ภาพห้วงลึกมาก Antlia Cluster
ภาพจากกล้องพลังงานมืดที่ติดตั้งบนกล้องโทรทรรศน์บลังโกขนาด 4 เมตรที่หอสังเกตการณ์เซร์โร โทโลโล อินเตอร์อเมริกัน ในชิลี ได้เผยให้เห็นภูมิอวกาศที่ระยิบระยับ
ภาพห้วงลึกมากแสดงกระจุกเครื่องอัดลม(Antlia cluster) เผยให้เห็นกาแลคซีหลากหลายชนิดปะปนกันอยู่ในประชากรกาแลคซีหลายร้อยแห่งในกระจุกแห่งนี้ กระจุกกาแลคซีเป็นหนึ่งในโครงสร้างที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่พบในเอกภพ แบบจำลองปัจจุบันบอกว่า โครงสร้างขนาดใหญ่เหล่านี้ก่อตัวเป็นกระจุกของสสารมืด และกาแลคซีก็ก่อตัวขึ้นภายในนั้นก็ถูกดึงเข้าหากันและกันโดยแรงโน้มถ่วงก่อตัวเป็นกลุ่มที่มีกาแลคซีหลายสิบแห่ง ซึ่งก็จะควบรวมกันเป็นก่อตัวเป็นกระจุกที่มีกาแลคซีหลายร้อยจนถึงหลายพันแห่งได้
หนึ่งในกลุ่มลักษณะนั้นคือ กระจุกเครื่องอัดลม(Abell S636) ซึ่งอยู่ไกลออกไป 130 ล้านปีแสงในทิศทางกลุ่มดาวเครื่องอัดลม(Antlia) ในช่วงไม่กี่ปีหลังนี้ นักวิจัยสำรวจกระจุกแห่งนี้ทั้งจากหอสังเกตการณ์ในอวกาศและภาคพื้นดิน ความพยายามร่วมเหล่านี้เผยให้เห็นพลวัตของกาแลคซีชนิดที่พบได้ยากภายในกระจุกนี้
กระจุกโดดเด่นด้วยกาแลคซีทรงรียักษ์ 2 แห่ง คือ NGC 3268 และ NGC 3258 กาแลคซีในใจกลางกระจุกเหล่านี้ล้อมรอบด้วยกาแลคซีแคระสลัวๆ จำนวนมาก นักวิจัยเชื่อว่ากาแลคซีทั้งสองกำลังอยู่ในกระบวนการควบรวม โดยอ้างอิงจากการสำรวจรังสีเอกซ์ซึ่งเผยให้เห็น “เชือก” ของกระจุกดาวทรงกลม(globular cluster) ตามแนวรังสีเอกซ์สว่างระหว่างกาแลคซีทั้งสอง นี่อาจเป็นหลักฐานว่าแท้จริงแล้วกระจุกแห่งนี้ เป็นกระจุกขนาดเล็ก 2 แห่งที่กำลังรวมตัวกัน
ตัวอย่างกาแลคซีแบบต่างๆ ในภาพห้วงลึกมากนี้แสดง Antlia Cluster ซึ่งเป็นกลุ่มของกาแลคซีอย่างน้อย 230 แห่งอยู่ห่างออกไป 130 ล้านปีแสง ในกระจุกอุดมไปด้วยกาแลคซีหลากหลายชนิด ซึ่งรวมถึงกาแลคซีรูปเลนส์(lenticular), กาแลคซีรูปร่างไม่ปกติ(irregular) และกาแลคซีแคระกะทัดรัดมาก(ultra-compact dwarfs) ที่โดดเด่นในกระจุกนี้เป็นกาแลคซีทรงรี(elliptical) ใหญ่สองแห่งคือ NGC 3268 (กลาง) and NGC 3258 (ขวาล่าง)
กระจุกอุดมไปด้วยกาแลคซีรูปเลนส์(lenticular galaxies) ซึ่งเป็นกาแลคซีดิสก์ชนิดหนึ่งที่มีสสารอยู่น้อยและจึงมีการก่อตัวดาวเพียงเล็กน้อยเท่านั้น และยังเป็นที่อยู่ของกาแลคซีรูปร่างไม่ปกติ(irregular galaxies) และยังพบกาแลคซีแคระความสว่างต่ำที่พบได้ยากกว่าจำนวนมากมาย รวมถึงแคระที่มีขนาดกะทัดรัดมาก(ultra-compact), ทรงรีกะทัดรัด(compact ellipticals) และแคระกะทัดรัดสีฟ้า(blue compact dwarfs)
กระจุกยังอาจมีแคระเกือบเป็นทรงกลม(dwarf spheroidal) และกาแลคซีที่สลัวมาก(ultra-diffuse) ซึ่งก็ยังต้องรอการยืนยันต่อไป
กาแลคซีเหล่านี้หลายชนิดเพิ่งจำแนกออกมาเพื่อไม่กี่สิบปีนี้เองเนื่องจากความก้าวหน้าของอุปกรณ์การสำรวจและเทคนิคการวิเคราะห์ข้อมูลที่สามารถจับกาแลคซีที่มีกำลังสว่างต่ำและค่อนข้างเล็ก ได้ดีขึ้น การประเมินชนิดของกาแลคซีช่วยให้นักดาราศาสตร์ได้ตามติดรายละเอียดวิวัฒนาการกาแลคซีโดยละเอียด และกาแลคซีบางส่วนที่อุดมไปด้วยสสารมืดก็ยังให้โอกาสเพิ่มเติมในการเข้าใจสสารปริศนาซึ่งมีอยู่ถึง 25% นี้
การพัฒนากล้องที่ใหญ่ขึ้นและมีความไวที่สูงขึ้นอย่าง DECam ช่วยให้นักดาราศาสตร์ได้เห็นรายละเอียดสลัวในโครงสร้างขนาดใหญ่เหล่านี้ เช่น แสงจางๆ ที่อยู่ระหว่างกาแลคซีในกระจุก ซึ่งเป็นผลรวมจากแสงในกระจุกเอง(intracluster light) ซึ่งเรืองจากดาวที่ถูกเหวี่ยงออกสู่สนามแรงโน้มถ่วงของกระจุก จากความวุ่นวายของกาแลคซีที่กำลังมีปฏิสัมพันธ์กัน กับแสงริบหรี่จากซากซุปเปอร์โนวาเครื่องอัดลม(Antlia supernova remnant) ที่อยู่ใกล้ๆ ซึ่งพบในปี 2002
แหล่งข่าว phys.org : Dark Energy Camera captures the glittering galaxies of the Antlia cluster
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
