ้นอยู่กับฤดูกาลและกิจกรรมที่ทำ:
1. ถ้าเข้าป่าหาของกิน จะเข้าช่วง 6-8 โมงเช้าและกลับประมาณ 10-11 โมงเช้า
2. ถ้าเข้าป่าหาของป่ามาขาย จะเข้าในช่วงหัวค่ำ ตั้งแต่ 6 โมงเย็นเป็นต้นไป
3. ถ้าเป็นช่วงหน้าเห็ด เห็ดดำ เห็ดแดง ชาวบ้านจะเข้าไปเก็บเห็ดในช่วงกลางคืน
ชาวบ้านเข้าป่าช่วงวันไหนบ้างของสัปดาห์?
ส่วนใหญ่ชาวบ้านจะเข้าป่าตามฤดูกาล ไม่ได้เข้าเป็นประจำทุกวัน ยกเว้นในช่วงหน้าเห็ดที่ชาวบ้านจะเข้าไปเก็บเห็ดทุกวันในสัปดาห์
ของป่าที่ชาวบ้านหามากที่สุดคืออะไร?
ชาวบ้านจะหาของป่าหลัก ๆ เช่น เห็ด ผักหวาน หน่อไม้ มดแดง กล้วย และข้าวหลาม
การหาของป่านอกจากใช้ในครัวเรือนแล้วทำอะไร?
นอกจากใช้ภายในครัวเรือนแล้ว ของป่าบางส่วนจะนำมาขายให้กับชุมชนใกล้เคียง เพื่อสร้างเครือข่ายและเป็นแหล่งรายได้เสริม โดยของเหล่านี้สามารถสร้างมูลค่าและทำหน้าที่เหมือนซูเปอร์มาร์เก็ตของหมู่บ้าน
พื้นที่ที่ชาวบ้านเข้าป่าคือที่ไหน?
ชาวบ้านจะเข้าไปในฝั่งทิศตะวันออกของหมู่บ้านที่เป็นป่าสงวน โดยเฉพาะหากมาจากเส้นลำปาง เข้าเขตแม่กาจะพบว่าเป็นป่าฝั่งขวามือ ซึ่งจะมีการเข้าไปหาของป่ามากกว่าฝั่งชุมชนแม่กานาไร่เดียว ซึ่งเป็นพื้นที่ภูเขาที่มีความซับซ้อนและต้องเดินทางลึกเข้าไปในป่า จึงทำให้ชาวบ้านไม่ค่อยเข้าไปในพื้นที่นี้
วิธีการเดินทางเข้าป่าของชาวบ้าน?
ส่วนใหญ่ชาวบ้านจะใช้รถมอเตอร์ไซค์ในการเดินทางเข้าป่าและจอดไว้ตามจุดต่าง ๆ เช่น ห้าง สวน หรือพื้นที่ป่า เนื่องจากระยะทางที่ไกลและภูมิประเทศที่เป็นดอยและภูเขาอาจเสี่ยงทำให้เกิดการหลงป่าได้ แต่ภายในป่าจะมีเส้นทางเดินรถมอเตอร์ไซค์ที่เชื่อมต่อกันตลอดเส้นทาง
วิธีหาของป่านอกจากการเดินเท้า?
ชาวบ้านยังมีวิธีการหาของป่าเพิ่มเติม เช่น การหาข้าวหลามในช่วงเดือนมกราคม ซึ่งพ่อค้าแม่ค้าจะสั่งซื้อ และชาวบ้านจะนำอุปกรณ์ไปติดกับรถมอเตอร์ไซค์และเข้าไปในป่าตามเส้นทางที่เรียกว่า "ไปห้วยอุ้ม ห้วยขวัญ" ช่วงหน้าแล้ง ซึ่งชาวบ้านจะนำไม้มาใช้ในการทำจักตอก ซึ่งเป็นประเพณีของคนรุ่นเก่าที่หายากในปัจจุบัน
วิธีการหาของป่า?
1. ถ้าเป็นเห็ด ชาวบ้านจะดึงเห็ดแล้วมาตัดแต่งเอาดินออกก่อน ก่อนจะเก็บเห็ด
2. ถ้าเป็นข้าวหลาม ชาวบ้านจะใช้มีดตัดไม้เป็นท่อน ๆ และมัดเป็นจำนวนมากเพื่อนำไปขาย โดยบางครั้งต้องใช้รถกระบะหรือรถยนต์ในการขนส่ง
3. กล้วยน้ำว้า ชาวบ้านจะตัดโคนแล้วนำหวีและเครือกลับมา
รายได้จากการหาของป่า?
รายได้จากการหาของป่าจะแตกต่างกันไปตามฤดูกาล เช่น
1. ในช่วงฤดูเห็ด ชาวบ้านสามารถทำรายได้ถึง 1000 บาท แต่เป็นรายได้ที่ได้ในระยะสั้น
2. สำหรับมดแดงหรือมดส้ม ชาวบ้านจะได้ประมาณ 200-300 บาท
3. ผักหวานจะทำรายได้ประมาณ 300-400 บาท
วิถีชีวิตและอัตลักษณ์ของชาวบ้าน?
วิถีชีวิตของชาวบ้านในหมู่บ้านแม่กานาไร่เดียวดั้งเดิมสะท้อนถึงการใช้ชีวิตใกล้ชิดกับธรรมชาติ โดยส่วนใหญ่จะหาของป่าหรือทำเกษตรกรรมพื้นบ้าน เช่น การล่าสัตว์และการหาของป่า คนในหมู่บ้านมักจะใช้ชีวิตตามวิถีดั้งเดิมที่พึ่งพิงทรัพยากรจากป่าเป็นหลัก ถึงแม้ว่าในปัจจุบันคนรุ่นใหม่จะย้ายไปอยู่ในเมือง แต่ชุมชนในหมู่บ้านยังคงรักษาอัตลักษณ์เหล่านี้ไว้อย่างเหนียวแน่น โดยการแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการยังคงเป็นส่วนสำคัญในวิถีชีวิตของชาวบ้าน
การหาของป่าในหมู่บ้านแม่กานาไร่เดียวจึงไม่เพียงแต่เป็นกิจกรรมเพื่อการยังชีพเท่านั้น แต่ยังเป็นส่วนสำคัญของการรักษาอัตลักษณ์และวัฒนธรรมของชุมชนแห่งนี้
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
