• เกิดอะไรขึ้นกับอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ ทำไมอารยธรรมนี้ถึงล่มสลายได้?
ที่เจเบล ซาฮาบา (Jebel Sahara) ทางตอนเหนือของซูดานติดกับชายแดนของอียิปต์ นักโบราณคดีค้นพบร่องรอยของสิ่งที่อาจเป็น ’สงคราม’ ที่เก่าแก่ที่สุด ที่มีอายุมากกว่า 14,000 ปี อย่างไรก็ตามเราต้องยอมรับความจริงว่า มนุษย์กับสงครามอาจจะเกิดขึ้นมานานก่อนหน้านั้นแล้ว
ประเมินกันว่า สังคมมนุษย์ราวร้อยละ 90-95 ที่เรารู้จักล้วนเคยเกี่ยวข้องกับสงคราม มีสังคมมนุษย์เพียงน้อยนิดเท่านั้นที่รอดพ้นจากสงคราม สังคมที่ว่านี้มักตั้งอยู่โดดเดี่ยว มีวิถีชีวิตเร่ร่อน เด็ดผักเด็ดหญ้า หรือล่าสัตว์หาของป่า
อารยธรรมในโลกยุคโบราณหลายแห่งปรากฏหลักฐานการทำสงครามของพวกเขา แต่นั้นอาจไม่ได้รวมถึงอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ (Indus Valley Civilization)
อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุเคยเฟื่องฟูเมื่อราว 5,000 ปีที่แล้ว ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของอินเดีย ปากีสถาน และอัฟกานิสถานในปัจจุบัน อารยธรรมแห่งนี้เจริญรุ่งเรืองในช่วงเวลาเดียวกันกับอารยธรรมเมโสโปเตเมียและอารยธรรมอียิปต์
โมเฮนโจดาโร นครสำคัญของอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ
ชาวสินธุมีประชากรหลายล้านคน นครสำคัญของชาวสินธุอย่างโมเฮนโจดาโร (Mohenjo-daro) และฮารัปปา (Harappa) แสดงถึงการวางผังเมืองที่สลับซับซ้อน มีท่อระบายน้ำ สุขา และที่อาบน้ำสาธารณะ
โบราณวัตถุของชาวสินธุบ่งชี้ว่า พวกเขาทำการค้าและติดต่อกับอารยธรรมที่อยู่ใกล้เคียง พวกเขามีศาสนา และระบบตัวอักษรเป็นของตัวเอง (ที่จนถึงปัจจุบันก็ยังไม่มีใครแปลความหมายได้)
แต่อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุก็สร้างความแปลกใจให้กับนักโบราณคดีที่ขุดค้นมานานหลายศตวรรษ เพราะดูเหมือนว่า อารยธรรมนี้จะไม่ได้ยุ่งเกี่ยวกับสงครามเลย ไม่มีร่องรอยของชุมชนที่ถูกปล้นหรือทำลาย ไม่ปรากฏภาพของสงครามในงานศิลปะของชาวสินธุ มีเพียงตัวอย่างเล็กน้อยของแนวปราการและระบบป้องกันภัย แต่ก็แทบไม่ปรากฎร่องรอยของการต่อสู้
จากหลักฐานเหล่านี้ เลยมีคนเสนอแนวคิดว่า อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุอาจจะเป็นสังคมฮิปปี้ที่มาก่อนกาล แต่เรื่องนี้ดูจะเกินจริงไปหน่อย เพราะทำเลที่ตั้งของอารยธรรมทำให้ชาวสินธุปกป้องเมืองจากผู้รุกรานได้เป็นอย่างดี ซึ่งปัจจัยนี้ก็ทำให้สงครามเกิดขึ้นได้ยากขึ้น
ตัวอักษรของอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุที่ปัจจุบันยังไม่สามารถถอดความหมายได้
หรือว่าจริง ๆ แล้ว นักโบราณคดีอาจจะยังไม่ค้นพบหลักฐานของชาวสินธุกับสงคราม โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าหากถอดความหมายตัวอักษรของพวกเขาสำเร็จ บางทีเราอาจจะรู้เรื่องของสงครามและเรื่องอื่น ๆ ของพวกเขามากกว่านี้ก็ได้
ขณะที่อารยธรรมอื่น ๆ พัวพันกับสงครามและการพิชิตดินแดน อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุเฟื่องฟูถึงขีดสุดนานถึง 700 ปี โดยที่ไม่ต้องเผชิญกับความขัดแย้งภายนอกใด ๆ แต่แล้วในช่วง 3,500 ปีที่แล้ว ชาวสินธุกลับทิ้งเมืองของพวกเขา ก่อนที่ในอีก 100-200 ปีต่อมา อารยธรรมจะล่มสลายลง
แล้วอะไรกันที่ทำให้อารยธรรมแห่งนี้ต้องพบกับจุดจบ การเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศในช่วง 2,200 ปีก่อนคริสตกาล ที่ทำให้แม่น้ำสินธุเหือดแห้ง ประชากรที่ล้นจนเกินไป การเพาะปลูกพืชชนิดเดิมซ้ำ ๆ นำไปสู่ภาวะขาดแคลนอาหาร ความหนาแน่นของเมืองใหญ่ที่เสี่ยงต่อการแพร่กระจายของโรคระบาด
หรือข้อผิดพลาดสำคัญอย่าง ชาวสินธุไม่ทำสงคราม อาจจะเป็นคำตอบ เพราะอารยธรรมหลายแห่งพิสูจน์แล้วว่า สงครามช่วยค้ำจุนอารยธรรมของพวกเขาให้อยู่รอดต่อไปได้
แม้ว่าในคัมภีร์ฤคเวทของศาสนาฮินดู จะมีการกล่าวถึงการพิชิตลุ่มแม่น้ำสินธุของผู้รุกรานทางตอนเหนือ (หรือชาวอารยัน) แต่ด้วยการที่เรายังไม่ค้นพบร่องรอยของสงคราม จึงอาจเป็นไปได้ว่า เมืองของชาวสินธุล่มสลายไปแล้ว ก่อนที่ชาวอารยันจะเข้ามายึดครองในภายหลัง
แต่ไม่ว่าสาเหตุที่แท้จริงจะเป็นอะไร อารยธรรมของชาวสินธุก็ล่มสลายลง ขณะที่อารยธรรมอื่น ๆ ยังเติบโตและทำสงครามต่อไป
ติดตามช่องทางอื่น ๆ ของ Histofun Deluxe
Blockdit https://bit.ly/4e25dQX
LINE TODAY https://bit.ly/48uQvRp
Website https://bit.ly/4fnCVBB
YouTube https://bit.ly/3YEkhzB
อ้างอิง
• หนังสือ Humans A Brief History of How We F**ked it All Up ฉิ**าย ประวัติศาสตร์มนุษยชาติฉบับวินาศสันตะโร. สำนักพิมพ์ Bookscape (2022)
• BBC. What happened to the Indus civilisation?.https://www.bbc.co.uk/bitesize/articles/z8b987h#zk4pn9q
#HistofunDeluxe
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
