ทำไมออกกำลังกายถึงไม่ช่วยลดความอ้วนอย่างที่เคยเชื่อ?
ในอดีตที่ผ่านมาเชื่อว่า เวลาพูดถึงคำว่าลดความอ้วน จะมีสองอย่างที่ผุดขึ้นในใจคือ การอดอาหาร และการออกกำลังกาย
ปัจจุบันเรารู้กันแล้วว่า สองคำนี้ ไม่ใช่วิธีที่ดีในการลดความอ้วน เพราะการลดความอ้วนไม่ควรอด และการออกกำลังกาย ไม่ได้ช่วยลดความอ้วนมากนัก
วันนี้เราคุยกันแค่เรื่องออกกำลังกายกันก่อน ส่วนการกินไว้คุยกันวันหลังนะครับ
มาดูเหตุผลว่าทำไม การออกกำลังกายไม่ค่อยช่วยลดความอ้วน และทำไมเราก็ควรจะออกกำลังกายอยู่ดี
1. เหตุผลใหญ่สุดน่าจะเป็น Adaptation หรือการที่ร่างกายของสิ่งมีชีวิตปรับตัวได้
เมื่อเราเผาพลังงานด้วยการพยายาม ออกกำลังกายมากขึ้น ร่างกายเราจะสู้กลับ โดยมันจะหาวิธีการลดการใช้พลังงานของร่างกายด้วยวิธีอื่นๆ อัตโนมัติโดยเราอาจจะไม่รู้ตัว เช่น ทำให้เราอยากเดินน้อยลง อยากนั่งมากขึ้น ทำให้การเผาพลังงานที่ไม่ใช่การออกกำลังกาย (ที่เรียกว่า **Non-Exercise Activity Thermogenesis หรือ NEAT ลดลง) หรือ อาจจะปรับการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันให้ใช้พลังงานลดลง ปรับอุณหภูมิของร่างกาย ฯลฯ ซึ่งการปรับพลังงานเหล่านี้อยู่นอกเหนือการควบคุมของเรา
นอกจากนี้ในหลายคนยังรู้สึกอยากกินอาหารเพิ่มมากขึ้น ซึ่งถ้าสิ่งที่กินเข้าไป มันเป็นอาหารที่ผิด ก็อาจจะยิ่งตัวใหญ่ขึ้นได้
2. การปรับอาหารสำคัญกว่าการออกกำลังกาย
เพราะสุดท้าย การลดความอ้วนได้หรือไม่ จะขึ้นกับ แคลอรี่ที่เข้าไป vs แคลอรี่ที่ออก อยู่ดี แม้ว่า แคลอรี่ที่เข้ากับแคลอรี่ที่ออก มันอาจจะไม่ตรงไปตรงมาแบบที่มองเห็น หรือวัดได้ชัดๆ
ยังไงก็แล้วแต่ การอดใจไม่กินโดนัท 1 ชิ้น (ประมาณ 200 แคลอรี) มันทำง่ายกว่า การต้องวิ่งประมาณ 20 นาทีเพื่อเผา 200 แคลอรี่
3. ยิ่งออกกำลังกาย (แบบเดิม) ร่างกายยิ่งเผาน้อยลง
เหตุผลเพราะเมื่อเราออกกำลังกายอะไรซ้ำๆ ร่างกายเราจะทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้ทำเหมือนเดิมแต่เผาพลังงานน้อยลง ตัวอย่างที่เห็นชัดมากคือ เมื่อศึกษาอัตราการเผาพลังงานของชนเผ่าล่าสัตว์หาของป่าวันละ 5-10 กม. เทียบคนนั่งทำงานออฟฟิศทั้งวัน พบว่าอัตราการเผาพลาญพลังงานไม่ได้ต่างกันมากอย่างที่คาดว่าจะเป็น
แต่ไม่ได้แปลว่าไม่ควรเดิน หรือขยับตัวระหว่างวัน แค่ชี้ให้เห็นว่า ความสัมพันธ์มันไม่ได้ตรงไปตรงมา หรือเป็นเส้นตรง
4. ทำไมการออกกำลังกายยังสำคัญสำหรับการลดความอ้วน (แม้ว่าจะไม่ช่วยโดยตรงมากนัก)
เพราะ การออกกำลังกาย มันไปช่วยทางอ้อมหลายทาง เช่น ลดการอักเสบเรื้อรัง ที่มีผลให้ร่างกายสะสมไขมันมากขึ้น ช่วยเรื่องความเครียดและความเศร้า (ที่ทำให้เรากินและนอนแย่ลง) ช่วยการนอนให้ดีขึ้น (นอนน้อย นอนไม่ดีทำให้สะสมไขมันเพิ่ม)
นอกจากนี้เมื่อร่างกายเราได้พลังงานลดลง มวลกล้ามเนื้อก็จะลดลง เราจึงควรจะ weight training ด้วย เพื่อพยายามคงกล้ามเนื้อไว้ให้ได้มากที่สุด เพราะกล้ามเนื้อคือตัวเผาพลังงานในกับเรา แม้ว่าปริมาณการเผาต่อวันจะไม่มากนัก แต่การเผาระยะยาวจะมีผลให้การคุมน้ำหนักไม่ให้กลับไปอ้วนอีกทำได้ง่ายขึ้นมาก
สุดท้าย มีอย่างนึงที่อยากให้เปลี่ยนวิธีคิดเกี่ยวกับการลดความอ้วน คือ
เปลี่ยนจากการมองว่า การลดความอ้วน คือการพยายามเผาให้มาก กินให้น้อย แล้ว แล้วสู้กับกลไก (ที่วิวัฒนาการมาเป็นล้านๆ ปี) ของร่างกาย
แต่เป็นการมองว่า พยายาม พาร่างกายเข้าสู่สมดุลใหม่อย่างช้าๆ ที่ทำให้ร่างกายเลือกจะสะสมไขมันลดลง (ไม่ได้ถูกบังคับ)
ส่วนวิธีการคือ healthy lifestyle กินให้อิ่มด้วยอาหารที่ถูกต้อง ออกกำลังกายร่วมด้วย นอน และ จัดการ (ไม่ใช่กำจัด) ความเครียด
ไว้จะทยอยอธิบายไปเรื่อยๆ นะครับ สงสัยส่วนไหนถามเพิ่มเติมได้ในคอมเมนต์
ถ้าใครสนใจเรื่องวิวัฒนาการของมนุษย์ ลองอ่านต่อได้ที่หนังสือ เรื่องเล่าจากร่างกาย ได้นะคะ
หรือจะติดตามในรายการ Human ศาสตร์ก็ได้เหมือนกันค่ะ เนื้อหาส่วนหนึ่งมาจากหนังสือ
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
