Blockdit Logo (Mobile)
Is Life
•
เมื่อวาน เวลา 10:43 • ข่าวรอบโลก

89 วินาทีก่อนเที่ยงคืน ปรับ ‘นาฬิกาวันสิ้นโลก’ ขยับเข้าใกล้จุด ‘หายนะ’ มากกว่าปีก่อน

ปี พ.ศ. 2564 = 100 วินาที
ปี พ.ศ. 2565 = 100 วินาที
ปี พ.ศ. 2566 = 90 วินาที
ปี พ.ศ. 2567 = 90 วินาที
ปี พ.ศ. 2568 = 89 วินาทีก่อนเที่ยงคืน
การปรับเข็ม ‘นาฬิกาวันสิ้นโลก’ เป็นหนึ่งกิจกรรมการแสดงออกเชิงสัญลักษณ์โดยนักวิทยาศาสตร์ด้านปรมาณู (BAS) ทำเป็นธรรมเนียมปฏิบัติทุกปี
เพื่อชี้ให้เห็นว่า สถานะของโลกเราเข้าใกล้ถึงจุดแย่ๆ มากน้อยแค่ไหน
ในปีนี้ เข็มนาฬิกาถูกปรับให้เหลือ 89 วินาทีก่อนเที่ยงคืน
ลดลงจากปีก่อน 1 วินาที
นักวิทยาศาสตร์ชี้ว่า การปรับเข็มนาฬิกาลดเวลาลงมาจากหลายปัจจัยพิจารณา เช่น ความเสี่ยงจากการใช้นิวเคลียร์เป็นอาวุธทางการทหาร วิกฤตการเปลี่ยนสภาพภูมิอากาศ การใช้ประโยชน์จากความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ชีวภาพในทางที่ผิด และเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่เกิดขึ้น อย่างการใช้ปัญญาประดิษฐ์ในทางทหาร
ประเด็นเหล่านี้อาจไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่กลับไม่พบแนวทางแก้ไขปัญหาอย่างจริงจัง กระทบเชิงลบของสิ่งที่อาจเกิดขึ้นจึงน่ากังวลเพิ่มกว่าเก่า
เดเนียล โฮลซ์ (Daniel Holz) ประธานคณะกรรมการวิทยาศาสตร์และความปลอดภัยวารสาร Bulletin of the Atomic Scientists จึงสรุปว่า
“การตั้งนาฬิกาวันสิ้นโลกไว้ที่ 89 วินาทีก่อนเที่ยงคืน ถือเป็นการเตือนสำหรับผู้นำโลกทุกคน”
โดยเฉพาะประเด็นทางสงครามและความขัดแย้งที่ถูกเอ่ยถึงในหลายๆ กรณี
การรุกรานยูเครนของรัสเซียตั้งในปี พ.ศ. 2565 ได้จุดชนวนความขัดแย้งที่อันตรายที่สุดในยุโรปนับตั้งแต่สงครามโลก ครั้งที่ 2
และสงครามในยูเครนยังคงเป็นแหล่งที่มาของความเสี่ยงด้านนิวเคลียร์ที่สำคัญ จากการที่ วลาดิมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย ปรับเกณฑ์การโจมตีด้วยนิวเคลียร์ลง ซึ่งเป็นการส่งสัญญาณไปยังสหรัฐ และประเทศพันธมิตรที่หนุนหลังยูเครน ว่ารัสเซียพร้อมใช้นิวเคลียร์ตอบโต้
ขณะที่ ตะวันออกกลางเป็นอีกภูมิภาคที่เต็มไปด้วยความขัดแย้ง โดยมีสงครามอิสราเอล-กาซาเป็นศูนย์กลางของความขัดแย้ง รวมถึงอิหร่านที่มีอาวุธนิวเคลียร์
ส่วนจีน เพิ่มแรงกดดันทางทหารใกล้ไต้หวัน ด้วยการส่งเรือรบ และเครื่องบินเข้าไปในน่านน้ำ และน่านฟ้ารอบๆ เกาะไต้หวัน
ด้านเกาหลีเหนือก็ยังคงทดสอบขีปนาวุธพิสัยไกลหลายลูก
‘นาฬิกาวันสิ้นโลก’ ปรากฏโฉมครั้งแรกบนปกวารสาร BAS-Bulletin of the Atomic Scientists วารสารข่าวอันว่าด้วยเรื่องวิทยาศาสตร์ทางปรมาณู ฉบับเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2490
ในหนนั้นเข็มนาฬิกาตั้งไว้ที่ 23:53 นาฬิกา หรืออีก 7 นาทีก่อนถึงเที่ยงคืน
ตลอด 78 ปีที่ผ่านมา เวลาของนาฬิกาได้เปลี่ยนแปลงไปตามความเชื่อของนักวิทยาศาสตร์ว่ามนุษยชาติกำลังใกล้จะสูญสิ้นไปอย่างสิ้นเชิง บางปีเวลาก็เปลี่ยนไปเข้าใกล้เวลาเที่ยงคืนมากขึ้นเรื่อยๆ แต่บางปีก็ไม่เปลี่ยน
และมีบางปีที่เข็มนาฬิกาได้ถูกขยับออกห่างเวลาเที่ยงคืนออกไปหลายนาที
เช่น ปี พ.ศ. 2507 ห่างออกไป 12 นาที เพราะสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียตลงนามสนธิสัญญาห้ามการทดสอบบางส่วน
หรือในปี พ.ศ. 2534 ที่สหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียตลงนามสนธิสัญญาลดการสะสมอาวุธนิวเคลียร์ หลังสงครามเย็นสงบลง
ในช่วงต้นของการแสดงออกผ่าน ‘นาฬิกาวันสิ้นโลก’ นักวิทยาศาสตร์วิเคราะห์เรื่องราวผ่านประเด็นการสร้างอาวุธนิวเคลียร์ ประเด็นทางการทหาร และสงครามเป็นหลัก
แต่นับจากปี พ.ศ. 2550 เป็นต้นมา ประเด็นเรื่องวิกฤตการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่มนุษย์เป็นผู้ก่อได้ถูกนำเข้ามาหารือในบทวิเคราะห์มากขึ้น เพราะถือเป็นภัยต่ออารยธรรมไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน
รวมถึงการเกิดโรคระบาดครั้งใหญ่อย่างโควิด-19 ที่พรากชีวิตผู้คนไปมหาศาลก็ถูกนำมาวิเคราะห์ด้วยในปี พ.ศ. 2564
อย่างไรก็ตาม ในความเห็นของทีมงานที่จัดทำนาฬิกาวันสิ้นโลก พวกเขาหวังว่าจะไม่ต้องปรับเข็มนาฬิกาไปอยู่ที่เวลาเที่ยงคืน
เรเชล บรอนสัน (Rachel Bronson) ซีอีโอ BAS เคยให้สัมภาษณ์ว่า เมื่อนาฬิกาบอกเวลาเที่ยงคืน นั่นหมายความว่ามีการใช้นิวเคลียร์ หรือวิกฤตการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศถึงจุดหายนะ ในระดับทำลายล้างมนุษยชาติได้แล้ว
“เราไม่เคยอยากไปถึงจุดนั้นจริงๆ และเราจะไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเมื่อไหร่ที่เราจะไปถึงจุดนั้น”
อย่างไรก็ดี แม้นาฬิกาเป็นเครื่องมือเตือนใจที่มีประสิทธิภาพในการเตือนผู้คนเกี่ยวกับวิกฤตการณ์ที่เกิดขึ้นทั่วโลก แต่บางคนก็ตั้งคำถามถึงความมีประโยชน์ของมัน
ไมเคิล อี. แมนน์ (Michael E. Mann) ศาสตราจารย์ภาควิชาธรณีวิทยาและสิ่งแวดล้อมแห่งมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย เคยแสดงความเห็นว่า มันเป็นการอุปมาอุปไมยที่ไม่สมบูรณ์แบบ
เพราะกรอบของนาฬิกาประกอบด้วยความเสี่ยงประเภทต่างๆ ที่มีลักษณะแตกต่างกัน และเกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ต่างกัน จึงไม่อาจสะท้อนความเป็นจริงได้ทั้งหมด แต่ตัวเขาก็เห็นด้วยกับการใช้มันเป็นเครื่องมือทางวาทศิลป์ที่สำคัญ
เพื่อคอยย้ำเตือนเราปีแล้วปีเล่า ถึงความไม่แน่นอนของการดำรงอยู่ของเราบนโลกใบนี้ในปัจจุบัน
อ้างอิง
Doomsday Clock set closer to midnight than ever to stress global catastrophe risks https://shorturl.asia/IVedt
Doomsday Clock 2025: Scientists set new time https://shorturl.asia/n7ypf
‘Doomsday Clock’ moves closer to midnight amid threats of climate change, nuclear war, pandemics, AI https://shorturl.asia/qnYwJ
โฆษณา