7 ชั่วโมงที่แล้ว • หุ้น & เศรษฐกิจ

สรุป คลองปานามา ที่ดอนัลด์ ทรัมป์ อยากได้คืน ในโพสต์เดียว

“เราจะเอาคลองปานามาคืนมา”
นี่คือคำพูดของดอนัลด์ ทรัมป์ ที่พูดหลังจากเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีอย่างเป็นทางการ
เพราะมองว่า สหรัฐฯ เป็นผู้ลงทุนขุดคลองมาตั้งแต่อดีต แต่โดนเก็บค่าผ่านทางแพงมาก และบอกว่า จีนกำลังอยู่เบื้องหลังการควบคุมคลองแห่งนี้อีกด้วย
1
ทำไมสหรัฐฯ ถึงเป็นคนขุดคลองนี้
แล้วจีนมาเกี่ยวข้องกับคลองแห่งนี้ได้อย่างไร ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
คลองปานามา เรียกได้ว่าเป็นหนึ่งในโครงการก่อสร้างที่ยากที่สุดในโลก โดยมีคนเสียชีวิตจากการก่อสร้างไม่ต่ำกว่า 27,600 คน
หนึ่งในสาเหตุที่สร้างยากและมีคนเสียชีวิตจำนวนมาก มาจากโรคระบาดอย่างมาลาเรียหรือไข้เหลือง เพราะพื้นที่เป็นป่าดิบชื้นรกทึบ
นอกจากเรื่องโรคระบาดแล้ว พื้นที่แถบนี้ยังเต็มไปด้วยหินแข็ง แถมยังมีน้ำเชี่ยวกรากในช่วงฤดูฝนอีกด้วย
แม้โครงการจะดูลำบากแค่ไหน การขุดคลองปานามาสำเร็จ ก็จะช่วยย่นระยะเวลาเดินทางอย่างมหาศาล โดยเฉพาะการขนส่งสินค้าทางทะเล
จากเดิมต้องอ้อมทวีปอเมริกาใต้ ถ้าใช้คลองปานามาที่ไม่ต้องอ้อมทวีป ก็จะช่วยลดระยะทางได้ถึง 15,000 กิโลเมตร
ความน่าสนใจตรงนี้เอง ทำให้ในปี 1881 บริษัทสัญชาติฝรั่งเศส ภายใต้การบริหารของนาย Ferdinand de Lesseps เป็นบริษัทแรกที่เข้าไปลงทุนในโครงการนี้
เพราะมั่นใจจากความสำเร็จในการขุดคลองสุเอซ ในประเทศอียิปต์ และด้วยผลงานชิ้นโบแดงนี้
ทำให้เขาระดมทุนจากนักลงทุนได้จำนวนมาก
แต่ดูเหมือนว่า โมเดลการขุดคลองที่อียิปต์ ก็ไม่สามารถเอามาใช้กับคลองปานามาได้สำเร็จ
1
นาย Ferdinand de Lesseps ไม่สามารถแก้ปัญหาที่เจอได้
แม้จะพยายามระดมทุนเพิ่มเติม และส่งคนงานเพิ่มเติมไปปานามา ทดแทนคนงานที่ป่วยตายไป
1
สุดท้าย ตอนนั้นบริษัทใช้เงินไปเกือบ 9,000 ล้านบาท
แถมเสียคนงานไปกว่า 22,000 คน ทำให้เขาขายสินทรัพย์ให้กับสหรัฐฯ ที่กำลังสนใจขุดคลองนี้เช่นกัน
2
ซึ่งได้เริ่มต้นโครงการก่อสร้างนี้ต่อเลยทันทีในปี 1904
1
โดยสิ่งที่สหรัฐฯ ทำไม่ใช่การก่อสร้างทันที แต่หันไปปรับปรุงระบบสาธารณสุข ที่พักอาศัย เพื่อลดปัญหาโรคระบาดเป็นอันดับแรก
1
อย่างไรก็ตาม ก็มีคนงานสหรัฐฯ เสียชีวิตกว่า 5,600 คน จากปัญหาโรคระบาดและอุบัติเหตุจากการก่อสร้างอยู่ดี
แต่สุดท้าย โครงการคลองปานามาก็สร้างเสร็จในปี 1914 โดยใช้เงินไปกว่า 500 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
หรือคิดเป็นเงินปัจจุบันราว 534,000 ล้านบาท
เมื่อสร้างเสร็จแล้ว สหรัฐฯ ก็ยังเป็นเจ้าของคลองปานามามาอย่างต่อเนื่อง แลกเปลี่ยนกับการช่วยให้ปานามา เป็นเอกราชจากโคลอมเบียได้สำเร็จ
แต่การที่สหรัฐฯ มีสิทธิ์เหนือในคลองปานามา แถมยังมีกองทัพสหรัฐฯ อยู่บริเวณพื้นที่สองข้างคลอง ทำให้ปานามา เริ่มไม่พอใจมากขึ้นเรื่อย ๆ
จากความไม่พอใจ กลายเป็นความขัดแย้งอย่างหนัก จนมีคนเสียชีวิต ทำให้สหรัฐฯ ถูกกดดันให้ลงนามสนธิสัญญา Torrijos-Carter ในปี 1977
โดยเงื่อนไขในสัญญานี้ จะรับประกันว่าเรือทุกลำไม่ว่าประเทศไหนสามารถผ่านทางได้ พร้อมจัดตั้งหน่วยงานกลางขึ้นมาดูแลคลองนี้โดยเฉพาะ
และอีกเงื่อนไขสำคัญคือ สหรัฐฯ จะคืนคลองนี้ให้กับปานามา
ในวันที่ 31 ธันวาคม 1999
ทำให้ปัจจุบัน คลองปานามาเป็นของปานามา โดยอยู่ภายใต้การบริหารจัดการของ Panama Canal Authority มาตั้งแต่ปี 1999
ซึ่งมีรายได้จากค่าธรรมเนียมผ่านทางของเรือที่มาใช้บริการ ซึ่งค่าบริการนั้นขึ้นอยู่กับประเภทของเรือ ขนาด รวมทั้งประเภทของสินค้าที่ขนมากับเรือ
รวมถึงมีรายได้จากช่องทางอื่น ๆ เช่น ขายไฟฟ้า
ค่าบริหารจัดการท่าเรือ อีกด้วย
แล้วที่ผ่านมา คลองปานามา ทำรายได้และกำไรดีแค่ไหน
ปี 2021
รายได้ 135,348 ล้านบาท
กำไร 73,008 ล้านบาท
ปี 2022
รายได้ 147,795 ล้านบาท
กำไร 82,446 ล้านบาท
ปี 2023
รายได้ 169,886 ล้านบาท
กำไร 109,598 ล้านบาท
เรียกได้ว่า แม้คลองยาวแค่ 82 กิโลเมตร น้อยกว่าระยะทางจากกรุงเทพฯ ไปชลบุรี แต่สามารถสร้างรายได้และกำไรหลักแสนล้านบาทเลยทีเดียว
เมื่อเทียบกับ GDP ของปานามา ซึ่งในปี 2023 อยู่ที่ 2.8 ล้านล้านบาท กำไรที่คลองปานามาทำได้ คิดเป็น 3.8% ของ GDP ประเทศปานามาเลยทีเดียว
คำถามต่อมาคือ แล้วทำไมดอนัลด์ ทรัมป์ ถึงบอกว่าจีนกำลังมีอำนาจเหนือคลองนี้ ?
ปัจจุบัน บริษัทฮ่องกงที่ชื่อว่า Panama Ports ซึ่งเป็นบริษัทย่อยในเครือ CK Hutchison ของมหาเศรษฐีลีกาชิง
กำลังรับบริหารท่าเรือ Balboa และ Cristóbal
โดยทั้ง 2 ท่าเรือนี้ เป็นทางเข้าออกสำคัญของคลองปานามา ทำให้สหรัฐฯ ที่ใช้คลองนี้มากที่สุดเมื่อเทียบกับประเทศอื่น กลัวว่าจีนกำลังครอบครองเส้นทางเข้าออกของคลองนี้
1
และสินค้าที่ผ่านคลองนี้มากที่สุดก็ไม่ใช่สิ่งอื่นใด แต่เป็น ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียมนั่นเอง
ถึงตรงนี้ ก็คงเข้าใจแล้วว่า คลองปานามาไปเป็นของสหรัฐฯ ตอนไหนในอดีต แล้วทำไมดอนัลด์ ทรัมป์ ถึงมองว่าจีนกำลังครอบครองเส้นทางสำคัญตรงนี้
ก็คงต้องติดตามกันต่อไปว่า เรื่องนี้จะจบลงอย่างไร ซึ่งล่าสุดรัฐบาลปานามา ก็ได้ออกมาปฏิเสธการคืนคลองปานามาให้สหรัฐฯ ตามคำเรียกร้องแล้ว
แต่ที่แน่ ๆ เรื่องราวคงไม่จบที่คลองปานามา ในยุคของทรัมป์ 2.0 ที่กำลังขึ้นมา ก็คงมีเรื่องราวกับประเทศต่าง ๆ
มากกว่านี้ให้เห็นอีก..
โฆษณา