3 ก.พ. เวลา 03:00 • หุ้น & เศรษฐกิจ

Critical thinking skill ฝึกทักษะฝ่าวิกฤต

เมื่อต้องเผชิญภาวะวิกฤตที่เป็นอันตราย มนุษย์เรามักตอบสนองใน 2 แนวทาง คือการสู้หรือหนี (Fight or Flight response) ซึ่งการตัดสินใจเลือกทางใดทางหนึ่งนั้นมีความสำคัญมากต่อการเอาชีวิตรอด และการตอบสนองแบบเดียวกันนั้นก็มักเกิดขึ้นกับนักลงทุนในตลาดหลักทรัพย์ ที่เมื่อเจอวิกฤต หุ้นของเขาราคาตกลงมา ต้องเลือกระหว่างสู้(ถือต่อ,ซื้อถัวเพิ่ม) หรือ หนี(ขาย cutloss) และการตัดสินใจนั้นจะมีผลต่อมูลค่าทรัพย์สินในพอร์ตการลงทุนของเขาอย่างมาก ดังนั้นทักษะการคิดการตัดสินใจในยามวิกฤตจึงเป็นสิ่งสำคัญ
Critical thinking หรือการคิดเชิงวิพากษ์นั้น เป็นการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เข้าใจในเหตุและผลโดยอาศัยหลักฐาน และข้อมูลสนับสนุน ไม่ตัดสินโดยใช้อารมณ์ความรู้สึก เพื่อให้การตัดสินใจนั้นมีโอกาสถูกต้องมากที่สุด
ดังนั้นกระบวนการเพื่อการคิด การตัดสินใจอย่างถูกต้องจึงประกอบด้วย
  • ​การทำความเข้าใจ (Understanding)
การค้นหาข้อมูลเพื่อให้เข้าใจถึงสาเหตุที่ทำให้เกิดวิกฤต เข้าใจผลกระทบ ความรุนแรง ระยะเวลาที่วิกฤตจะคงอยู่ และสิ่งที่จะเกิดตามมาเมื่อวิกฤตจบลง เช่น ราคาหุ้นที่ลดลงมาจากปัจจัยเฉพาะตัว หรือปัจจัยมหภาค เป็นปัญหาที่แก้ไขได้หรือไม่ ถ้าแก้ไขได้จะแก้สำเร็จเมื่อไหร่ และจะส่งผลเสียระยะยาวต่อบริษัทหรือไม่ เหล่านี้เป็นข้อมูลที่เราต้องทำความเข้าใจก่อนการตัดสินใจ
  • ​การวิเคราะห์ (Analysis)
การจัดระเบียบข้อมูลต่างๆ แยกแยะระหว่างข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริงสำคัญ และข้อมูลที่ไม่สำคัญหรือเป็นเพียงความคิดเห็น แล้วหาทางเชื่อมโยงข้อมูลต่างๆ เข้าด้วยกัน ตามหลักเหตุและผล เพื่อให้ทราบว่าเมื่อเหตุการณ์หนึ่งเกิดขึ้น จะมีผลกระทบแบบใดเกิดตามมาได้บ้าง
  • ​การคาดการณ์ (Inference)
การจำลองผลลัพธ์ที่จะเกิดขึ้นเมื่อตัดสินใจเลือกทางใดทางหนึ่ง โดยแจกแจงให้เห็นถึงข้อดี และ ข้อเสียของทางเลือกนั้นๆ เพื่อนำมาไตร่ตรองคิดหาทางเลือกที่เหมาะสมที่สุด
  • ​ประเมินผล (Assessment)
แม้การตัดสินใจที่เกิดขึ้นจะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุดที่เราวิเคราะห์ได้ในขณะนั้น แต่ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นอาจไม่ดีเสมอไป ดังนั้นเราต้องติดตามประเมินผลว่าการตัดสินใจของเรายังมีความผิดพลาดมีจุดบกพร่องตรงที่ใดอยู่บ้าง เพื่อปรับปรุงให้การตัดสินใจครั้งต่อๆไปดียิ่งขึ้นด้วย
Critical thinking จึงเป็นทักษะสำคัญที่จะเพิ่มโอกาสการตัดสินใจในยามวิกฤตให้ได้ผลดีมากขึ้น แต่จะแม่นยำเพียงใดนั้นขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของเรา ยิ่งเราฝึกฝนการคิดแบบ Critical thinking บ่อยๆ ความแม่นยำก็จะมากขึ้นตาม ซึ่งจะมีประโยชน์อย่างแน่นอนสำหรับนักลงทุนที่ต้องการจะอยู่ในตลาดไปนานๆ เพราะวิกฤตในตลาดทุนนั้นเกิดขึ้นบ่อยกว่าที่คุณคิดเยอะมาก
โฆษณา