เปิดตำราลับชะลอวัย วิตามินดี โอเมก้า-3 และการออกกำลังกาย กุญแจย้อนอายุเซลล์
สวัสดีครับทุกคน เคยไหมครับที่มองกระจกแล้วรู้สึกว่า "เอ๊ะ ทำไมหน้าตาเรามัน...เลยอายุไปไกลจัง? หรือบางทีก็รู้สึกว่าร่างกายมันไม่กระฉับกระเฉงเหมือนเมื่อก่อน ทั้งๆ ที่อายุยังไม่เยอะเท่าไหร่ ผมเองก็เคยเป็นครับ (ฮ่าๆ) แต่ในฐานะเภสัชกร ผมก็เลยเริ่มสงสัยว่า เฮ้ย! มันต้องมีอะไรมากกว่าอายุที่ตัวเลขบอกแน่ๆ
แล้วผมก็ไปเจองานวิจัยชิ้นหนึ่งที่น่าสนใจมากครับ เหมือนกับว่านักวิจัยเขากำลังไขรหัสลับของ "นาฬิกาชีวิต" ที่อยู่ในตัวเราเลยครับ นาฬิกาที่ว่านี้ไม่ได้บอกแค่อายุตามปฏิทิน แต่เป็น "อายุชีวภาพ" หรืออายุจริงๆ ของเซลล์และร่างกายเรา ซึ่งมันเปลี่ยนแปลงไปตามการใช้ชีวิตของเรานี่แหละครับ
งานวิจัยนี้ชื่อว่า DO-HEALTH Bio-Age trial ฟังดูเหมือนชื่อหนังสายลับใช่ไหมครับ แต่จริงๆ แล้วเป็นการทดลองใหญ่ที่ศึกษาเรื่องวิตามินดี โอเมก้า-3 และการออกกำลังกาย ว่ามันมีผลต่อนาฬิกาชีวภาพของเรายังไงบ้าง ผมว่าเรื่องนี้มันน่าสนใจมากๆ เพราะมันเหมือนกับว่าเรากำลังจะได้รู้เคล็ดลับในการดูแลตัวเองให้ "เด็กลง" จากข้างในเลยนะครับ อยากรู้กันแล้วใช่ไหมครับ งั้นตามผมมาเลยครับ
เรื่องราวการเดินทางของ DO-HEALTH Bio-Age trial ตามหานาฬิกาชีวิตที่ถูกซ่อนไว้
เรื่องมันเริ่มจากทีมนักวิจัยกลุ่มหนึ่งครับ พวกเขาอยากรู้ว่า เอ๊ะ! ทำไมคนเราถึงแก่ไม่เท่ากัน? บางคน 70 ยังแจ๋ว บางคน 70 แต่ดูโรยรามาก พวกเขาเลยสงสัยว่ามันต้องมีอะไรมากกว่าอายุที่เราเห็นภายนอกแน่ๆ แล้วพวกเขาก็ไปค้นพบสิ่งที่เรียกว่า "นาฬิกาดีเอ็นเอเมทิลเลชัน" (DNA methylation clocks) ฟังดูยากใช่ไหมครับ เอาเป็นว่ามันเหมือนเครื่องมือที่นักวิทยาศาสตร์สร้างขึ้นมาเพื่อ "วัดอายุชีวภาพ" ของเราได้ละเอียดมากๆ ครับ
นาฬิกาพวกนี้มันฉลาดมากนะครับ มันสามารถอ่าน "รหัส" ที่อยู่บน DNA ของเราได้ แล้วบอกได้ว่าร่างกายเรา "แก่" เร็วกว่าหรือช้ากว่าอายุจริง เหมือนกับว่า DNA ของเรามันมีบันทึกการใช้ชีวิตของเราไว้นั่นแหละครับ
ทีมนักวิจัยกลุ่มนี้เลยปิ๊งไอเดียว่าถ้าอย่างนั้น เราลองมาดูไหมว่า วิตามินดี โอเมก้า-3 และการออกกำลังกาย ที่เขาว่ากันว่าดีต่อสุขภาพเนี่ย มันจะช่วยหมุนเข็มนาฬิกาหรือชะลอความเร็วของนาฬิกาชีวภาพของเราได้ไหม?
พวกเขาเลยเริ่มการทดลองใหญ่ที่ชื่อว่า DO-HEALTH trial ขึ้นมาครับ เป็นการทดลองที่ยิ่งใหญ่ระดับนานาชาติ มีผู้สูงอายุจากทั่วยุโรปเข้าร่วมกว่า 2,000 คน แต่ส่วนที่เราจะมาเจาะลึกกันวันนี้คือส่วนที่เรียกว่า DO-HEALTH Bio-Age trial ซึ่งเป็นการศึกษาในกลุ่มผู้สูงอายุชาวสวิส 777 คน ที่เขามีการวัดนาฬิกาดีเอ็นเอเมทิลเลชันทั้งก่อนและหลังการทดลอง 3 ปี
เปิดแผนที่การทดลอง วิตามินดี โอเมก้า-3 และภารกิจลับ SHEP
ในการทดลองนี้ นักวิจัยเขาแบ่งผู้เข้าร่วมออกเป็น 8 กลุ่มแบบสุ่มครับ แต่ละกลุ่มก็จะได้รับการรักษาที่แตกต่างกันไป บางกลุ่มได้วิตามินดี บางกลุ่มได้โอเมก้า-3 บางกลุ่มออกกำลังกาย บางกลุ่มได้ยาหลอก (placebo) เพื่อเปรียบเทียบ เหมือนกับว่าเขากำลังทดลองสูตรลับ 8 สูตร เพื่อดูว่าสูตรไหนจะ "เวิร์ค" ที่สุดในการชะลอวัยชีวภาพ
* วิตามินดี (2,000 IU ต่อวัน) พระเอกของเราที่หลายคนรู้จักกันดี ช่วยเรื่องกระดูก เรื่องภูมิคุ้มกัน แต่ในการทดลองนี้ เขาอยากรู้ว่ามันจะช่วยเรื่อง "อายุ" ในระดับเซลล์ได้ไหม
* โอเมก้า-3 (1 กรัมต่อวัน) ไขมันดีที่ได้จากปลาทะเล เขาว่ากันว่าดีต่อสมอง ดีต่อหัวใจ แต่ในการทดลองนี้ เขาอยากรู้ว่ามันจะ "ยืดอายุ" เซลล์ได้จริงหรือเปล่า
* SHEP (Simple Home Exercise Program) โปรแกรมออกกำลังกายง่ายๆ ที่บ้าน ไม่ต้องเข้ายิม ไม่ต้องใช้อุปกรณ์อะไรเยอะแยะ แค่ 30 นาที 3 ครั้งต่อสัปดาห์ แต่ในการทดลองนี้ เขาอยากรู้ว่าแค่ขยับร่างกายเบาๆ มันจะ "กระตุ้น" เซลล์ให้เด็กลงได้ไหม
โอเมก้า-3 นักวิ่งลมกรดที่นำหน้าในการแข่งขันชะลอวัย
แล้วผลการทดลองก็ออกมาครับ ปรากฏว่าโอเมก้า-3 นี่แหละครับ ที่เหมือนเป็น "นักวิ่งลมกรด" ในการแข่งขันชะลอวัยชีวภาพ ในการวัดนาฬิกาดีเอ็นเอเมทิลเลชัน 4 ตัวหลักๆ โอเมก้า-3 สามารถ "ชะลอ" นาฬิกาได้ถึง 3 ตัว ได้แก่ PhenoAge, GrimAge2 และ DunedinPACE
นาฬิกาพวกนี้มันคืออะไร? อธิบายง่ายๆ ก็คือ
* PhenoAge และ GrimAge2 เหมือนเป็นนาฬิกาที่ "ทำนาย" ความเสี่ยงที่เราจะป่วยเป็นโรคต่างๆ หรือเสียชีวิตก่อนวัยอันควร ถ้าโอเมก้า-3 ช่วยชะลอนาฬิกาพวกนี้ได้ ก็แปลว่ามันอาจจะช่วยลดความเสี่ยงโรคและช่วยให้เรามีชีวิตที่ยืนยาวขึ้นได้
* DunedinPACE อันนี้เจ๋งกว่าอีก มันเหมือนนาฬิกาที่วัด "จังหวะ" การแก่ชราของร่างกายเราเลยครับ ถ้า DunedinPACE ช้าลง ก็แปลว่าร่างกายเรา "แก่ช้าลง" ในระดับเซลล์จริงๆ
ผลการศึกษาบอกว่า การกินโอเมก้า-3 เสริม สามารถช่วยชะลอการเปลี่ยนแปลงของนาฬิกาพวกนี้ได้เล็กน้อย ประมาณ 2.9-3.8 เดือน ในช่วง 3 ปีของการศึกษา อาจจะดูเหมือนไม่เยอะนะครับ แต่ลองคิดดูสิครับ ถ้าเรากินโอเมก้า-3 ไปเรื่อยๆ สะสมไปทีละนิดๆ ในระยะยาว มันอาจจะช่วย "ยืดอายุ" ชีวภาพของเราได้มากขึ้นอีกเยอะเลยนะครับ
ทีมเวิร์คสุดยอด วิตามินดีและการออกกำลังกาย... ตัวเสริมพลังที่ทำให้ "สูตรลับ" สมบูรณ์แบบ
ถึงแม้ว่าวิตามินดีและการออกกำลังกายจะยังไม่เด่นเท่าโอเมก้า-3 ในเรื่องการชะลอนาฬิกาชีวภาพโดยตรง แต่สิ่งที่น่าสนใจคือ เมื่อเอาวิตามินดีและการออกกำลังกายมา "ผนึกกำลัง" กับโอเมก้า-3 ผลลัพธ์กลับดีขึ้นอย่างไม่น่าเชื่อ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในนาฬิกา PhenoAge
เหมือนกับว่าโอเมก้า-3 เป็น "ตัวหลัก" ที่ออกสตาร์ทนำไปก่อน ส่วนวิตามินดีและการออกกำลังกายเป็น "ตัวเสริม" ที่คอยสนับสนุน ทำให้โอเมก้า-3 ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ผลการศึกษาบอกว่า การกินโอเมก้า-3 ร่วมกับวิตามินดี หรือโอเมก้า-3 ร่วมกับการออกกำลังกาย หรือทั้งสามอย่างรวมกัน มีแนวโน้มที่จะช่วยชะลอ PhenoAge ได้ดีกว่าการกินโอเมก้า-3 อย่างเดียว นี่แหละครับที่เขาเรียกว่าพลังทวีคูณ
นอกจากนี้นักวิจัยยังเจาะลึกลงไปดู "โปรตีนในเลือด" 7 ชนิด ที่เกี่ยวข้องกับนาฬิกา GrimAge ก็พบว่าโอเมก้า-3 มีผลต่อโปรตีนบางชนิด และการรักษาแบบ "ทีมเวิร์ค" (วิตามินดี, โอเมก้า-3 และการออกกำลังกาย) ก็ยิ่งส่งผลดีต่อโปรตีนหลายชนิดมากขึ้น โปรตีนพวกนี้มันเหมือนตัวบ่งชี้สุขภาพของเราในหลายๆ ด้าน เช่น การแข็งตัวของเลือด การอักเสบ การทำงานของไต ซึ่งมันก็เกี่ยวพันกับการแก่ชราและโรคต่างๆ ที่มากับอายุนั่นแหละครับ
ข้อควรระวัง เรื่องเล่านี้ยังมี "เงื่อนไข" ซ่อนอยู่
ถึงแม้ว่าเรื่องราวของ DO-HEALTH Bio-Age trial จะน่าตื่นเต้น แต่ก็ต้องบอกว่ามันยังมี "เงื่อนไข" บางอย่างที่เราต้องรู้ไว้นะครับ
* กลุ่มตัวอย่าง การศึกษาครั้งนี้ทำในกลุ่มผู้สูงอายุชาวสวิสที่สุขภาพดีและกระฉับกระเฉง ซึ่งอาจจะไม่เหมือนคนทั่วไปทั้งหมด ผลลัพธ์ที่ได้อาจจะไม่ได้ "เป๊ะ" กับทุกคน
* ระยะเวลา การศึกษาติดตามผลแค่ 3 ปี ซึ่งอาจจะสั้นไปหน่อยที่จะเห็นผลกระทบในระยะยาวต่อสุขภาพและความยืนยาวของชีวิต เหมือนกับว่าเราเพิ่ง "เริ่มต้น" การเดินทาง ยังต้องดูกันต่อไปอีกยาวๆ
* ตัวชี้วัด นาฬิกาดีเอ็นเอเมทิลเลชันเป็นแค่ "เครื่องมือวัด" อายุชีวภาพอย่างหนึ่ง มันยังไม่ใช่สิ่งที่วัดอายุได้แม่นยำที่สุด ในอนาคตอาจจะมีเครื่องมือที่เจ๋งกว่านี้อีกก็ได้
ดังนั้นผลการศึกษาเหล่านี้จึงเป็นเหมือน "ก้าวแรก" ที่น่าสนใจ แต่เรายังต้องรอบทต่อไปของงานวิจัย เพื่อยืนยันผลลัพธ์และศึกษาให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น
บทสรุป กุญแจสู่ชีวิตที่ "อ่อนเยาว์" จากภายใน... เริ่มต้นได้ตั้งแต่วันนี้
จากเรื่องราวการเดินทางของ DO-HEALTH Bio-Age trial เราได้เห็นแล้วครับว่าโอเมก้า-3 อาจจะเป็นกุญแจสำคัญในการชะลอวัยชีวภาพได้ และการเสริมวิตามินดีและการออกกำลังกาย ก็เหมือนเป็นตัวช่วย ที่ทำให้กุญแจดอกนี้ทำงานได้ดียิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการชะลอ PhenoAge
แต่สิ่งที่ผมอยากจะย้ำก็คือ เรื่องนี้ยังอยู่ในช่วง "เริ่มต้น" เรายังต้องเรียนรู้และค้นคว้ากันต่อไปอีกเยอะ
ผมหวังว่าเรื่องเล่าในวันนี้จะเป็นประโยชน์และจุดประกายให้ทุกคนหันมาใส่ใจสุขภาพนะครับ การดูแลตัวเองให้ "เด็กลง" ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป มันเริ่มต้นได้จากการปรับพฤติกรรมง่ายๆ ในชีวิตประจำวันของเรานี่แหละครับ ถ้ามีคำถามเพิ่มเติม หรืออยากรู้เรื่องสุขภาพอื่นๆ อีก ปรึกษาผมได้เสมอนะครับ มาร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันได้ครับ
เอกสารอ่านเพิ่มเติม
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
