29 ม.ค. เวลา 17:04 • ปรัชญา

อาหารที่ดีนั้นเป็นไปเพื่อความสมดุลของร่างกาย ไม่ใช่เพื่อความบันเทิง “เพลโต”

วันนี้เราจะมาพูดถึงแนวคิดของนักปรัชญาชื่อดังอย่าง เพลโต ที่มีมุมมองเรื่องอาหารที่เรียบง่ายแบบสุด ๆ เพราะเขาเชื่อว่า อาหารที่ดีนั้นเป็นไปเพื่อความสมดุลของร่างกาย ไม่ใช่เพื่อความบันเทิง
เพลโตบอกว่าอาหารไม่ควรเป็นเครื่องประดับของชีวิต ในงานเขียนของเขา The Republic (เป็นบทสนทนาของโสกราตีสที่เขียนโดยเพลโต ประมาณ 360 ปีก่อนคริสตกาล เป็นหนึ่งในบรรดางานเขียนที่มีอิทธิพลต่อทฤษฎีทางด้านปรัชญาและการปกครองอย่างมากที่สุด พูดถึงเรื่องความยุติธรรมและอุดมคติ)
ในบทสนทนาตอนหนึ่งของ The Republic เพลโตเขียนถึงบทสนทนาของโสเครตีสอาจารย์ของเขา ถึงรัฐในอุดมคติว่า
โซเครตีส: “เราจะมีอาหารที่เพียงพอ…ขนมปังที่ทำจากข้าวสาลีและข้าวบาร์เลย์ พวกเขาจะกินขนมปังกับเกลือ และในบางครั้งอาจมีของหวาน เช่นมะเดื่อหรือถั่ว… และดื่มไวน์ในปริมาณที่เหมาะสม”
กลูคอน: “ฟังดูเหมือนชีวิตของคนจน…”
โซเครตีส: “แต่สุขภาพของพวกเขาจะดีกว่าคนที่กินมากเกินไปในรัฐที่ฟุ่มเฟือย…”
บทสนทนานี้แสดงให้เห็นถึงการวิพากษ์วิจารณ์รัฐที่มีความฟุ่มเฟือย ซึ่งโซเครตีสชี้ว่าเป็นต้นเหตุของปัญหาสังคมและความวุ่นวาย เช่น การแย่งชิงทรัพยากรและความเหลื่อมล้ำที่เพิ่มขึ้น
แนวคิดความสมดุลของรัฐคือพื้นฐานทุกคนควรจะได้บริโภคอาหารที่เรียบง่าย เช่น
ขนมปัง ข้าว น้ำผลไม้ ในขณะที่อาหารหรูหรานำมาซึ่งความเสื่อมถอยสู่รัฐ ถึงขนาดบอกว่า อาหารของคนเลี้ยงแกะ ดีกว่า อาหารของคนรวย เพราะอาหารที่เรียบง่ายนั้นทำให้สุขภาพดี และยังหล่อเลี้ยงจิตใจให้ร่มเย็น เหมือนกับซุปอุ่น ๆ ในวันที่ฝนพรำมันทำให้เรารู้สึกอบอุ่นจากภายในมากกว่าการใส่ครีมเพื่อเพิ่มแคลอรี ดูไปก็คล้ายกับแนวคิดของพุทธศาสนาที่ว่าด้วยการไม่ยึดติดกับกิเลสอย่างเช่นเรื่องความหลงใหลรสชาติที่จะนำมาสู่ความตะกละและความต้องการที่มากขึ้น
ลองคิดดูว่าเมื่อประชาชนหมกมุ่นกับความอยากกินหรู ชีวิตของพวกเขาจะถูกครอบงำด้วยความทะเยอทะยานเกินจำเป็น และถ้าทุกคนในรัฐอยากกินขาแกะอบพร้อมไวน์ชั้นดี ทุกวันจะมีการล่าสัตว์มากขึ้น พอเมื่อทรัพยากรหมดเร็วขึ้น ความขัดแย้งเพื่อแย่งชิงอาหารก็เพิ่มขึ้น รัฐที่เคยสงบสุขจะแตกเป็นเสี่ยงๆ เพลโตชี้ให้เห็นว่าความอยากเกินจำเป็นเปรียบเสมือนเหมือนเกลือในซุปที่ใส่มากไป แทนที่จะอุมามิ ซุปก็จะเค็มจนกินไม่ได้แทน
อาหารที่ดีที่สุดนอกจากอาหารจริงๆสำหรับเพลโตคือเรื่องของจิตใจและปัญญาเขาเชื่อว่าการศึกษาและไตร่ตรองทางปรัชญานั้นคืออาหารที่แท้จริงของมนุษย์ ส่วนร่างกายนั้นเรากินเพราะเป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการเจิรญเติบโตทางจิตวิญญาณ ดังนั้นอาหารนอกจากความเรียบง่ายแล้ว อาหารก็คือเรื่องของคุณค่าทางจิตใจ
กินอย่างมีคุณธรรม และกินอย่างพอดี
แน่นอนว่าในโลกยุคนี้จะให้มานั่งกินแต่ขนมปังกับน้ำผลไม้มันก็ยังไงอยู่ เพราะเรามีตัวเลือกที่ดีเยอะแยะมากมายเพื่อตอบสนองการเจริญเติบโตทางจิตวิญญาณ แต่คำถามที่เพลโตได้ฝากเราไว้ก็คือ “เรากินเพื่ออะไร”
โฆษณา